(VITV) – Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI, trả lời phỏng vấn.

Câu hỏi 1 về việc nộp Thuế TNCN trong lĩnh vực Bất động sản:

Tôi có vướng mắc liên quan đến việc nộp Thuế TNCN trong lĩnh vực Bất động sản. Theo Luật Thuế TNCN, cá nhân bán nhà, đất duy nhất thì được miễn thuế TNCN và bán nhà, đất thứ hai trở lên mới phải nộp. Tôi có hai căn nhà và chuẩn bị bán cùng một lúc, và giá trị hai căn nhà chênh nhau rất lớn, vậy tôi muốn hỏi, căn cứ như thế nào để xác định căn nhà nào là duy nhất?

• Luật quy định bán căn nhà thứ nhất không phải nộp thuế. Nếu bán đồng thời cả 2 căn nhà cùng một lúc thì về mặt pháp lý vẫn trước sau một khoảng thời gian nhất định. Như vậy, về nguyên tắc căn nhà nào hoàn tất thủ tục chậm hơn sẽ được hiểu là căn nhà duy nhất.
• Nếu hai căn nhà có giá trị chênh nhau rất lớn, thì người bán hoàn toàn có quyền lựa chọn bán căn nhà có giá trị nhỏ trước và nộp thuế cho số tiền ít hơn, còn số tiền bán căn nhà sau, sẽ được coi là căn nhà duy nhất và không phải nộp thuế.
• Tuy nhiên trên thực tế nếu bán cùng một lúc thì sẽ gây ra những rắc rối khó cho việc tính miễn thuế. Vì khi làm thủ tục bán nhà, thì cả hai căn đều chưa sang tên cho người khác, nên rất khó chứng minh đó là căn nhà duy nhất.
• Trường hợp bắt buốc phải bán cả hai căn nhà một lúc, thì nên làm thủ tục sang tên 1 căn nhà ít tiền trước, còn căn nhà nhiều tiền thì nhận tiền đặt cọc, thanh toán và giao nhà, nhưng lùi lại thời hạn sang tên cho người khác một chút.

Câu hỏi 2 về việc nộp Thuế TNCN trong Giảm trừ gia cảnh:

Tôi là dân tỉnh lên thành phố làm việc. Tôi còn độc thân nhưng phải nuôi một đứa em đang học cao đẳng. Cha mẹ tôi là nông dân, thu nhập phụ thuộc mùa màng không ổn định nên mỗi tháng tôi phải gửi tiền về quê phụ giúp gia đình. Xin hỏi anh chị nuôi em ăn học có được giảm trừ gia cảnh cho em không? Còn cha mẹ làm nông, không có giấy tờ gì để chứng minh thu nhập (thấp hơn mức qui định của Chính phủ) thì làm sao để xin giảm trừ?

• Em bạn và bố mẹ bạn nếu sinh sống dựa hoàn toàn vào thu nhập của bạn, thì họ chính là người phụ thuộc theo cách hiểu thực tế.
• Tuy nhiên theo quy định của pháp luật, thì muốn được giảm trừ gia cảnh phải đáp ứng được một số điểu kiện. Theo đó:
• Em bạn chỉ được tính là người phụ thuộc để giảm trừ gia cảnh nếu như là người “không nơi nương tựa”. Trường hợp này, vì bố mẹ bạn vẫn còn sống, nên bạn sẽ không được tính giảm trừ gia cảnh đối với người em;
• Còn bố mẹ bạn chỉ được tính là người phụ thuộc để giảm trừ gia cảnh nếu không còn tuổi lao động (nam 60 tuổi, nữ 55 tuổi) hoặc còn độ tuổi lao động nhưng “bị tàn tật, không có khả năng lao động, không có thu nhập hoặc có thu nhập” dưới000 đồng/tháng/người. Nếu thuộc trường hợp này, thì bạn không cần chứng minh thu nhập dưới 500.000 đồng, mà chỉ cần nộp các giấy tờ xác nhận quan hệ phụ thuộc và “bản khai có xác nhận của UBND cấp xã về mức độ tàn tật không có khả năng lao động”.
• Như vậy nếu bố mẹ bạn còn đang ở trong độ tuổi lao động, thì mặc dù thu nhập của bố mẹ bạn phụ thuộc vào mùa màng không ổn định và bình quân không quá 500.000 đồng/tháng/người, thì cũng sẽ không được tính là người phụ thuộc để được giảm trừ gia cảnh

Câu hỏi 3 về mức thuế suất trong Thuế TNCN:

Tôi sống và làm việc ở TP Hồ Chí Minh, có thu nhập 5 triệu/tháng, và theo biểu thuế trong Luật Thuế TNCN thì tôi phải đóng là (5tr-4tr)x 5% =50.000đ, vậy nếu có thu nhập dưới 5 triệu (từ 4.1 triệu đến 4.9 triệu/1 tháng) thì có đóng thuế thu nhập cá nhân không? Trong thu nhập 5 triệu đó có tính phụ cấp xăng xe, điện thoại,cơm trưa không? Hay thu nhập 5 triệu đó chỉ tính trên lương cơ bản? ( với mặt bằng sinh sống ở TP HCM. Nếu cộng cả tiền thuê nhà, xăng xe đi lại, an ninh khu phố, ma chay cưới hỏi thì đồng lương chắc không đủ sống.)

• Nếu bạn không có người phụ thuộc, thì cứ có thu nhập từ trên 4 triệu đồng/ tháng là phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Ví dụ, thu nhập 4,5 triệu đồng/tháng thì được giảm trừ 4 triệu đồng và phải nộp thuế 5% trên số tiền 500.000 đồng còn lại, tức là 25.000 đồng;
• Thu nhập 5 triệu đồng để tính nộp thuế của bạn không phải là tính trên mức lương cơ bản, mà tính trên tổng thu nhập kể cả thu nhập bằng tiền và hiện vật, tức là sẽ bao gồm cả tiền phụ cấp xăng xe, điện thoại, ăn trưa, chỉ “trừ các khoản khoán chi như: văn phòng phẩm, điện thoại, công tác phí, trang phục”.
• Mặc dù thu nhập 5 triệu tại TP HCM có thể không đủ chi tiêu cho bản thân bạn, nhưng trường hợp đó bạn chỉ phải nộp thuế không quá 50.000 đồng.

Câu hỏi 4 về biểu thuế của người Việt Nam và người nước ngoài làm việc tại VN:

Tôi làm việc trong 1 công ty nước ngoài và cùng 1 công việc giống tôi là mấy đồng nghiệp người nước ngoài. Nhưng mức lương dành cho những người đó lại cao hơn tôi. Và Luật Thuế thu nhập cá nhân là “Quy định đánh thuế người nước ngoài và trong nước bằng nhau”. Tôi rất thắc mắc về điều này, khi vốn dĩ người nước ngoài bao giờ lương cũng cao hơn người Việt Nam. Rất mong CT Luật Sư của Doanh nghiệp giải thích cho tôi. Xin cảm ơn

• Việc đánh thuế thu nhập cá nhân như nhau đối với người trong nước và nước ngoài là hoàn toàn công bằng, vì đều phải đóng góp trên số tiền mà họ nhận được.

Còn lương của người nước ngoài thường cao hơn người Việt Nam là do cung cầu thị trường lao động quyết định. Người nước ngoài vào Việt Nam làm việc thường là những người lao động có chuyên môn cao hơn. Điều này cũng tương tự như chênh lệch thu nhập ngay giữa các lao động là người Việt Nam và có không ít người Việt Nam hưởng cao hơn cả người nước ngoài. Sẽ thấy rõ sự bất hợp lý nếu đánh thuế người nước ngoài cao hơn người Việt Nam trong trường hợp này.

PV Nga

———

VITV (kết nối luật sư) ngày 17-10-2009: