2.256. Vốn FDI tăng, chuyển giá cũng tăng

>>> ANVI ra mắt sách mới TRÁCH NHIỆM CỦA NGƯỜI QUẢN LÝ CÔNG TY <<<

2.256. Vốn FDI tăng, chuyển giá cũng tăng

10:13, 06/08/2018

(NCĐDT) – Phần lớn các doanh nghiệp FDI hoạt động trong nhiều ngành nghề đều báo lỗ. Nhưng các dữ liệu phân tích cho thấy một câu chuyện hoàn toàn khác.

Phần lớn các doanh nghiệp FDI hoạt động trong nhiều ngành nghề từ chế biến chế tạo cho đến may may mặc, giải khát đều báo lỗ; có những doanh nghiệp báo lỗ nhiều năm liên tiếp. Nhưng các dữ liệu phân tích cho thấy một câu chuyện hoàn toàn khác.

Chuyển giá và nỗi buồn kép

Theo số liệu của Cục Tài chính doanh nghiệp, Bộ Tài chính, từ năm 2012-2016, tốc độ tăng trưởng doanh thu của doanh nghiệp FDI giai đoạn 2011-2016 đạt mức trung bình xấp xỉ 23%, tốc độ tăng trưởng tài sản trên 19%. Trong khi đó, tốc độ tăng trưởng vốn đầu tư đạt ở mức cao nhất là 33% giai đoạn 2011-2012 và giảm mạnh trong những năm kế tiếp. Tính riêng năm 2016, doanh thu của khối FDI tăng 21,7% so với năm 2015, cao hơn mức độ tăng tài sản là 18,6% và tốc độ tăng của vốn chủ sở hữu là 15,5%. Điều này chứng tỏ hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp thuộc nhóm này rất thuận lợi.

Tuy nhiên, số liệu phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài từ năm 2012-2016 cũng cho thấy rõ số lượng doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài báo lỗ hằng năm là từ 44-51%. Trong số đó, rất nhiều doanh nghiệp lỗ liên tục trong nhiều năm, âm vốn chủ sở hữu, nhưng vẫn mở rộng quy mô kinh doanh. Đáng lưu ý, tốc độ tăng quy mô đầu tư và hoạt động của các doanh nghiệp báo lỗ và lỗ lũy kế cao hơn tốc độ tăng về số lượng doanh nghiệp báo lỗ và lỗ lũy kế. Những con số nói trên dẫn đến một sự thật, tình trạng chuyển giá của doanh nghiệp FDI đang tồn tại và khá phức tạp.

Khi những trăn trở về ưu đãi quá mức cho khối đầu tư nước ngoài, chèn ép không gian sinh tồn của chính doanh nghiệp nội địa… chưa có lời giải, dư luận lại phải đối diện với tình thế trái ngang hơn. Nhìn vào những trường hợp nghi vấn chuyển giá được báo chí và công luận yêu cầu làm sáng tỏ của các tập đoàn đa quốc như Pepsi, Coca-Cola, Keangnam, Metro, Adidas… hay những doanh nghiệp nhỏ hơn trong lĩnh vực công nghệ điện tử và sản xuất hàng tiêu dùng như Sumitomo Bakelite, Meiko, Toshiba Asia…, có thể gây thất thoát hàng ngàn tỉ đồng. Thế nhưng, bức tranh thật có thể còn ảm đạm hơn thế.

Đầu tiên, xét về ngành nghề. Theo ước tính, doanh nghiệp ngoại đang nắm giữ khoảng 50% thị trường bán lẻ hiện đại, giữ quyền lực lớn trong khâu phân phối chiếm nhiều giá trị gia tăng nhất trong quá trình sản xuất. Vậy mà, thông tin của Cục Thuế TP.HCM lại cho thấy, các doanh nghiệp FDI kinh doanh siêu thị, bán lẻ, nước giải khát đứng đầu danh sách các doanh nghiệp luôn báo lỗ. Người dân không khỏi chạnh lòng khi cuộc xâm chiếm hệ thống bán lẻ của các đại gia nước ngoài được trả bằng một cái giá thấp đến bất ngờ, còn mối nguy cho nền sản xuất Việt đành hạ hồi phân giải.

Tình trạng tương tự đang xảy ra ở nhóm doanh nghiệp FDI ngành chế biến chế tạo, may mặc, giải khát… Thậm chí, tại TP.HCM, có đến 90% số doanh nghiệp FDI hoạt động trong lĩnh vực may mặc báo lỗ trong khi hầu hết các doanh nghiệp nội địa hoạt đồng cùng ngành lại có lãi. Nghịch lý là sau hàng loạt thanh tra của cơ quan thuế các địa phương, các công ty FDI từng báo lỗ triền miên đều “tự nhiên” có lãi những năm sau đó. Một thống kê của cơ quan thuế trong khoảng thời gian 5-6 năm gần đây được chuyên gia Đỗ Thiên Anh Tuấn, giảng viên Đại học Fulbright Việt Nam, đưa ra là đã có khoảng 1,5 tỉ USD giảm lỗ sau thanh tra và truy thu thuế được 10.000 tỉ đồng.

Hành động kế tiếp

Đi tìm lời giải cho thách thức này, tồn tại một trở lực do chính chúng ta tạo nên. Kỳ tích tăng trưởng GDP 6,81% của Việt Nam năm 2017 và thành tích được duy trì tới hiện tại, hứa hẹn mức tăng trưởng có thể cao hơn con số đó được xây dựng trên nền tảng doanh nghiệp FDI.

Sự thay đổi đột ngột về mặt chính sách, dẫn đến việc giảm bớt lợi ích của khối doanh nghiệp này khi đầu tư vào Việt Nam chắc chắn sẽ bị phản ứng, có thể còn rất gay gắt. Khi nội lực của nền kinh tế chưa vững vàng, đương nhiên chúng ta cần rất thận trọng. Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa với việc khoanh tay đứng nhìn, để nguồn lực của quốc gia thất thoát một cách vô nghĩa. Chúng ta đã từng thuyết phục được Keangnam Vina loại trừ tất cả những khoản chi phí đầu vào bất hợp lý, bao gồm việc giảm lãi suất vay 12% xuống mức phù hợp, tính toán lại phí tư vấn tài chính với Keangnam Enterprise tại Hàn Quốc… Hay Metro Việt Nam đã phải điều chỉnh lại những khoản chi phí quá lớn và bất hợp lý được hạch toán vào chi phí, trong đó đáng kể nhất là chi phí nhượng quyền thương mại.

Với việc áp dụng Nghị định 20/2017/NĐ-CP quy định về quản lý Thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết và Thông tư 41/2017/TT-BTC, hành lang pháp lý liên quan tới vấn đề chuyển giá của Việt Nam đã được hoàn thiện thêm. Theo đó, doanh nghiệp báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh theo nhóm giao dịch liên kết và giao dịch độc lập, kê khai các thông tin để cơ quan quản lý thuế phát hiện được bất kỳ sự chênh lệch nào đáng kể giữa mức lợi nhuận thu được trong các giao dịch đó.

Ngoài ra, nhược điểm về định giá hàng hóa cũng được xử lý bằng việc đưa ra phương pháp xác định đối tượng so sánh độc lập, thực hiện mở rộng phạm phân tích về ngành, thị trường địa lý, thời gian so sánh để tìm đối tượng có tính tương đồng cao nhất…

Trao đổi với NCĐT, luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật TNHH ANVI đặt ra những yêu cầu cao hơn nữa. Thứ nhất, theo vị chuyên gia, Nghị định, Thông tư chỉ là văn bản dưới Luật, do đó, phải quy định ở Luật mới đủ tính pháp lý.

Thứ hai, phải thừa nhận rằng quá trình thực thi đang có vấn đề, không làm dứt điểm, kiên quyết, đến nơi đến chốn. Điều này cần phải được sửa đổi, trong đó, không loại trừ cả vấn đề tiêu cực, tham nhũng. Cuối cùng, việc xử phạt phải nặng và nghiêm, để đối tượng không dám tái phạm. Ví dụ, tại Singapore, dù không quy định mức phạt cụ thể dành riêng cho hành vi chuyển giá, mức phạt chung cho các vi phạm về thuế nằm từ khoảng 100-400% khoản thuế phải trả. Án phạt sẽ được áp dụng nếu đơn vị đóng thuế không có hoặc không cung cấp đầy đủ tài liệu liên quan tới việc điều tra chuyển giá.

Rõ ràng, bài toán win – win trong thu hút đầu tư nước ngoài không bao giờ là một dấu bằng chằn chặn mà nếu không kiểm soát chuyển giá, miếng bánh Việt Nam nhận được từ thu hút FDI sẽ càng nhỏ bé.

Hoàng Hạnh

——————

Nhịp cầu đầu tư (Thương trường) 06-8-2018:

https://nhipcaudautu.vn/thuong-truong/von-fdi-tang-chuyen-gia-cung-tang-3325232/

(114/1.353)

Bài viết

312. Khát vọng hùng cường: Thể chế là chìa khoá...

Khát vọng hùng cường: Thể chế là chìa khoá mở ra Kỷ nguyên mới. (BĐS) - Chúng ta đang ở trong những thời khắc lịch sử rất quan trọng của đất nước. Sau mấy chục năm đổi mới và cải cách, chúng ta lại bắt đầu bước vào kỷ nguyên mới bằng việc thay đổi mạnh mẽ, đặc biệt là cải cách thế chế.Lời tòa soạn:Cải cách thể chế và tôn trọng thị trường được xem là hai yếu tố then chốt, mở ra con đường phát triển bền vững cho mỗi quốc gia. Bài học từ những nền kinh tế thành công trên thế giới đã cho thấy, một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, cùng với sự tôn trọng các quy luật của thị trường, sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho sự sáng tạo và tăng trưởng.Vậy, thực trạng cải cách thể chế và sự vận hành của thị trường tại Việt Nam hiện nay ra sao? Những giải pháp nào cần được triển khai để khai phá tiềm năng phát triển của đất nước? Reatimes xin trân trọng giới thiệu chùm bài viết: Khát vọng hùng cường: Cải cách thể chế và tôn trọng thị trường là chìa khóa phát triển của Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI, Trọng tài viên VIAC, một chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực pháp lý và kinh tế, về câu chuyện này. Sau khoảng thời gian dài đổi mới, bứt phá, chúng ta lại đang bị chậm chân và tụt hậu. Rất may là hiện chúng ta có rất nhiều cơ hội và lợi thế, trong đó có ba lợi thế dành cho tất cả mọi người, không loại trừ một ai. Đó là kinh doanh, tiêu dùng và hội nhập. Tôi cho rằng, thế giới nếu có, cùng lắm cũng chỉ một hay hai chứ không có được đồng thời ba lợi thế như chúng ta.Thứ nhất, doanh nhân và người dân đất nước ta chấp nhận rủi ro rất cao. Họ sẵn sàng đầu tư, sẵn sàng kinh doanh rất mạnh mẽ, kể cả trong nhiều lĩnh vực mạo hiểm.Thứ hai, doanh nghiệp và người dân chấp nhận hội nhập rất mạnh mẽ với hàng loạt các hiệp định, hiệp ước chúng ta tham gia và trên thực tế đã được biến thành hành động và cho kết quả rõ nét. Chúng ta sẵn sàng tham gia chuỗi cung ứng tiêu thụ toàn cầu. Chúng ta đã bắt nhanh và tận dụng được lợi thế của công nghệ, của trí tuệ nhân tạo, của những thành quả đổi mới. Ở nhiều nước khác, người ta phát triển, tăng tốc, đổi mới trong những giai đoạn chưa có những lợi thế này.Thứ ba, người tiêu dùng Việt Nam chi tiêu rất mạnh tay. Có thể nói, chúng ta chưa giầu nhưng rất "chịu chơi" và chịu chi, tức khả năng tiêu thụ rất mạnh hàng hóa, dịch vụ từ bình dân cho đến cao cấp.Thị trường 100 triệu dân chấp nhận rủi ro lớn, chấp nhận hội nhập cao và chấp nhận tiêu thụ mạnh là thị trường quá hấp dẫn và có rất nhiều cơ hội phát triển.Đấy là những cơ sở để chúng ta bứt phá trong sản xuất, kinh doanh và cạnh tranh toàn cầu. Nhưng đẩy mạnh sản xuất, phát triển thương mại, dịch vụ hay gia tăng tiêu thụ thì cũng đều phụ thuộc rất nhiều vào thể chế.Cải cách thể chế - yếu tố then chốt để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Ảnh: Chinhphu.vn.Chúng ta đã từng tiến rất nhanh, rất mạnh, rất tốt, như một giấc mơ và hơn cả giấc mơ mà thế giới cũng phải ghi nhận. Nhưng đó mới chỉ là so sánh với chính chúng ta, với mặt bằng khởi đầu rất thấp. Đã chấp nhận nền kinh tế thị trường và hội nhập sâu, rộng toàn cầu mà chỉ so với chính mình thì không mấy ý nghĩa, thậm chí là vô nghĩa, là ru ngủ, là trì trệ, tụt hậu. Nếu như sắp tới không vượt qua chính mình thì chúng ta cũng vẫn cứ đi lên, vẫn cứ tiến bộ, vẫn cứ tăng trưởng vì là xu thế tất yếu. Tuy nhiên, tiến lên kiểu nhờ nước nổi, bèo nổi thì không khác nào kiểu tư tưởng lội nước đi sau, bình chân như vại, được chăng hay chớ, theo đóm ăn tàn và sẽ chỉ quanh quẩn ở cuối, đi sau thiên hạ.Thách thức của chúng ta là buộc phải chạy đua với các nước trong lúc họ cũng rất nhanh, rất cởi mở, rất tạo điều kiện phát triển. Do đó, muốn bước vào kỷ nguyên mới thành công thì đừng ngủ mê trên thành tích.Chúng ta đã từng rất khốn khổ, nghèo đói vì chính sách phát triển không phù hợp quy luật thị trường, khiến kinh tế bị kìm hãm, lạc hậu. Nhưng chúng ra đã kịp nhận ra để thay đổi và phát triển với chính sách đúng đắn, rộng mở. Công cuộc đổi mới, cải cách đã được mở ra với những chính sách mạnh dạn phá rào để tháo gỡ điểm nghẽn dòng chảy lưu thông của hàng hoá nói chung và lương thực nói riêng trong cơ chế ngăn sông, cấm chợ, bóp nghẹt thị trường lúc đó.Đáng tiếc là những năm gần đây, nền kinh tế lại đang đối mặt trở lại với nguy cơ bị thắt chặt, trói buộc. Nhiều việc lớn, việc khó không được tháo gỡ, tạo điều kiện, mà chỉ muốn ngăn chặn, cấm đoán, có lẽ là do sợ chịu trách nhiệm và để "giữ an toàn". Những cái thông thường nhất, đơn giản nhất, dễ nhất thì nhiều khi cũng gây khó dễ, vòi vĩnh. Tiếp xúc với doanh nghiệp, người dân qua những câu chuyện hằng ngày mới thấy rằng, để đứng vững và phát triển, doanh nghiệp phải trả giá bằng muôn vàn bức xúc, chi phí không chính thức và những điều đáng buồn.Sau một thời gian xoá bỏ "giấy phép con", lại nảy sinh điều rất lo ngại vì nó bị biến thành "giấy phép cha" và "giấy phép vô hình". Với con số ước tính lên đến 16.000 điều kiện kinh doanh tại thời điểm này thì môi trường kinh doanh đã xấu đi quá nhanh, trắc trở khó ngờ. Đó là một vạn sáu nghìn sợi dây trói buộc doanh nghiệp, níu kéo doanh nhân, kìm hãm thị trường. Rất nhiều tiền bạc, công sức, nguồn lực xã hội bị hao hụt, tiêu tán, thui chột khi hoạt động giao thương rơi vào vô số sợi dây pháp lý hay phải vượt qua từng đó cái cửa lớn, nhỏ với những ổ khóa học búa.Doanh nghiệp muốn được thật sự tự do kinh doanh theo đúng tinh thần của Hiến pháp, muốn được giải thoát khỏi những thứ trói buộc vô lý để chớp lấy cơ hội, tả xung hữu đột, tự tin chiến đấu và chiến thắng trên thương trường. Nhưng nểu chỉ tháo gỡ bằng kiểu "cò kè bớt một thêm hai" điều kiện kinh doanh, thì chúng sẽ vẫn cứ luẩn quẩn trong mê hồn trận của điều kiện pháp lý, sẽ không thể thành công khi bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Thật vô cùng thấm thía và vui mừng trước nhận định rất chuẩn xác của Tổng Bí thư Tô Lâm: Thể chế là điểm nghẽn của điểm nghẽn. Vì vậy, cải cách thể chế chính là chìa khoá mở ra kỷ nguyên mới và bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Bài 2: Giảm thiểu can thiệp vào thị trường là tăng cường cơ hội Kính mời quý độc giả đón đọc! -----------------Bất động sản (Chính sách & Cuộc sống) 28-02-2025:https://reatimes.vn/khat-vong-hung-cuong-the-che-la-chia-khoa-mo-ra-ky-nguyen-moi-202250227184302946.htm?(1.219/1.339).

2.256. Vốn FDI tăng, chuyển giá cũng tăng

Bài viết

Bình luận

Phỏng vấn

Trích dẫn

Tám luật