(ĐBND)- Ngày 15.8.2022 tới, Nghị quyết số 42/2017/QH14 về thí điểm xử lý nợ xấu sẽ hết hiệu lực thi hành. Chính phủ hiện đang xây dựng Báo cáo về tổng kết việc triển khai thực hiện Nghị quyết này. Với tinh thần làm việc từ sớm, từ xa, hiện Ủy ban Kinh tế cũng đã tổ chức một số cuộc làm việc để thu thập thông tin, dữ liệu, lấy ý kiến của các đối tượng thực thi… để chuẩn bị tốt nhất cho công tác thẩm tra về nội dung này. Tuy nhiên, việc luật hóa về xử lý nợ xấu cho các tổ chức tín dụng đang là vấn đề được các chuyên gia, tổ chức hiệp hội đặt ra khi ngày hết hiệu lực của Nghị quyết 42 sắp đến.
Đã tạo chuyển biến tích cực
Tại Kỳ họp thứ Hai, Quốc hội khóa XV, Chính phủ đã có Báo cáo Kết quả thực hiện Nghị quyết số 42/2017/QH14 (Nghị quyết 42) về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng với Quốc hội. Tại báo cáo này, Chính phủ tiếp tục khẳng định những chuyển biến tích cực trong 4 năm thực hiện Nghị quyết này. Theo đó, việc Quốc hội thể chế hóa công tác xử lý nợ xấu thông qua việc xây dựng và ban hành Nghị quyết 42 đã khắc phục các tồn tại, hạn chế trong công tác xử lý nợ xấu, tạo khuôn khổ pháp lý thống nhất và đồng bộ về xử lý nợ xấu; tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, hỗ trợ các tổ chức tín dụng trong việc xử lý hiệu quả nợ xấu, bảo đảm các tổ chức tín dụng tiếp tục phát huy tốt vai trò là kênh dẫn vốn chủ đạo, đáp ứng nhu cầu vốn cho nền kinh tế, đặc biệt trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp.
Nêu cụ thể hơn về kết quả tích cực trong xử lý nợ xấu do Nghị quyết 42 tạo ra, Báo cáo của Chính phủ cho biết, bên cạnh kết quả trong xử lý nợ xấu nói chung, xử lý nợ xấu xác định theo Nghị quyết 42 cũng đạt được kết quả tích cực, trong đó, các hình thức xử lý nợ xấu được các tổ chức tín dụng vận dụng, áp dụng đa dạng để đẩy nhanh quá trình xử lý nợ xấu. Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, tổng số nợ xấu xác định theo Nghị quyết 42 được xử lý từ 15.8.2017 đến 30.6.2021 đạt trung bình khoảng 5,95 nghìn tỷ đồng/tháng, cao hơn 2,43 nghìn tỷ đồng/tháng so với kết quả xử lý nợ xấu trung bình tại thời điểm trước khi Nghị quyết 42 có hiệu lực.
Bên cạnh các kết quả được Báo cáo của Chính phủ đưa ra, Tiến sĩ Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng Đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV) cũng lưu ý, sau khi Nghị quyết 42 có hiệu lực, các cơ quan chức năng đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn, giúp hoàn thiện hành lang pháp lý cho xử lý nợ xấu. Nhận thức của người dân, doanh nghiệp và trách nhiệm của cơ quan liên quan (công an, tòa án, chính quyền địa phương…) đối với công tác xử lý nợ đều được cải thiện. Ông Cấn Văn Lực cho rằng, đây là một trong những yếu tố giúp tốc độ xử lý nợ xấu tăng trong 5 năm triển khai thi hành Nghị quyết 42.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Đình Việt thông báo kế hoạch công tác của Thường trực Ủy ban Kinh tế
Ảnh: Hồ Long
Áp lực nợ xấu đang đòi hỏi phải có căn cứ pháp lý để xử lý
Có thể thấy, với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước và sự chủ động, nỗ lực của các tổ chức tín dụng, nợ xấu của hệ thống các tổ chức tín dụng đã được xử lý, kiểm soát, đưa tỷ lệ nợ xấu nội bảng giảm so với thời điểm trước khi triển khai Nghị quyết 42. Tuy nhiên, áp lực nợ xấu toàn ngành ngân hàng, theo nhiều chuyên gia kinh tế, vẫn còn, nhất là trước ảnh hưởng tiêu cực do dịch Covid-19 mang lại trong thời gian qua.
Về vấn đề này, Báo cáo của Chính phủ cũng nêu rõ, đến cuối tháng 6.2021, tổng nợ xấu nội bảng, nợ bán cho Công ty Quản lý tài sản VAMC chưa xử lý và các khoản tiềm ẩn thành nợ xấu tăng 2,8% so với cuối năm 2020 và có số dư 384,96 nghìn tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 3,66% so với tổng dư nợ cho vay, đầu tư. Nếu tính thêm các khoản nợ được cơ cấu và giữ nguyên nhóm nợ theo Thông tư 01/2020/TT-NHNN (đã sửa đổi, bổ sung) có nguy cơ chuyển thành nợ xấu do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 thì tỷ lệ này là 7,21% (cuối năm 2020 là 5,08%).
Trong bối cảnh nợ xấu gia tăng từ khi dịch Covid-19 bùng phát đến nay, Ngân hàng Nhà nước đã cho ra đời 3 thông tư chưa có tiền lệ cho phép cơ cấu lại nợ, không phải chuyển nhóm nhưng vẫn phải phân nhóm “ngầm” trong ngân hàng và trích lập dự phòng rủi ro trong một số năm xác định. Đánh giá cao nỗ lực của các cơ quan chức năng, song Tổng thư ký Hiệp hội ngân hàng Nguyễn Quốc Hùng lưu ý, dù tỷ lệ bao phủ nợ xấu của các tổ chức tín dụng đã được cải thiện rõ rệt thì rủi ro nợ xấu luôn tiềm ẩn. Hơn nữa, Nghị quyết 42 và Thông tư 14 sẽ hết hiệu lực trong vài tháng tới, khiến áp lực xử lý nợ xấu của hệ thống các tổ chức tín dụng kể từ quý III.2022 là rất lớn.
Trước đòi hỏi của thực tế này, Tiến sĩ Cấn Văn Lực cho rằng, trong thời gian tới cần có các giải pháp mạnh mẽ để xử lý triệt để nợ xấu, đặc biệt các giải pháp liên quan đến khung pháp lý phải được đặc biệt chú trọng. Việc xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật về xử lý nợ xấu ngay trong năm 2022 sẽ giúp “nâng cao hiệu quả xử lý nợ xấu, tránh tình trạng nợ xấu cũ chưa được xử lý, nợ xấu mới gia tăng nhanh hơn”, qua đó góp phần tháo gỡ rủi ro tiềm tàng cho nền kinh tế. Cùng quan điểm này, Luật sư Trương Thanh Đức cho rằng, nếu không được tiếp tục xử lý nợ xấu theo Nghị quyết 42 hoặc có một văn bản quy phạm pháp luật mới sẽ gây nhiều khó khăn cho các tổ chức tín dụng, nhất là trong bối cảnh nợ xấu bùng phát sau hậu quả của đại dịch Covid-19.
Thực tế, khi thông báo về kế hoạch hoạt động của Thường trực Ủy ban Kinh tế trong 6 tháng đầu năm 2022, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Đình Việt cho biết, Ủy ban Kinh tế được Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao chủ trì thẩm tra Báo cáo của Chính phủ về tổng kết thực hiện Nghị quyết số 42/2017/QH14 về thí điểm xử lý nợ xấu. Theo ông Nguyễn Đình Việt, triển khai nhiệm vụ được giao này, Thường trực Ủy ban Kinh tế đã tổ chức làm việc với Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, một số ngân hàng thương mại. Ủy ban Kinh tế cũng đã có văn bản đề nghị Văn phòng Chính phủ chỉ đạo các cơ quan hữu quan gửi hồ sơ đầy đủ theo quy định tới Ủy ban Kinh tế, chậm nhất là ngày 28.2 này để tiến hành thẩm tra theo quy định.
Như vậy, với tinh thần làm việc từ sớm, từ xa, cơ quan chủ trì thẩm tra việc tổng kết thực hiện Nghị quyết 42 đang khẩn trương thực hiện nhiều hoạt động để có chuẩn bị tốt nhất cho việc hoàn thành nhiệm vụ được giao. Qua quá trình nghiên cứu, thu thập dữ liệu thông tin, lấy ý kiến của các đơn vị, hiệp hội từ thực tiễn áp dụng Nghị quyết 42, cơ quan chủ trì thẩm tra sẽ đưa ra được những đánh giá chuẩn xác, có kiến nghị phù hợp với thực tế khi Nghị quyết này hết hiệu lực thi hành vào tháng 8 tới. Khi đó câu hỏi nên xây dựng một đạo luật riêng điều chỉnh về xử lý nợ xấu, bổ sung thêm quy định điều chỉnh vấn đề này khi sửa đổi Luật Các tổ chức tín dụng, hay ban hành Nghị quyết mới của Quốc hội để điều chỉnh sẽ có câu trả lời thỏa đáng, tối ưu nhất.
Lê Bình
———–
Đại biểu Nhân dân (Diễn đàn) 25-02-2022:
https://www.daibieunhandan.vn/da-du-co-so-luat-hoa-viec-xu-ly-no-xau-nd161kuwap-80289
(61/1.528)