Bình luận về việc sửa đổi Luật Các tổ chức tín dụng 2024.
(tham luận Hội thảo do Báo Đại biểu Nhân dân tổ chức ngày 21-4-2025 tại 35 Ngô Quyền, Hà Nội)
1. Nợ xấu là vấn đề tất yếu và muôn thuở của nền kinh tế nói chung, ngành Ngân hàng nói riêng.
2. Vì vậy, rất cần có cơ chế xử lý hiệu quả để bảo vệ chủ nợ và thúc đẩy nền kinh tế, trong đó có lưu chuyển dòng vốn. Đã hơn 10 năm tranh cãi về hành lang pháp lý để xử lý nợ xấu, trong đó có ít nhất 7 năm đặt trách nhiệm lên vai Ngân hàng Nhà nước về việc xây dựng Luật Xử lý nợ xấu. Tuy nhiên, việc tiến hành xây dựng Luật Xử lý nợ xấu chung của cả nền kinh tế đã không được tiến hành. Đến hôm nay gần như lại phải quay trở lại từ đầu.
3. Ngành Ngân hàng xây dựng Nghị quyết 42 của Quốc hội thí điểm cho minh vào năm 2017 để chữa cháy trước nguy cơ nợ xấu quá nghiêm trọng, gia hạn vào năm 2020, muốn đưa vào Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 nhưng đã bị bác bỏ sau rất nhiều vòng thảo luận kỹ lưỡng và căng thẳng.
4. Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 vừa có hiệu lực chưa đầy 01 năm, nay lại phải quyết tâm sửa đổi bổ sung quy định về việc xử lý nợ xấu. Việc luật hoá này đã được Quốc hội tranh cãi ít nhất là 3 lần trước đây và lần này có thể được hoặc không được chấp nhận, nhất là mới chỉ qua có 3 kỳ họp và vẫn trong một nhiệm kỳ Quốc hội.
5. Nếu được Quốc hội thông qua lần này, thì đương nhiên tốt hơn cho việc xử lý nợ xấu, trong đó điểm mấu chốt quan trọng nhất là cho phép các tổ chức tín dụng được quyền thu giữ tài sản thế chấp, nhưng cái khó chắc hẳn có một phần nguyên nhân là lo ngại cho tính công bằng, bình đẳng và mặt trái của môi trường pháp lý chung. Tuy nhiên Nghị quyết nào hay Luật nào cũng không thể vượt được qua nguyên tắc, người đang sở hữu và quản lý tài sản không đồng ý bàn giao thì vẫn phải quay lại giải quyết theo trình tự, thủ tục chung.
6. Vì vậy, trong mọi trường hợp, giải pháp thực sự cả trước mắt và lâu dài để hỗ trợ việc xử lý nợ xấu phải là thúc đẩy tốc độ và hiệu quả giải quyết loại tranh chấp, vướng mắc này tại các cơ quan liên quan, như Toà án, Trọng tài, thi hành án, đấu giá, thuế, sang tên, chuyển quyền, chuyển đổi công năng,…. Đây không chỉ là việc riêng và không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho riêng ngành Ngân hàng, mà cho mọi doanh nghiệp, cá nhân và cả nền kinh tế.
Hà Nội ngày 21-4-2025
Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI, Trọng tài viên VIAC.
(536)