4.058. Đằng sau khoản lỗ 4.000 tỷ đồng của Grab Việt Nam

>>> ANVI ra mắt sách mới BÌNH LUẬN LUẬT CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG <<<

4.058. Đằng sau khoản lỗ 4.000 tỷ đồng của Grab Việt Nam

05:44, 25/05/2023

Đằng sau khoản lỗ 4.000 tỷ đồng của Grab Việt Nam

(ĐTCK) – Tham gia thị trường được 9 năm, chiếm lĩnh vị thế hàng đầu trong lĩnh vực xe công nghệ, nhưng Grab Việt Nam đang báo lỗ luỹ kế hơn 4.000 tỷ đồng.

lỗ 4.000 tỷ đồng của Grab

Vốn 20 tỷ đồng, lỗ lũy kế tới 4.036 tỷ

Theo báo cáo tài chính năm 2022, được lập ngày 27/3/2023, của Công ty TNHH Grab (gọi tắt là Grab, Grab Việt Nam), trong kỳ, Công ty ghi nhận hơn 6.384 tỷ đồng doanh thu, tăng gần gấp đôi so với mức 3.346 tỷ đồng ghi nhận trong năm 2021.

Nhờ giá vốn hàng bán tăng chậm hơn, với mức tăng 60%, lãi gộp của Công ty trong năm qua tăng 113%, đạt 4.151 tỷ đồng. Trong năm, Công ty tăng gấp đôi chi phí bán hàng (bao gồm chi phí quảng cáo, khuyến mãi…), từ 1.926 tỷ đồng lên 2.905 tỷ đồng cũng như tăng gấp đôi chi phí quản lý, từ 413 tỷ đồng lên 817 tỷ đồng. Kết quả, lãi thuần của Công ty đạt hơn 330 tỷ đồng.

Không phải chịu lãi vay, cũng không phải đóng thuế thu nhập doanh nghiệp, Grab thu về 329 tỷ đồng lợi nhuận. Nhờ khoản lãi này, lỗ lũy kế của Công ty tại ngày 31/12/2022 giảm về 4.036 tỷ đồng. Với quy mô vốn điều lệ 20 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu của Công ty vẫn âm 4.016 tỷ đồng.

Tình trạng thua lỗ của Grab diễn ra triền miên từ khi hãng xe công nghệ có nguồn gốc từ Singapore này đặt chân đến Việt Nam, mặc dù doanh thu tăng mạnh và lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh cũng cải thiện qua các năm.

Theo tài liệu mà phóng viên Báo Đầu tư Chứng khoán có được, năm đầu tiên vào Việt Nam (tháng 2/2014), Grab ghi nhận doanh thu 1,5 tỷ đồng; đến năm 2023, con số này đã là 6.384 tỷ đồng, tăng hơn 4.200 lần. Qua 9 năm hoạt động, số lỗ cộng dồn của Công ty cao gấp 78 lần so với năm đầu tiên.

Còn nhớ, tại phiên tòa xét xử vụ hãng taxi truyền thống Vinasun (của Công ty Ánh Dương) kiện Grab cạnh tranh không lành mạnh và đòi bồi thường thiệt hại hơn 41 tỷ đồng diễn ra tại TP.HCM vào tháng 10/2018, khi Viện Kiểm sát chất vấn Grab về tình trạng thua lỗ khó hiểu sau gần 4 năm vào Việt Nam (trong khi liên tục mở rộng quy mô), ông Jerry Lim, CEO Grab nói rằng, việc thua lỗ hoàn toàn nằm trong suy đoán của Grab khi quyết định vào môi trường đầu tư mới, rằng lợi nhuận của doanh nghiệp sẽ được cải thiện dần.

Thời điểm đó (số liệu cuối năm 2017), Grab đã “ôm” lỗ luỹ kế 1.726 tỷ đồng. Nhưng cho đến giờ, tình hình không được cải thiện như ông Jerry Lim nói. Trái lại, lỗ luỹ kế của Công ty đã tăng gấp 2,6 lần, trong khi quy mô doanh số tăng gấp 9 lần.

Khi phóng viên trao đổi với một số tài xế và đối tác của Grab, những người này nói rằng, họ không nắm được tình hình tài chính của Công ty, nhưng với những gì họ quan sát thì rất khó hiểu khi Công ty thua lỗ.

“Chỉ riêng hoạt động giao đồ ăn nhanh (Grab Food), Grab đang thu tiền của ba bên: khách hàng, tài xế và chủ cơ sở bán đồ ăn. Trong đó, nhiều chủ hàng ăn cho biết họ còn phải khuyến mãi cho Grab bên ngoài hợp đồng. Tỷ lệ lợi nhuận thu về của Grab là rất lớn, trong bối cảnh tỷ lệ giảm giá cho khách hàng không còn cao như trước”, một tài xế Grab chia sẻ.

Dấu hỏi về nghĩa vụ nộp thuế

Cũng tại phiên toà nói trên, một trong những cáo buộc của Vinasun đối với Grab là “trốn thuế”. Phía Vinasun cho biết, số lượng xe taxi của Vinasun chỉ bằng 1/6 – 1/8 số xe của Grab nhưng tổng thuế đóng năm 2017 là 271 tỷ đồng. Còn theo thông tin Grab công bố tại tòa chiều ngày 19/10/2018, năm 2017, Grab chỉ đóng 198 tỷ đồng tiền thuế.

Giải trình vấn đề này với Viện Kiểm sát, CEO Grab Việt Nam – ông Jerry Lim khẳng định: “Khoản thuế mà chúng tôi ước tính sẽ đóng góp cho Chính phủ Việt Nam năm 2018 sẽ gấp 3 lần so với năm 2017”. Tuy nhiên, tại báo cáo tài chính năm 2022 của Grab Việt Nam, số thuế và các khoản phải nộp trong năm chỉ là 251 tỷ đồng, không bao gồm thuế thu nhập doanh nghiệp.

Do liên tục báo lỗ trong nhiều năm nên “ông lớn” xe công nghệ đang sở hữu 30 triệu khách hàng này chưa phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp (với mức tối thiểu theo quy định hiện nay là 20% thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp).

Cho dù hoạt động kinh doanh bắt đầu có lãi nhưng Grab chưa phải nộp một đồng thuế thu nhập doanh nghiệp nào” | Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI

Trao đổi với Báo Đầu tư Chứng khoán, Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI đã chỉ ra những điểm gây ra nhiều băn khoăn trong hoạt động của Grab Việt Nam. Đó là, Công ty vốn chỉ có 20 tỷ đồng nhưng lỗ lũy kế lên đến hơn 4.000 tỷ đồng (gấp 200 lần vốn điều lệ), càng lỗ càng mở rộng đầu tư và hiện có quy mô kinh doanh khổng lồ với hơn 30 triệu khách hàng, doanh thu cực lớn, đang thống trị thị trường vận tải công nghệ tại Việt Nam.

“Cho dù hoạt động kinh doanh bắt đầu có lãi nhưng Công ty cũng không phải nộp một đồng thuế thu nhập doanh nghiệp nào, hoặc chỉ nộp tượng trưng. Việc này khá phổ biến trong khối doanh nghiệp FDI, nhiều công ty liên tục mở rộng quy mô nhưng liên tục thua lỗ”, luật sư Đức nhận định.

Ngoài ra, ông Đức cũng lưu ý cần làm rõ hơn nhiều chi phí của Grab, đặc biệt là các chi phí trả cho công ty mẹ lên đến hàng trăm tỷ đồng mỗi năm cũng như việc vay công ty mẹ hàng nghìn tỷ đồng với lãi suất 0%.

Trở lại với Grab, hãng xe công nghệ này được thành lập tại Việt Nam vào tháng 2/2014 với tên gọi ban đầu là Công ty TNHH GrabTaxi, sau đổi tên thành Công ty TNHH Grab. Vốn điều lệ của Công ty không thay đổi từ đó đến nay, với 20 tỷ đồng. Thành viên góp vốn ban đầu bao gồm: ông Nguyễn Tuấn Anh góp 6,8 tỷ đồng (34%), ông Nguyễn Phú Sinh góp 6,6 tỷ đồng (33%) và ông Trần Anh Đức góp 6,6 tỷ đồng (33%). Đến tháng 3/2016, thành viên góp vốn có sự thay đổi: ông Nguyễn Tuấn Anh góp 9,9 tỷ đồng (49,5%) và Công ty Grab Inc (xuất xứ từ Cayman Island) góp 10,1 tỷ đồng (50,5%).

Đến tháng 4/2016, Grab Inc giảm tỷ lệ sở hữu xuống còn 49% và ông Nguyễn Tuấn Anh tăng lên 51%. Vào tháng 3/2020, bà Lý Thụy Bích Huyền thay thế ông Nguyễn Tuấn Anh sở hữu 51% vốn điều lệ của Grab Việt Nam.

Như vậy, Grab Việt Nam ban đầu là doanh nghiệp 100% vốn trong nước, sau đó, nhà đầu tư nước ngoài là Grab Inc trở thành thành viên góp vốn, với tỷ lệ sở hữu ban đầu là 50,5%, sau đó giảm xuống 49%.

Các công bố chính thức của Grab Việt Nam không thể hiện rõ vai trò thực sự của ông Nguyễn Tuấn Anh. Các khoản mục trong báo cáo tài chính của Grab Việt Nam cho thấy, ông Nguyễn Tuấn Anh chỉ đóng vai trò “nhà đầu tư”. Theo đó, ông này đã vay ngắn hạn từ Grab Việt Nam số tiền 10,2 tỷ đồng (đúng bằng số vốn góp), sau đó dùng chính số vốn góp vào Công ty thế chấp cho khoản vay.

Khi ông Tuấn Anh rút khỏi Grab Việt Nam, việc chuyển nhượng phần vốn góp này không được công bố. Người thay thế ông nắm 51% cổ phần của Công ty là bà Lý Thụy Bích Huyền cũng đem toàn bộ phần vốn góp này thế chấp tại Công ty TNHH GPay Network Việt Nam – công ty con của Grab Việt Nam.

Minh Minh – Hà Thanh

—————

Đầu tư Chứng khoán (Thương trường) ngày 25-5-2023:

https://m.tinnhanhchungkhoan.vn/dang-sau-khoan-lo-4000-ty-dong-cua-grab-viet-nam-post321886.amp

(245/1.474) #FDI #Grap

Bài viết

415. Tinh thần Nghị quyết 68: Không phải cứ sai...

Tinh thần Nghị quyết 68: Không phải cứ sai phạm là tội phạm! (PLO)- Thực tiễn cho thấy có trường hợp không đáng bị bắt, kết án tù tội nhưng vì BLHS đã chốt cứng mức tiền cấu thành tội phạm nên các cơ quan tố tụng không thể không buộc tội. Nhưng, sắp tới mọi thứ sẽ khác... Nghị quyết 66 và Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị mới đây đã mở ra một hướng cải tổ hệ thống luật pháp vì con người, theo đúng bản chất, mục tiêu, chứ không máy móc dựa vào hình thức và những con số. Hy vọng tinh thần này sẽ được thể chế hóa đầy đủ trong các luật, bộ luật sửa đổi sắp tới.Định hướng của Tổng Bí thư Tô Lâm và Trung ương trong xây dựng và thi hành luật pháp là luật chỉ quy định nguyên tắc, còn những gì cụ thể, chi tiết thì giao cho Chính phủ để ứng biến linh hoạt, phù hợp với diễn biến thực tiễn. Đây không phải là quay lại thời “luật khung, luật ống” mà chính là trở về những nguyên lý căn bản phân biệt giữa vai trò của lập pháp, hành pháp và tư pháp, là việc sửa sai sự nhầm tưởng xa rời thực tế.Chúng ta đã từng xây dựng luật theo hướng quy định chi tiết để khi được Quốc hội thông qua thì có thể thi hành, đi vào cuộc sống được ngay. Trong một thời gian dài, BLHS luôn cố gắng định lượng tất cả hành vi vi phạm, tất cả yếu tố cấu thành tội phạm. Chẳng hạn, đánh bạc, trộm cướp, tham ô, lãng phí bao nhiêu tiền thì bị tù 3 năm, 5 năm, 20 năm, chung thân, tử hình.Thực tiễn quá trình điều tra, truy tố, xét xử nhiều năm qua cho thấy có những trường hợp không đáng bị bắt, kết án tù tội nhưng vì BLHS đã chốt cứng mức tiền cấu thành tội phạm nên các cơ quan điều tra, truy tố và xét xử không thể không buộc tội. Có nhiều trường hợp không đáng bị xử tội hình sự nhưng không bắt, không xử thì hóa ra lại làm trái luật. BLHS quy định cụ thể đến từng đồng thì còn đâu vai trò của các cơ quan pháp luật, ngoài việc cứ phải thật khớp, thật đúng với từng khung khoản, điểm, tiết.Có thẩm phán đã từng phải bật khóc khi xét theo bản chất vụ án thì có thể tuyên một bị cáo không phạm tội; hoặc tuyên một mức án nhân văn, phù hợp, chỉ đáng phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ hoặc án treo. Thế nhưng, dù có vận dụng mọi tình tiết giảm nhẹ để xử dưới khung thì “luật là luật”, thẩm phán đành bó tay.Đôi khi xét về tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi và hậu quả thì trộm cắp 50 triệu đồng có khi không nặng tội, không đáng chịu hình phạt bằng việc ăn cắp chỉ 1 triệu đồng. Xử tội một người thì số tiền chiếm đoạt hay thiệt hại chỉ là một yếu tố phụ, còn cái chính mang tính quyết định tội phạm và hình phạt phải là ý thức, thái độ, mục đích và hành vi của họ.Lâu nay luật quy định chi ly kiểu thế này: Người có hành vi trộm cắp một cái túi giống hệt nhau, nếu cái túi đó chứa 1,9 triệu đồng thì không phạm tội, nếu chứa 2 triệu đồng thì phạm tội ở mức độ nhẹ nhưng nếu chứa 50 triệu đồng thì tội nặng gấp đôi so với chứa… 49 triệu đồng. Vậy thì đạo lý, triết lý kết tội là gì?Tội trộm cắp là hiện tượng ngàn xưa, tương đối đơn giản, rõ ràng còn thế, huống chi với các tội phạm về kinh tế - vốn dĩ vô cùng phức tạp - mới thấy khó có thể xử lý một cách thấu lý, đạt tình như thế nào. Nhiều chuyên gia đầu ngành về pháp luật đã từng than thở rằng: BLHS đã biến thẩm phán thành robot. Vì xử nhẹ, xử khoan hồng vượt quá chỉ tiêu thì vừa có nguy cơ sai luật, vừa bị kiểm điểm, nghi ngờ vì tiêu cực hay có gì đó sai trái bất thường.Vì vậy, công lý, đạo lý, nhân đạo, công bằng, lẽ phải và kể cả nguyên tắc suy đoán vô tội, không thể nào vượt qua được yêu cầu thượng tôn pháp luật đã bị gắn chặt vào những con số vô hồn như số tiền, số phần trăm, số mét vuông, số gam, số ngày, số người và nhiều nhiều con số khác. Số phận pháp lý và mức hình phạt của mỗi con người được quyết định chủ yếu dựa vào từng con số, chứ không phải bằng yếu tố chính là hành vi nguy hiểm của họ gây ra cho xã hội.Nghị quyết 66 và Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị mới đây đã mở ra một hướng cải tổ hệ thống luật pháp vì con người, theo đúng bản chất, mục tiêu, chứ không máy móc dựa vào hình thức và những con số kiểu trên. Quan trọng nhất là định hướng nhấn mạnh dứt khoát không hình sự hóa những quan hệ dân sự - kinh tế - hành chính.BLHS quy định tội phạm là hành vi phạm pháp “nguy hiểm cho xã hội”. Còn Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định vi phạm hành chính cũng là hành vi phạm pháp “mà không phải là tội phạm”. Như vậy, để phân biệt tội phạm và hành vi vi phạm hành chính thì mấu chốt là phải đánh giá sự nguy hiểm trong từng vụ việc cụ thể, chứ không phải nâng lên đặt xuống mấy con số thì trở thành tội phạm và ngược lại.Hầu hết sai phạm liên quan đến kinh tế trong BLHS hiện hành đều có thể xử lý bằng xử phạt hành chính thay vì hình sự mà không làm giảm tác dụng, hiệu quả răn đe và phòng ngừa vi phạm. Chỉ khi không thể xử lý được bằng hành chính thì mới buộc phải tính đến việc xử lý bằng hình sự. Đặc biệt, không nên coi mọi sai phạm kinh tế nghiêm trọng đều là tội phạm.Như vậy, luật sẽ thực sự hợp lý, công bằng, nhân văn, nhân đạo, vì con người; cơ quan điều tra sẽ giảm thiểu oan sai; cơ quan công tố sẽ chỉ buộc tội được những hành vi đúng, rõ là tội phạm; tòa án sẽ chỉ tuyên những bản án mà bị cáo cũng như công chúng phải tâm phục, khẩu phục.Luật sư TRƯƠNG THANH ĐỨC (*)-------------------Pháp luật TP Hồ Chí Minh (Pháp luật) 12-5-2025:https://plo.vn/tinh-than-nghi-quyet-68-khong-phai-cu-sai-pham-la-toi-pham-post849220.html(*) Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI(1.158)