Giải pháp chấm dứt tình trạng sở hữu vượt trần ở một số ngân hàng.
(PLO) – Nếu một cá nhân sở hữu 1% thì hoàn toàn có khả năng người đó nhờ 9 người thân khác sở hữu cổ phần để nắm được 10% ngân hàng, vấn đề sở hữu vượt trần như vậy vẫn xảy ra.
Ngày 5-12, Tạp chí điện tử VietTimes phối hợp CLB Café Số (Hội Truyền thông số Việt Nam) tổ chức hội thảo Xây dựng các tập đoàn tài chính phát triển bền vững ở Việt Nam. Dịp này, các chuyên gia đã thảo luận hướng phát triển các tập đoàn tài chính vững mạnh, ngăn tình trạng sở hữu vượt trần, lũng đoạn ngân hàng.
Các “đại gia” muốn nắm thật nhiều cổ phần ngân hàng
Toàn cảnh hội thảo | Ảnh: NGỌC DIỆP
Theo Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI, nhiều cá nhân, nhất là các “đại gia” không muốn buông mà ngày càng muốn tăng, muốn nắm, sở hữu nhiều hơn ở các ngân hàng.
“Trong một số thời kỳ, ước đoán có tới nhiều hơn một nửa số ngân hàng cổ phần là chỉ do một số ít cá nhân sở hữu chi phối. Trong khi nhiều người giàu nhất trên sàn chứng khoán không phải là chủ ngân hàng” – luật sư Đức chỉ ra.
Theo Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 về việc công khai sở hữu, luật mới quy định việc công khai cổ đông ngân hàng sở hữu từ 01% trở lên, chỉ có công khai minh bạch thì mới có giám sát thực sự.
Thế nhưng, luật sư Đức chỉ ra nếu 10 cổ đông mỗi người được nhờ đứng tên sở hữu suýt soát 01% thì đã thành số gần gấp đôi giới hạn đối với một cổ đông cá nhân mà không phải công khai, tức không bị giám sát chặt. Như vậy vẫn có thể phát sinh vấn đề trên phương diện này.
Cần rút giấy phép nếu ngân hàng vi phạm nhiều lần
Nhận xét về Luật Các tổ chức tín dụng mới, ông Lê Xuân Nghĩa – Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính – tiền tệ quốc gia, nguyên Phó chủ tịch Ủy ban giám sát tài chính quốc gia nhấn mạnh tính minh bạch là một trong những yêu cầu quan trọng nhất.
Ông cho rằng việc kiểm tra nguồn gốc vốn góp là rất cần thiết để đảm bảo tính minh bạch. Tuy nhiên, ông cũng lo ngại trong thực tế việc thực hiện điều này sẽ gặp nhiều khó khăn do tính minh bạch chung còn thấp.
Về giám sát và thanh tra hoạt động ngân hàng, ông Nghĩa nhận thấy còn nhiều bất cập. Ông đưa ra ví dụ về trường hợp của ngân hàng SCB, tồn tại nhiều năm trong tình trạng không minh bạch mà không bị xử lý. Ông cho rằng nếu không có cải cách thực sự về hành chính và pháp lý thì tình trạng này sẽ khó có thể thay đổi.
Ông Lê Xuân Nghĩa – Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính – tiền tệ quốc gia, nguyên Phó chủ tịch Ủy ban giám sát tài chính quốc gia – Ảnh: NGỌC DIỆP
Cũng theo chuyên gia Lê Xuân Nghĩa, Luật Các tổ chức tín dụng mới có nhiều điểm tích cực, đặc biệt là về tăng cường tính minh bạch và kiểm soát. Tuy nhiên, việc thực thi luật này sẽ gặp nhiều khó khăn nếu không có cải cách đồng bộ về hành chính, pháp lý và nâng cao hiệu quả giám sát, thanh tra.
Ông Nghĩa đưa ra một số kiến nghị như Ngân hàng Nhà nước cần ban hành các văn bản hướng dẫn và yêu cầu các ngân hàng thương mại phải tuân thủ Luật Các tổ chức tín dụng trong vòng 6 tháng đến 1 năm; Cần có cải cách thực sự về hành chính, pháp lý và nâng cao hiệu quả giám sát, thanh tra để luật mới có thể được thực thi một cách nghiêm túc. Đặc biệt, không nên có lộ trình dài cho các ngân hàng vượt chuẩn về tỉ lệ an toàn vốn mà phải yêu cầu các ngân hàng tuân thủ ngay.
Chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về quản lý các ngân hàng, TS Nguyễn Trí Hiếu cho biết ở Mỹ cũng có sự kiểm soát về tỉ lệ sở hữu tại các ngân hàng. Tuy vậy tại Mỹ, tỉ lệ sở hữu của pháp nhân được quy định thấp hơn tỉ lệ sở hữu của cá nhân. Nguyên nhân là nhà chức trách Mỹ cho rằng pháp nhân dễ thao túng ngân hàng hơn cá nhân.
Còn Việt Nam thì ngược lại, tỉ lệ sở hữu của cá nhân được quy định thấp hơn pháp nhân. Điều này xuất phát từ “đặc thù” của văn hóa doanh nghiệp tại Việt Nam, đó là các cá nhân có quyền lực rất lớn trong doanh nghiệp.
Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu – người từng lập ngân hàng Việt đầu tiên ở Mỹ, nguyên thành viên HĐQT độc lập của An Bình Bank – Ảnh: NGỌC DIỆP
Ông đề xuất ở Nghị định hướng dẫn Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 có thể đưa ra chế tài nghiêm ngặt nếu ngân hàng nào vi phạm quy định lặp đi lặp lại, chẳng hạn như 3 lần thì phải rút giấy phép. Cần phải xử phạt một cách mạnh tay một vài ngân hàng sai phạm để làm gương cho toàn thị trường.
Ngọc Diệp
————-
Pháp luật HCM (Kinh tế) ngày 05-12-2024:
https://plo.vn/giai-phap-cham-dut-tinh-trang-so-huu-vuot-tran-o-mot-so-ngan-hang-post823312.html
(198/966)