3.572. Thuế thu nhập cá nhân – Chờ hơn 3 năm nữa, liệu có phù hợp?

>>> ANVI ra mắt sách mới BÌNH LUẬN LUẬT CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG <<<

3.572. Thuế thu nhập cá nhân – Chờ hơn 3 năm nữa, liệu có phù hợp?

06:18, 08/09/2023

Thuế thu nhập cá nhân – Chờ hơn 3 năm nữa, liệu có phù hợp?

(DĐDN) – Trong khi cuộc sống của người nộp thuế còn nhiều khó khăn, bất cập của chính sách cũng được chỉ rõ, thế nhưng, việc sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân vẫn cần chờ hơn 3 năm nữa, liệu có phù hợp?

Gửi tham luận tới Hội nghị toàn quốc lần thứ nhất triển khai Luật, Nghị quyết của Quốc hội khóa XV mới đây, bên cạnh báo cáo về việc đã triển khai xây dựng các Dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi), Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi). Bộ Tài chính cũng cho biết, Chính phủ đã có báo cáo trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trong đó đề xuất xây dựng Dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), đồng thời, đề nghị đưa vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025, dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp tháng 10/2025 và thông qua tại kỳ họp tháng 5/2026.

Thuế thu nhập cá nhân - Chờ hơn 3 năm nữa

Việc sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân nhận được sự quan tâm của dư luận – Ảnh minh họa: ITN

Nếu mốc thời gian sửa luật này vẫn được ấn định theo đúng lộ trình đã nêu thì hơn 3 năm nữa những bất cập của chính sách và “gánh nặng” của người nộp thuế mới được giải quyết, liệu có phù hợp?

Theo Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI, Luật Thuế thu nhập cá nhân là ảnh hưởng đến toàn dân nên càng quan trọng hơn một số luật khác như thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng. Vì vậy, thời gian xem xét không kịp thì phải ưu tiên trình sửa luật Thuế thu nhập cá nhân trước các luật khác.

“Trong bối cảnh hiện nay, rất nhiều người lao động đã bị giảm mạnh thu nhập, đời sống vô cùng khó khăn. Những bất hợp lý, lạc hậu trong quy định về thuế thu nhập cá nhân như mức giảm trừ gia cảnh, các bậc thuế lũy tiến chưa hợp lý đáng lẽ ra cần phải được ưu tiên sửa đổi sớm hơn vì tác động đến toàn dân. Việc thay đổi này mới thể hiện được sự tiếp thu, lắng nghe ý kiến cũng như đồng hành cùng người dân trong việc thực hiện các chính sách”, Luật sư Trương Thanh Đức bày tỏ.

Thực tế, những bất cập của Luật Thuế thu nhập cá nhân không phải câu chuyện mới, mà trong nhiều năm qua, hàng loạt các chuyên gia, cũng như các đại biểu Quốc hội đã không ít lần đề cập đến các điểm bất hợp lý, lạc hậu của sắc thuế này. Đáng nói, hàng loạt các quy định đã không còn phù hợp với tình hình kinh tế – xã hội sau hơn 10 năm áp dụng.

Tuy nhiên, những bất cập của chính sách và “gánh nặng” của người nộp thuế vẫn phải chờ hơn 3 năm nữa mới được giải quyết – Ảnh minh họa: ITN

Cụ thể, thuế thu nhập cá nhân đang áp dụng gồm 7 bậc lũy tiến với mức thuế từ 5 – 35% với khoảng cách giữa các bậc thuế ở mức thấp, làm tăng đối tượng phải nộp thuế. Số liệu của Tổng cục Thuế năm 2022 đã cho thấy, thu thuế thu nhập cá nhân đạt 166.733 tỷ đồng, mức cao kỷ lục từ trước tới nay và trong 10 năm qua, số thu thuế thu nhập cá nhân đã tăng gấp 3,6 lần.

Cùng với đó là mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế, dù đã được sửa đổi lần gần đây nhất vào tháng 7/2020 (Nghị quyết số 954/2020/UBTVQH14), thì mức giảm trừ đối với đối tượng nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng và mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng vẫn được cho đã quá lạc hậu, không đảm bảo cuộc sống bình thường ở các đô thị cho người lao động.

Chưa kể, một số quy định bất cập khác như: người có thu nhập trên 1 triệu đồng vẫn không được tính là người phụ thuộc; thu nhập vãng lai từ mức 2 triệu đồng phải nộp thuế vẫn tồn tại… trong khi hiện nay, quy định tiêu chí hộ nghèo của cả nước ở khu vực nông thôn là 1,5 triệu đồng/người/tháng và khu vực thành thị là 2 triệu đồng/người/tháng, thế nhưng, nhiều người dù thu nhập dưới chuẩn nghèo, không đủ sống nhưng vẫn không được tính vào người phụ thuộc.

Ngoài ra, việc sử dụng thước đó CPI tăng 20% làm cơ sở điều chỉnh mức tính thuế, giảm trừ gia cảnh trong bối cảnh hiện nay cũng được cho là không phù hợp.

Liên quan đến những bất cập của thuế thu nhập cá nhân và dự kiến lộ trình sửa luật, thông tin với báo chí, ông Nguyễn Ngọc Tú – Giảng viên Trường Đại học Kinh doanh và công nghệ Hà Nội cho rằng, có thể đến năm 2027 sắc thuế này mới được sửa toàn diện, nếu đưa vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội năm 2024 thì cũng chỉ rút ngắn được 1 năm so với lộ trình dự kiến. Trong khi đó, quy định về mức giảm trừ gia cảnh có thể điều chỉnh không phụ thuộc vào việc sửa luật, bởi theo quy định hiện hành, Ủy ban Thường vụ Quốc hội được điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh khi chỉ số CPI tăng 20%.

Từ năm 2020 đến nay, chỉ số CPI theo Tổng cục Thống kê chưa vượt qua mức 20%, thế nhưng, 3 năm qua có những diễn biến khá đặc thù. Đó là dịch COVID-19 kéo dài, thêm vào đó căng thẳng quân sự tại Ukraine – Nga, tỷ giá tăng, lãi suất cũng lên cao,… tất cả làm cho giá nguyên vật liệu, đặc biệt hàng hóa thiết yếu tăng lên khá nhiều. Trong đó, giá thực phẩm, học phí, viện phí… tăng lên nhiều, có hàng hóa vượt qua con số 20%.

“Mấu chốt gây ra sự lạc hậu đó là những quy định về con số tuyệt đối, chẳng hạn như mức giảm trừ gia cảnh, thu nhập vãng lai, hộ kinh doanh… nếu như chờ đến năm 2026 mới đưa ra sửa thì người nộp thuế sẽ chịu thiệt thòi “kép” trong bối cảnh hiện nay.

Những người có thu nhập cao là những lao động có chất lượng, mà tiền thuế càng cao thì tác động họ càng lớn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội có thể ra một Nghị quyết bất thường điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh sớm hơn để giải quyết những tồn tại mà người nộp thuế hiện nay đang chịu, đồng thời cũng còn thời gian sửa luật hoàn chỉnh trong 3 – 4 năm tới. Mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế lên 20 triệu đồng/tháng, còn người phụ thuộc 10 triệu đồng/tháng”, vị chuyên gia này đề xuất.

Gia Nguyễn

————-

Diễn đàn Doanh nghiệp (Bình luận) 08-9-2023::

https://diendandoanhnghiep.vn/thue-thu-nhap-ca-nhan-cho-hon-3-nam-nua-lieu-co-phu-hop-250333.html

(174/1.220) #TNCN #thue

Bài viết

415. Tinh thần Nghị quyết 68: Không phải cứ sai...

Tinh thần Nghị quyết 68: Không phải cứ sai phạm là tội phạm! (PLO)- Thực tiễn cho thấy có trường hợp không đáng bị bắt, kết án tù tội nhưng vì BLHS đã chốt cứng mức tiền cấu thành tội phạm nên các cơ quan tố tụng không thể không buộc tội. Nhưng, sắp tới mọi thứ sẽ khác... Nghị quyết 66 và Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị mới đây đã mở ra một hướng cải tổ hệ thống luật pháp vì con người, theo đúng bản chất, mục tiêu, chứ không máy móc dựa vào hình thức và những con số. Hy vọng tinh thần này sẽ được thể chế hóa đầy đủ trong các luật, bộ luật sửa đổi sắp tới.Định hướng của Tổng Bí thư Tô Lâm và Trung ương trong xây dựng và thi hành luật pháp là luật chỉ quy định nguyên tắc, còn những gì cụ thể, chi tiết thì giao cho Chính phủ để ứng biến linh hoạt, phù hợp với diễn biến thực tiễn. Đây không phải là quay lại thời “luật khung, luật ống” mà chính là trở về những nguyên lý căn bản phân biệt giữa vai trò của lập pháp, hành pháp và tư pháp, là việc sửa sai sự nhầm tưởng xa rời thực tế.Chúng ta đã từng xây dựng luật theo hướng quy định chi tiết để khi được Quốc hội thông qua thì có thể thi hành, đi vào cuộc sống được ngay. Trong một thời gian dài, BLHS luôn cố gắng định lượng tất cả hành vi vi phạm, tất cả yếu tố cấu thành tội phạm. Chẳng hạn, đánh bạc, trộm cướp, tham ô, lãng phí bao nhiêu tiền thì bị tù 3 năm, 5 năm, 20 năm, chung thân, tử hình.Thực tiễn quá trình điều tra, truy tố, xét xử nhiều năm qua cho thấy có những trường hợp không đáng bị bắt, kết án tù tội nhưng vì BLHS đã chốt cứng mức tiền cấu thành tội phạm nên các cơ quan điều tra, truy tố và xét xử không thể không buộc tội. Có nhiều trường hợp không đáng bị xử tội hình sự nhưng không bắt, không xử thì hóa ra lại làm trái luật. BLHS quy định cụ thể đến từng đồng thì còn đâu vai trò của các cơ quan pháp luật, ngoài việc cứ phải thật khớp, thật đúng với từng khung khoản, điểm, tiết.Có thẩm phán đã từng phải bật khóc khi xét theo bản chất vụ án thì có thể tuyên một bị cáo không phạm tội; hoặc tuyên một mức án nhân văn, phù hợp, chỉ đáng phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ hoặc án treo. Thế nhưng, dù có vận dụng mọi tình tiết giảm nhẹ để xử dưới khung thì “luật là luật”, thẩm phán đành bó tay.Đôi khi xét về tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi và hậu quả thì trộm cắp 50 triệu đồng có khi không nặng tội, không đáng chịu hình phạt bằng việc ăn cắp chỉ 1 triệu đồng. Xử tội một người thì số tiền chiếm đoạt hay thiệt hại chỉ là một yếu tố phụ, còn cái chính mang tính quyết định tội phạm và hình phạt phải là ý thức, thái độ, mục đích và hành vi của họ.Lâu nay luật quy định chi ly kiểu thế này: Người có hành vi trộm cắp một cái túi giống hệt nhau, nếu cái túi đó chứa 1,9 triệu đồng thì không phạm tội, nếu chứa 2 triệu đồng thì phạm tội ở mức độ nhẹ nhưng nếu chứa 50 triệu đồng thì tội nặng gấp đôi so với chứa… 49 triệu đồng. Vậy thì đạo lý, triết lý kết tội là gì?Tội trộm cắp là hiện tượng ngàn xưa, tương đối đơn giản, rõ ràng còn thế, huống chi với các tội phạm về kinh tế - vốn dĩ vô cùng phức tạp - mới thấy khó có thể xử lý một cách thấu lý, đạt tình như thế nào. Nhiều chuyên gia đầu ngành về pháp luật đã từng than thở rằng: BLHS đã biến thẩm phán thành robot. Vì xử nhẹ, xử khoan hồng vượt quá chỉ tiêu thì vừa có nguy cơ sai luật, vừa bị kiểm điểm, nghi ngờ vì tiêu cực hay có gì đó sai trái bất thường.Vì vậy, công lý, đạo lý, nhân đạo, công bằng, lẽ phải và kể cả nguyên tắc suy đoán vô tội, không thể nào vượt qua được yêu cầu thượng tôn pháp luật đã bị gắn chặt vào những con số vô hồn như số tiền, số phần trăm, số mét vuông, số gam, số ngày, số người và nhiều nhiều con số khác. Số phận pháp lý và mức hình phạt của mỗi con người được quyết định chủ yếu dựa vào từng con số, chứ không phải bằng yếu tố chính là hành vi nguy hiểm của họ gây ra cho xã hội.Nghị quyết 66 và Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị mới đây đã mở ra một hướng cải tổ hệ thống luật pháp vì con người, theo đúng bản chất, mục tiêu, chứ không máy móc dựa vào hình thức và những con số kiểu trên. Quan trọng nhất là định hướng nhấn mạnh dứt khoát không hình sự hóa những quan hệ dân sự - kinh tế - hành chính.BLHS quy định tội phạm là hành vi phạm pháp “nguy hiểm cho xã hội”. Còn Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định vi phạm hành chính cũng là hành vi phạm pháp “mà không phải là tội phạm”. Như vậy, để phân biệt tội phạm và hành vi vi phạm hành chính thì mấu chốt là phải đánh giá sự nguy hiểm trong từng vụ việc cụ thể, chứ không phải nâng lên đặt xuống mấy con số thì trở thành tội phạm và ngược lại.Hầu hết sai phạm liên quan đến kinh tế trong BLHS hiện hành đều có thể xử lý bằng xử phạt hành chính thay vì hình sự mà không làm giảm tác dụng, hiệu quả răn đe và phòng ngừa vi phạm. Chỉ khi không thể xử lý được bằng hành chính thì mới buộc phải tính đến việc xử lý bằng hình sự. Đặc biệt, không nên coi mọi sai phạm kinh tế nghiêm trọng đều là tội phạm.Như vậy, luật sẽ thực sự hợp lý, công bằng, nhân văn, nhân đạo, vì con người; cơ quan điều tra sẽ giảm thiểu oan sai; cơ quan công tố sẽ chỉ buộc tội được những hành vi đúng, rõ là tội phạm; tòa án sẽ chỉ tuyên những bản án mà bị cáo cũng như công chúng phải tâm phục, khẩu phục.Luật sư TRƯƠNG THANH ĐỨC (*)-------------------Pháp luật TP Hồ Chí Minh (Pháp luật) 12-5-2025:https://plo.vn/tinh-than-nghi-quyet-68-khong-phai-cu-sai-pham-la-toi-pham-post849220.html(*) Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI(1.158)