(XD) – “Nghị định số 20/2017/NĐ-CP: Một số vấn đề bất cập và giải pháp tháo gỡ” là nội dung hội thảo do Hiệp hội Bất động sản Việt Nam tổ chức vừa diễn ra ngày 14/12, tại Hà Nội. Hội thảo đã tập trung phân tích, làm rõ những bất cập về cơ sở pháp lý, nội dung và thực tiễn áp dụng của Nghị định 20.
Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam Nguyễn Trần Nam phát biểu khai mạc Hội nghị.
Doanh nghiệp Việt khó “lớn”
Theo các chuyên gia, Nghị định 20 mới có hiệu lực thi hành được 20 tháng nhưng trong quá trình thực hiện đã phát sinh một số khó khăn, vướng mắc và đặc biệt nội dung quy định tại khoản 3, điều 8 của Nghị định cản trở việc vay vốn của doanh nghiệp để đầu tư phát triển; lỗ thật, lãi giả và nộp thuế oan trên phần lãi mà thực chất là chi phí, ảnh hưởng đến sự phát triển của doanh nghiệp.
Tại khoản 3 điều 8 của Nghị định “Xác định chi phí để tính thuế trong một số trường hợp cụ thể đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết đặc thù”, quy định “tổng chi phí lãi vay phát sinh trong kỳ của doanh nghiệp được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp không vượt quá 20% tổng lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh, cộng với chi phí lãi vay, chi phí khấu hao của doanh nghiệp”.
Theo ông Nguyễn Trần Nam – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, quy định này không phù hợp với nguyên tắc tự do kinh doanh được ghi trong Luật Doanh nghiệp năm 2014. Nếu áp theo điều khoản nêu trên, chi phí lãi vay của doanh nghiệp có giao dịch liên kết sẽ bị tính thành 2 lần, nguy cơ “lỗ chồng lỗ”.
Khoản 3, điều 8 của Nghị định 20 về áp trần lãi vay đang quy định không rõ ràng, minh bạch về đối tượng áp dụng, đồng thời đang có nhiều cách hiểu dẫn đến áp dụng có thể sai lệch và gây hoang mang cho doanh nghiệp.
Cũng theo ông Nguyễn Trần Nam, quy định của Nghị định 20 gây khó khăn với các tập đoàn kinh tế tư nhân với mô hình công ty mẹ – con hiện đang phát triển mạnh ở nước ta.
Nếu không phân định rõ mà khống chế lãi vay sẽ tạo rào cản việc cho vay nội bộ giữa công ty mẹ và công ty con, làm mất đi khả năng điều tiết sức mạnh chung của một tập đoàn và cơ hội đầu tư dài hạn vào các ngành nghề cần vốn lớn, có ý nghĩa lâu dài cho nền kinh tế.
Chính Nghị định áp dụng chung cho cả doanh nghiệp của nước ngoài và doanh nghiệp Việt Nam với 2 chuẩn mực kế toán khác nhau và điều kiện hoạt động khác nhau, nếu áp dụng cùng công thức với tỷ lệ tính toán giống nhau sẽ gây khó khăn lớn cho các doanh nghiệp Việt.
Mũi tên sai đích
Đánh giá khách quan, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách Tài chính – Tiền tệ Quốc gia tại Việt Nam Cấn Văn Lưc cho rằng: Nghị định 20 là bước tiến của Việt Nam trong việc áp dụng chuẩn mực, thông lệ quốc tế cũng như thể hiện trách nhiệm quốc gia trong mục tiêu góp phần chống lại xói mòn cơ sở và chuyển lợi nhuận trên phạm vi toàn cầu; góp phần cải thiện môi trường cạnh tranh; nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, Nghị định 20 cũng gây ra nhiều băn khoăn về lộ trình thực hiện, cơ sở đưa ra ngưỡng lãi vay 20% và đối tượng áp dụng…
Toàn cảnh Hội nghị.
Theo luật sư Trương Thanh Đức – Giám đốc Cty Luật ANVI, thực chất, Nghị định này chủ yếu nhằm vào mục tiêu chống chuyển giá và chống thất thu thuế đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đầu tư vào Việt Nam nhưng khi triển khai thực hiện thì chính doanh nghiệp Việt lại bị ảnh hưởng, còn doanh nghiệp nước ngoài lại ít quan tâm.
Phân tích nguyên nhân vì sao doanh nghiệp nước ngoài không quan tâm nhiều đến Nghị định này, ông Cấn Văn Lực – Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách Tài chính – Tiền tệ Quốc gia phân tích: Bản chất vấn đề lách thuế thông qua chi phí lãi vay. Theo quy định về thuế, tiền trả lãi vay được tính vào chi phí khấu trừ thuế, chính vì vậy, doanh nghiệp (nhất là doanh nghiệp FDI) có thể nâng chi phí lãi vay bằng 2 cách: Một là thông qua các khoản vay nội bộ giữa công ty mẹ và công ty con, theo đó công ty mẹ cho công ty con hoạt động ở nước ngoài vay những khoản vay lớn với lãi suất cao trên sổ sách.
Hoặc cách thứ hai là công ty mẹ đưa nguyên vật liệu, vật tư linh kiện đầu vào mà ở quốc gia đó chưa sản xuất được hoặc chất lượng chưa đảm bảo, công ty con ở quốc gia này báo cáo không có tiền lấy hàng, công ty mẹ cho trả chậm, và tính lãi trả chậm. Phần lợi nhuận thực có được thông qua trả lãi vay có thể được chuyển ra nước ngoài cho công ty mẹ.
Phát biểu tại Hội nghị, ông Trương Thanh Đức – Giám đốc Cty Luật ANVI nhấn mạnh: “Quy định về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết là cần thiết, tuy nhiên, cơ sở pháp lý và nội dung đang được quy định tại Nghị định số 20 còn những điểm chưa hợp lý như không đủ cơ sở pháp lý; quy định và áp dụng không hợp lý”.
Bỏ hay sửa?
Theo ông Trương Thanh Đức, trường hợp doanh nghiệp thật sự phải chi trả chi phí lãi vay cao hơn tỷ lệ khống chế nói trên thì quy định của Nghị định là trái luật, vi phạm quyền huy động vốn từ mọi nguồn một cách hợp pháp để phục vụ nhu cầu kinh doanh.
Nhìn chung, doanh nghiệp Việt Nam rất thiếu vốn, nên phải đi vay vốn; trong khi năng lực hạn chế, tài sản bảo đảm ít, không đủ sự tín nhiệm để vay với lãi suất thấp, phải vay với lãi suất cao và nếu “tổng chi phí lãi vay” trên 20%, thậm chí 50% mà là chi phí thật, hợp lý, hợp lệ thì cũng cần phải được chấp nhận…
Đại diện Hiệp hội Bất động sản Việt Nam kiến nghị cần tạm dừng áp dụng để thay đổi hoặc diễn đạt lại khoản 3 điều 8 Nghị định 20 cho rõ ràng hơn để chỉ hiểu theo một cách mà không theo nhiều cách, gây hỗn loạn và hoang mang cho doanh nghiệp.
“Cần sớm có báo cáo đánh giá kết quả triển khai, rà soát vấn đề thực tiễn phát sinh trong thực tế, từ đó sớm đưa ra những cơ chế chính sách điều chỉnh phù hợp, góp phần cải thiện môi trường đầu tư – kinh doanh, đảm bảo tính thực tế, khả thi hơn và vẫn đạt mục đích đề ra. Về phía doanh nghiệp, cần chủ động nghiên cứu các thông lệ quốc tế về chống chuyển giá BEPS để có định hướng kế hoạch hoạt động kinh doanh phù hợp”, ông Cấn Văn Lực khẳng định.
Các chuyên gia cho rằng: Nghị định này trái với quy định của pháp luật như Luật Doanh nghiệp và các quy định có liên quan thì cần bãi bỏ. Phạm vi và đối tượng áp dụng cần xem lại, chỉ áp dụng với những giao dịch xuyên biên giới, không áp dụng với doanh nghiệp Việt Nam.
Vũ Huyền
————
Xây dựng (Kinh tế) 14-12-2018:
http://www.baoxaydung.com.vn/news/vn/kinh-te/nghi-dinh-so-202017nd-cp-bat-cap-va-giai-phap-thao-go.html
(281/1.388)