3.037. Không hình sự hóa quan hệ kinh tế, dân sự: Tạo niềm tin, thu hút vốn đầu tư

(ĐT) – Một trong những điểm đáng chú ý tại Nghị quyết số 84/NQ-CP về các nhiệm vụ, giải pháp tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công và bảo đảm trật tự an toàn xã hội trong bối cảnh đại dịch Covid-19 vừa được Chính phủ ban hành là không hình sự hóa quan hệ kinh tế, dân sự.

 

Ảnh chỉ mang tính minh họa. Nguồn Internet

Theo nhiều chuyên gia kinh tế, cam kết này được kỳ vọng sẽ tạo niềm tin, thúc đẩy người dân và doanh nghiệp (DN) đổ vốn vào sản xuất kinh doanh.

Theo các luật sư, hình sự hóa quan hệ kinh tế, dân sự không đơn thuần tiềm ẩn những hệ lụy khôn lường đối với môi trường đầu tư kinh doanh mà còn đi ngược lại cam kết bảo vệ DN của Chính phủ. Trong bối cảnh cộng đồng DN Việt Nam đang gặp nhiều khó khăn do tác động của đại dịch Covid-19, cam kết không hình sự hóa quan hệ kinh tế, dân sự của Chính phủ trong Nghị quyết số 84/NQ-CP có ý nghĩa rất lớn với người dân và DN.

Theo luật sư Lê Xuân Hiền, Trưởng phòng Đấu thầu, Thẩm định và Giám sát đầu tư thuộc Sở Kế hoạch và Đầu tư Hải Dương, thành viên Tổ công tác thi hành Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư, cam kết này tạo sự yên tâm cho nhà đầu tư kinh doanh. Khi họ tin rằng các quan hệ kinh tế, dân sự được giải quyết bằng dân sự, tranh chấp hợp đồng được giải quyết bằng hợp đồng thì đương nhiên giúp DN tự tin kinh doanh. Nếu trong giai đoạn khó khăn như hiện nay mà hình sự hóa các quan hệ kinh tế, dân sự thì không còn ai dám đầu tư, ký kết hợp đồng…

Ông Hiền cũng cho rằng, cam kết không hình sự hóa các quan hệ kinh tế, dân sự nếu được các cơ quan chấp pháp (công an, tòa án, thi hành án…) thực thi với “cái tâm” của người bảo vệ pháp luật sẽ tạo niềm tin cho DN. “Khi không hình sự hóa quan hệ kinh tế, dân sự thì nhà đầu tư mới có niềm tin bỏ tiền đầu tư vào sản xuất kinh doanh thay vì đem tiền gửi ngân hàng, hoặc đưa dòng tiền này chảy ra bên ngoài”, ông Hiền nói.

Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI hy vọng, cam kết này sẽ cổ vũ tinh thần khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo trong DN. “Hệ lụy của việc hình sự hóa quan hệ kinh tế, dân sự là khiến người dân và DN sợ đầu tư kinh doanh; sợ đầu tư lớn dài hạn cũng như sợ đổi mới sáng tạo… Khi đẩy quan hệ kinh tế, dân sự lên mức cao hơn sẽ làm thui chột, thậm chí tiêu diệt ý muốn khởi sự kinh doanh, đổi mới sáng tạo”, ông Đức nhấn mạnh.

Để thực hiện cam kết không hình sự hóa các quan hệ kinh tế, dân sự, hỗ trợ thiết thực cho các DN vượt qua giai đoạn khó khăn cũng như tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi hơn nữa, ông Đức cho rằng, còn rất nhiều việc phải làm.

Trước hết, theo ông Đức, hệ thống luật pháp cần phải rõ ràng, dễ tuân thủ. “Cách giải thích, áp dụng các quy định của pháp luật chỗ này, chỗ kia còn thiếu sự thống nhất do có cách hiểu khác nhau là nguy cơ rủi ro rất lớn với DN. Vì vậy, các cơ quan thực thi pháp luật phải thực sự làm việc trên tinh thần hỗ trợ, ủng hộ DN, tránh tình trạng tìm cách để xử lý, đe dọa, gây khó khăn cho DN. Hình sự hóa quan hệ kinh tế, dân sự chỉ khi có yếu tố gian lận, lừa đảo, chiếm đoạt…”, Giám đốc Công ty Luật ANVI đề nghị.

Trong khi đó, luật sư Lê Xuân Hiền cho rằng, ngoài các cơ quan chấp pháp, các cơ quan khác cũng phải có tư duy làm lành mạnh hóa quan hệ kinh tế, dân sự để có thể hòa giải, thỏa thuận giải quyết các quan hệ kinh tế, dân sự.

Đối với DN, ông Hiền cũng đề nghị phải làm ăn nghiêm túc, tuân thủ pháp luật. Khi có khó khăn, vướng mắc cần báo cáo kịp thời cơ quan chức năng, người có thẩm quyền để sớm có hướng giải quyết. Cùng với đó, các hiệp hội DN phải nâng cao vai trò, trách nhiệm của mình. Hiệp hội phải là nơi nói lên tiếng nói thực của cộng đồng DN, bảo vệ DN chứ không thể là địa chỉ để “trang trí” hay “đánh bóng” tên tuổi của một số người.

“Nếu làm tốt những việc này trong nỗ lực chung cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh thì câu chuyện thu hút dòng vốn đầu tư trong và ngoài nước có chất lượng cao không còn là vấn đề lớn”, ông Hiền bày tỏ.

Việt Anh

—————–

Đấu thầu (Pháp luật) 05-6-2020:

https://baodauthau.vn/phap-luat/khong-hinh-su-hoa-quan-he-kinh-te-dan-su-tao-niem-tin-thu-hut-von-dau-tu-130664.html

(271/909)

Bài viết 

415. Tinh thần Nghị quyết 68: Không phải cứ sai...

Tinh thần Nghị quyết 68: Không phải cứ sai phạm là tội phạm! (PLO)- Thực tiễn cho thấy có trường hợp không đáng bị bắt, kết án tù tội nhưng vì BLHS đã chốt cứng mức tiền cấu thành tội phạm nên các cơ quan tố tụng không thể không buộc tội. Nhưng, sắp tới mọi thứ sẽ khác... Nghị quyết 66 và Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị mới đây đã mở ra một hướng cải tổ hệ thống luật pháp vì con người, theo đúng bản chất, mục tiêu, chứ không máy móc dựa vào hình thức và những con số. Hy vọng tinh thần này sẽ được thể chế hóa đầy đủ trong các luật, bộ luật sửa đổi sắp tới.Định hướng của Tổng Bí thư Tô Lâm và Trung ương trong xây dựng và thi hành luật pháp là luật chỉ quy định nguyên tắc, còn những gì cụ thể, chi tiết thì giao cho Chính phủ để ứng biến linh hoạt, phù hợp với diễn biến thực tiễn. Đây không phải là quay lại thời “luật khung, luật ống” mà chính là trở về những nguyên lý căn bản phân biệt giữa vai trò của lập pháp, hành pháp và tư pháp, là việc sửa sai sự nhầm tưởng xa rời thực tế.Chúng ta đã từng xây dựng luật theo hướng quy định chi tiết để khi được Quốc hội thông qua thì có thể thi hành, đi vào cuộc sống được ngay. Trong một thời gian dài, BLHS luôn cố gắng định lượng tất cả hành vi vi phạm, tất cả yếu tố cấu thành tội phạm. Chẳng hạn, đánh bạc, trộm cướp, tham ô, lãng phí bao nhiêu tiền thì bị tù 3 năm, 5 năm, 20 năm, chung thân, tử hình.Thực tiễn quá trình điều tra, truy tố, xét xử nhiều năm qua cho thấy có những trường hợp không đáng bị bắt, kết án tù tội nhưng vì BLHS đã chốt cứng mức tiền cấu thành tội phạm nên các cơ quan điều tra, truy tố và xét xử không thể không buộc tội. Có nhiều trường hợp không đáng bị xử tội hình sự nhưng không bắt, không xử thì hóa ra lại làm trái luật. BLHS quy định cụ thể đến từng đồng thì còn đâu vai trò của các cơ quan pháp luật, ngoài việc cứ phải thật khớp, thật đúng với từng khung khoản, điểm, tiết.Có thẩm phán đã từng phải bật khóc khi xét theo bản chất vụ án thì có thể tuyên một bị cáo không phạm tội; hoặc tuyên một mức án nhân văn, phù hợp, chỉ đáng phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ hoặc án treo. Thế nhưng, dù có vận dụng mọi tình tiết giảm nhẹ để xử dưới khung thì “luật là luật”, thẩm phán đành bó tay.Đôi khi xét về tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi và hậu quả thì trộm cắp 50 triệu đồng có khi không nặng tội, không đáng chịu hình phạt bằng việc ăn cắp chỉ 1 triệu đồng. Xử tội một người thì số tiền chiếm đoạt hay thiệt hại chỉ là một yếu tố phụ, còn cái chính mang tính quyết định tội phạm và hình phạt phải là ý thức, thái độ, mục đích và hành vi của họ.Lâu nay luật quy định chi ly kiểu thế này: Người có hành vi trộm cắp một cái túi giống hệt nhau, nếu cái túi đó chứa 1,9 triệu đồng thì không phạm tội, nếu chứa 2 triệu đồng thì phạm tội ở mức độ nhẹ nhưng nếu chứa 50 triệu đồng thì tội nặng gấp đôi so với chứa… 49 triệu đồng. Vậy thì đạo lý, triết lý kết tội là gì?Tội trộm cắp là hiện tượng ngàn xưa, tương đối đơn giản, rõ ràng còn thế, huống chi với các tội phạm về kinh tế - vốn dĩ vô cùng phức tạp - mới thấy khó có thể xử lý một cách thấu lý, đạt tình như thế nào. Nhiều chuyên gia đầu ngành về pháp luật đã từng than thở rằng: BLHS đã biến thẩm phán thành robot. Vì xử nhẹ, xử khoan hồng vượt quá chỉ tiêu thì vừa có nguy cơ sai luật, vừa bị kiểm điểm, nghi ngờ vì tiêu cực hay có gì đó sai trái bất thường.Vì vậy, công lý, đạo lý, nhân đạo, công bằng, lẽ phải và kể cả nguyên tắc suy đoán vô tội, không thể nào vượt qua được yêu cầu thượng tôn pháp luật đã bị gắn chặt vào những con số vô hồn như số tiền, số phần trăm, số mét vuông, số gam, số ngày, số người và nhiều nhiều con số khác. Số phận pháp lý và mức hình phạt của mỗi con người được quyết định chủ yếu dựa vào từng con số, chứ không phải bằng yếu tố chính là hành vi nguy hiểm của họ gây ra cho xã hội.Nghị quyết 66 và Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị mới đây đã mở ra một hướng cải tổ hệ thống luật pháp vì con người, theo đúng bản chất, mục tiêu, chứ không máy móc dựa vào hình thức và những con số kiểu trên. Quan trọng nhất là định hướng nhấn mạnh dứt khoát không hình sự hóa những quan hệ dân sự - kinh tế - hành chính.BLHS quy định tội phạm là hành vi phạm pháp “nguy hiểm cho xã hội”. Còn Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định vi phạm hành chính cũng là hành vi phạm pháp “mà không phải là tội phạm”. Như vậy, để phân biệt tội phạm và hành vi vi phạm hành chính thì mấu chốt là phải đánh giá sự nguy hiểm trong từng vụ việc cụ thể, chứ không phải nâng lên đặt xuống mấy con số thì trở thành tội phạm và ngược lại.Hầu hết sai phạm liên quan đến kinh tế trong BLHS hiện hành đều có thể xử lý bằng xử phạt hành chính thay vì hình sự mà không làm giảm tác dụng, hiệu quả răn đe và phòng ngừa vi phạm. Chỉ khi không thể xử lý được bằng hành chính thì mới buộc phải tính đến việc xử lý bằng hình sự. Đặc biệt, không nên coi mọi sai phạm kinh tế nghiêm trọng đều là tội phạm.Như vậy, luật sẽ thực sự hợp lý, công bằng, nhân văn, nhân đạo, vì con người; cơ quan điều tra sẽ giảm thiểu oan sai; cơ quan công tố sẽ chỉ buộc tội được những hành vi đúng, rõ là tội phạm; tòa án sẽ chỉ tuyên những bản án mà bị cáo cũng như công chúng phải tâm phục, khẩu phục.Luật sư TRƯƠNG THANH ĐỨC (*)-------------------Pháp luật TP Hồ Chí Minh (Pháp luật) 12-5-2025:https://plo.vn/tinh-than-nghi-quyet-68-khong-phai-cu-sai-pham-la-toi-pham-post849220.html(*) Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật  ANVI(1.158)

Bình luận 

445. Bình luận về việc Thế chấp tài sản số...

Bình luận về việc Thế chấp tài sản số tại ngân hàng. (Tham luận...

Phỏng vấn 

4.474. Bước đột phá giúp kinh tế tư nhân phát...

Bước đột phá giúp kinh tế tư nhân phát triển. (TT) - Trao đổi với Tuổi...

Trích dẫn 

4.068. Khi ngân hàng Việt tham vọng thành tập đoàn...

Khi ngân hàng Việt tham vọng thành tập đoàn tài chính đa ngành. (KTSG)...

Tám luật 

334. ANVI xì luật hay Lạm bàn tám luật.

(ANVI) - “Lạm bàn tám luật” hay còn gọi là “ANVI xì luật”Chuyên...

Số lượt truy cập: 247,890