(VTV.vn) – Nhiều ý kiến thắc mắc nếu trong trường hợp diễn tập sự cố không báo trước nhưng xảy ra sự cố ảnh hưởng đến tính mạng, tài sản của người dân thì ai sẽ chịu trách nhiệm?
Tối 7/12, máy đếm trục tín hiệu ga Cát Linh bất ngờ xảy ra sự cố. Sau 30 phút “đóng cửa” xử lý sự cố, có nhiều chuyến tàu không thể đến/đi từ nhà ga này.
Tổng Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Đường sắt Hà Nội (Metro Hà Nội) Vũ Hồng Trường cho biết đây chỉ là một sự cố diễn tập. Ông Trường cho biết thêm, sắp tới tuyến đường sắt đô thị Cát Linh – Hà Đông sẽ có thêm những tình huống diễn tập sự cố bất ngờ, không báo trước cho hành khách.
Cụ thể, theo khuyến cáo của Tư vấn đánh giá an toàn hệ thống ACT (Pháp), trong năm đầu khai thác tuyến Cát Linh – Hà Đông, đơn vị vận hành cần diễn tập một số tình huống sự cố khẩn cấp, có yếu tố bất ngờ (không báo trước) nằm trong 63 tình huống khẩn cấp có thể gặp.
Thông tin nêu đã lập tức thu hút sự quan tâm của dư luận xã hội và có nhiều ý kiến trái chiều.
Một số ý kiến cho rằng, ngay cả khi diễn tập phòng cháy chữa cháy và cứu hộ, cứu nạn, lực lượng chức năng cũng phải có lịch và thông báo trước. Trong trường hợp diễn tập rồi xảy ra sự cố ảnh hưởng đến tính mạng, tài sản của người dân thì ai sẽ chịu trách nhiệm?
Nêu quan điểm về vụ việc trên, luật sư Trương Thanh Đức – Giám đốc Công ty Luật ANVI, cho biết, trong một số lĩnh vực, pháp luật có những quy định về việc diễn tập để ứng phó với nguy cơ sự cố, tai nạn xảy ra.
Cụ thể, việc diễn tập cấp cứu trong hoạt động y tế, hay phòng cháy, chữa cháy, đều phải dựa trên các quy định rất cụ thể về trình tự, thủ tục, thẩm quyền, cách thức triển khai theo phương án được phê duyệt và đặc biệt là những việc ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng và sinh hoạt của người dân thì luôn phải được thông báo trước.
Nếu là diễn tập thì phải có sự đồng ý của hành khách hoặc ít nhất là cũng phải thông báo trước một cách rõ ràng, hợp lý. Tuy nhiên, bất kể vì lý do gì cũng không thể mang người dân ra làm “thí nghiệm” và đẩy họ hoàn toàn bị động, rơi vào tình thế bất ngờ như vậy được.
Cũng theo luật sư Trương Thanh Đức, ông chưa thấy quy định nào trong Luật Đường sắt năm 2017 cũng như các nghị định, thông tư đề cập đến việc diễn tập mà “diễn viên” là những hành khách bất đắc dĩ. Thậm chí cũng chưa thấy có luật quy định nào về việc diễn tập trong hoạt động giao thông đường bộ, đường thủy, đường biển, hàng không và kể cả đối với hệ thống đường sắt quốc gia.
Theo nguyên tắc pháp quyền đã được ghi nhận trong Hiến pháp năm 2013 và Bộ luật Dân sự năm 2015 thì các cơ quan và cán bộ, công chức nhà nước chỉ được làm những gì pháp luật cho phép. Và chỉ có luật của Quốc hội mới được phép đặt ra những quy định cấm đoán hay hạn chế quyền của người dân khi họ đang tham gia giao thông công cộng.
Khoản 2, Điều 41 về “Điều hành giao thông vận tải đường sắt”, Thông tư số 3/2018/TT-BGTVT ngày 4/5/2018 “Quy định về giải quyết sự cố, tai nạn giao thông đường sắt và phân tích, thống kê báo cáo về sự cố, tai nạn giao thông đường sắt”, có 43 điều nhưng không có bất cứ quy định nào về diễn tập hay thử nghiệm, mà chỉ có quy định về việc điều hành giao thông vận tải đường sắt có nội dung “Chỉ huy xử lý các sự cố khẩn cấp hoặc bất thường xảy ra trên đường sắt”.
Vì vậy, luật sư Trương Thanh Đức nhấn mạnh, kể cả trường hợp cần phải diễn tập thì cũng không được phép tiến hành mà không dựa trên quy định của luật và không có thông báo trước cho hành khách. Thậm chí cần phải tuyển tình nguyện viên để làm việc đó, chứ không thể coi thường sức khỏe, tính mạng của người dân, trong đó bao gồm cả bệnh nhân, người già yếu, trẻ em, phụ nữ có thai, người khuyết tật.
Việc bắt hành khách tham gia diễn tập mà không hề báo trước đối với tàu đường sắt đô thị có nguy cơ rất lớn ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc đi lại, công việc, tinh thần, sức khỏe và thậm chí là tính mạng của hành khách.
Luật sư Trương Thanh Đức nêu quan điểm, việc diễn tập không phải là sự kiện bất khả kháng, cũng không phải là tình thế cấp thiết, vậy khi xảy ra tai nạn hay hậu quả nghiêm trọng thì doanh nghiệp vận tải và cơ quan nhà nước, ai sẽ là người phải chịu trách nhiệm hay là phó mặc người dân? Mà nếu có ai đó phải chịu trách nhiệm thì chịu trách nhiệm thế nào và chịu đến đâu lại không có cơ sở pháp lý rõ ràng. Do đó, việc diễn tập như vừa xảy ra cần phải được dừng lại để giải quyết khắc phục lỗi về pháp lý trước khi xảy ra lỗi trên hiện trường dẫn đến hậu quả đáng tiếc.
Minh Đức
—————
VTV.vn (Xã hội) 15-12-2021:
(693/999)