(TBNH) – Tại Dự thảo Thông tư về các giới hạn, tỷ lệ an toàn hoạt động của TCTD thay thế cho Thông tư 13 sắp được NHNN ký ban hành có nhiều thay đổi nhằm hạn chế các tiêu cực của sở hữu chéo (SHC). Theo Luật sư Trương Thanh Đức – Giám đốc Công ty Luật ANVI quy định này là cần thiết để cụ thể hóa mục tiêu, hạn chế rủi ro tín dụng đã phát sinh từ mối quan hệ SHC trong quá khứ.
Luật sư Trương Thanh Đức
Quan điểm của ông về vấn đề SHC?
Tôi nghĩ, mấu chốt vấn đề là minh bạch hay không. Trên thế giới, trường hợp thành viên HĐQT, tổng giám đốc… vay vốn của chính NH mình vẫn diễn ra mà không bị cấm. Vì sao? Bởi vì họ vay có trách nhiệm, uy tín đảm bảo chất lượng khoản vay và quan trọng là họ minh bạch, không gian lận cho vay sân sau. Còn tại Việt Nam, nếu những đối tượng khách hàng trên vay vốn mà đảm bảo tính minh bạch thì cho họ vay còn tốt hơn ở ngoài. Nhưng do vấn đề minh bạch không đảm bảo nên NHNN đưa ra quy định trên để hạn chế gian lận, nhập nhèm.
Thực tế, SHC không phải là điều mà NH nào cũng mong muốn. Trước đây, thời kỳ nền kinh tế mở cửa, Nhà nước khuyến khích, thậm chí yêu cầu NHTM quốc doanh phải tham gia vốn tối thiểu 10% tại các NHTMCP; khuyến khích NH này góp vốn NH kia… Vấn đề là ở chỗ, mở rộng như vậy nhưng năng lực quản trị điều hành của NH không theo kịp. Điều này tạo cơ hội cho một bộ phận những người lợi dụng sơ hở trong quản lý khiến SHC trở thành tiêu cực. Do vậy, quy định trên của NHNN có thể hạn chế sử dụng vốn trái pháp luật của các TCTD thông qua các công ty sân sau mà một số ông chủ NH đã thực hiện thời gian qua.
Theo Dự thảo, nếu giá trị thực vốn điều lệ của NH giảm xuống dưới 80% vốn pháp định, NHNN sẽ áp dụng các biện pháp hạn chế hoặc đình chỉ một số mảng hoạt động. Quy định này sẽ tác động thế nào đến các NH, thưa ông?
Tôi nghĩ rằng, NHNN đang “quản” khá chặt các NHTMCP thông qua những con số báo cáo biến động hàng ngày như: huy động, cho vay, phân nhóm nợ, các giao dịch có giá trị lớn… Nhưng, việc bổ sung thêm quy định này cũng hợp lý. Vì việc giảm vốn điều lệ có thể do nợ xấu, thua lỗ dẫn đến hao hụt vốn, nếu không có biện pháp ngăn chặn sẽ tác động nghiêm trọng đến an toàn hệ thống. Nhưng, vấn đề mức độ kiểm soát, quản lý và chế tài như thế nào mới là quan trọng. Dẫu sao, quy định này dự báo cũng sẽ tác động trực tiếp tới các NH, nhất là khi họ đang phải đối mặt với lợi nhuận giảm, hoặc có khả năng thua lỗ khi phải trích lập đầy đủ dự phòng rủi ro.
Tại sao việc sửa đổi Thông tư 13 lại trở nên khó khăn như vậy, thưa ông?
Dường như, cơ quan quản lý cũng đang rất khó xử. Nếu các quy định về an toàn hoạt động NH không thực hiện theo thông lệ, tiêu chuẩn quốc tế thì có thể bị tụt lùi, không hội nhập thế giới. Nhưng, nếu thực hiện theo chuẩn này thì lại rất khó vì hiện sức khỏe tài chính của NH đang không tốt do ảnh hưởng khủng hoảng kinh tế trong, ngoài nước.
Trong lúc khủng hoảng, mọi thứ đều khó khăn thì phải có chính sách đặc biệt. Tôi lấy ví dụ, trước đây nợ xấu trên 3% sẽ bị đưa vào kiểm soát, các NH gặp khó trong mở rộng hoạt động, nhưng giờ có thể linh hoạt điều chỉnh bằng cách thức nào đấy, tạo điều kiện cho các NH vẫn được mở rộng hoạt động kinh doanh, nhưng trong phạm vi hẹp hơn so với những NH nợ xấu ít.
Đây cũng là lý do NHNN phải điều chỉnh lại một số quy định tại Thông tư 02, vì nếu áp dụng tất cả quy định thì sẽ có NH bị đổ vỡ. Vì vậy, tôi nghĩ rằng, việc đưa ra một lộ trình cụ thể để các NH thực hiện cũng rất cần thiết và tránh sốc cho NH. Ví dụ trong vòng 1 năm tới yêu cầu các NH phải thực hiện 100% quy định. Tuy nhiên, NHNN yêu cầu các NH phải đảm bảo đến 6 tháng là thực hiện được 50 – 70% quy định rồi. Chứ để đến sát thời gian các NH mới thực hiện dồn cục sẽ không hiệu quả.
Xin cảm ơn ông!
Huyền Thanh thực hiện
——————
Thời báo Ngân hàng (Tài chính – Tiền tệ) 18-4-2014:
http://thoibaonganhang.vn/tin-tuc/2-han-che-tieu-cuc-tu-so-huu-cheo-19902.html
(862/862)