706. Chưa có tiền lệ khởi kiện văn bản pháp quy

>>> ANVI ra mắt sách mới TRÁCH NHIỆM CỦA NGƯỜI QUẢN LÝ CÔNG TY <<<

706. Chưa có tiền lệ khởi kiện văn bản pháp quy

16:05, 22/05/2015

(DĐDN) – Trao đổi về vấn đề DN khởi kiện các điều kiện kinh doanh trái thẩm quyền, LS Trương Thanh Đức – Giám đốc Công ty Luật ANVI, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC) cho biết pháp luật không thừa nhận việc khởi kiện các văn bản mang tính pháp quy.

– Thưa ông, rất nhiều DN đang lo lắng sẽ tiếp tục bị áp dụng hàng loạt điều kiện kinh doanh (ĐKKD) còn nằm ở khoảng 1.700 thông tư. Trong khi theo Luật Đầu tư sửa đổi sắp có hiệu lực từ 01/7, các dạng ĐKKD này không còn hiệu lực. Vậy họ có thể khởi kiện ra tòa án không?

Trước tiên phải nói ngay rằng, việc khởi kiện các ĐKKD trái thẩm quyền hay cơ quan ban hành ĐKKD trái thẩm quyền, pháp luật về khởi kiện hành chính hiện nay chưa có quy định. Hiện tại, pháp luật hành chính mới chỉ cho phép khởi kiện hành vi hành chính, hay quyết định hành chính. Pháp luật không thừa nhận việc khởi kiện các văn bản mang tính pháp quy. DN không có quyền khởi kiện thông tư hướng dẫn, hay đơn vị ban hành thông tư.

– Vậy trong trường hợp, DN cứ bỏ qua các ĐKKD của các thông tư hướng dẫn mà kinh doanh bình thường thì sẽ có những hậu quả pháp lý gì, thưa ông?

Tôi đồng tình với quan điểm của TS Nguyễn Đình Cung – Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương, DN không cần phải thực hiện những ĐKKD đã không còn hiệu lực pháp luật, trái pháp luật. Nếu cơ quan quản lý nhà nước ra các quyết định ngăn cản, xử phạt thì lúc đó DN mới có quyền khởi kiện hành chính. Tất nhiên, phải có những vụ án kiểu như vậy thì tòa án mới xét ngược trở lại các ĐKKD trái thẩm quyền và họ có thể kiến nghị cơ quan ban hành hủy bỏ nó.

– Dự thảo Bộ luật Dân sự sửa đổi đang tiếp cận theo hướng, tòa án buộc phải xét xử tất cả các yêu cầu của đương sự cho dù pháp luật hiện hành chưa có quy định. Vậy DN có thể khởi kiện dân sự các ĐKKD, hay cơ quan ban hành ĐKKD không, thưa ông?

Đúng là dự thảo Bộ luật Dân sự sửa đổi có quy định đó. Đây là một quy định rất tiến bộ. Tuy nhiên, ĐKKD lại là vấn đề của hành chính. Tòa dân sự sẽ chuyển vụ việc sang tòa hành chính. Và đương nhiên, tòa hành chính thì không có thẩm quyền như tòa dân sự. Thẩm quyền của tòa hành chính là những việc đã được nói ở trên.

– Vậy là DN muốn khởi kiện thật ra như “con kiến mà leo cành đa”, thưa ông?

Không hẳn vậy, việc DN khởi kiện cơ quan quản lý nhà nước, ở cả địa phương và trung ương đối với những hành vi hành chính, thông qua các quyết định hành chính là hoàn toàn đúng luật. Những vụ việc khởi kiện như vậy tại Việt Nam vẫn còn khá ít ỏi. Thường những DN khởi kiện cơ quan quản lý nhà nước là việc làm được cho là bị đẩy vào “bước đường cùng” hay nói cách khác là không còn gì để mất.

Bởi vì DN thừa biết cho dù có thắng kiện thì kết cục cũng không bao giờ có lợi cho họ. Họ còn dám ở địa phương đó kinh doanh hay kinh doanh lĩnh vực đó không? Chúng ta chưa có một cơ chế đủ độ công khai minh bạch để họ hoàn toàn có thể yên tâm rằng mình không bị phân biệt đối xử hay nói cách khác “xếp vào danh sách đặc biệt”, khi đi kiện cơ quan quản lý nhà nước.

– Nói như ông, văn hóa khởi kiện cơ quan quản lý nhà nước khó có đất sống tại VN?

Trước tiên cần phải xác định rõ, DN khởi kiện cơ quan quản lý có tốt không? Theo tôi điều này rất tốt và cần trở thành một động lực để phát triển. Nguyên nhân của việc nó khó có thể được chấp nhận tại Việt Nam bởi hai lý do. Trước tiên là việc công khai minh bạch của các cơ quan hành chính. Tại các nước phát triển, dân và DN kiện cơ quan quản lý nhà nước là chuyện hết sức bình thường. Tất cả các hoạt động hành chính, tư pháp, lập pháp đều rất công khai minh bạch.

Tiếp đến là tư duy về dân chủ. Tại các nước phát triển, ai hay cơ quan nào cũng phải coi pháp luật là tối thượng, nếu vi phạm thì đều bị xử lý bình đẳng như nhau. Trong mỗi con người, mỗi cơ quan ở Việt Nam, đây là vấn đề chưa dễ để làm quen. Muốn để cho việc DN, người dân khởi kiện quan cơ quan quản lý nhà nước trở thành văn hóa, động lực thì nâng cao tư duy dân chủ là điều quan trọng hơn cả.

– Xin cảm ơn ông!

Bá Tú thực hiện

——————

Diễn đàn Doanh nghiệp (Pháp luật) 22-5-2015:

http://dddn.com.vn/phap-luat/chua-co-tien-le-khoi-kien-van-ban-phap-quy-20150521030411957.htm

(902/902)

Bài viết

312. Khát vọng hùng cường: Thể chế là chìa khoá...

Khát vọng hùng cường: Thể chế là chìa khoá mở ra Kỷ nguyên mới. (BĐS) - Chúng ta đang ở trong những thời khắc lịch sử rất quan trọng của đất nước. Sau mấy chục năm đổi mới và cải cách, chúng ta lại bắt đầu bước vào kỷ nguyên mới bằng việc thay đổi mạnh mẽ, đặc biệt là cải cách thế chế.Lời tòa soạn:Cải cách thể chế và tôn trọng thị trường được xem là hai yếu tố then chốt, mở ra con đường phát triển bền vững cho mỗi quốc gia. Bài học từ những nền kinh tế thành công trên thế giới đã cho thấy, một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, cùng với sự tôn trọng các quy luật của thị trường, sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho sự sáng tạo và tăng trưởng.Vậy, thực trạng cải cách thể chế và sự vận hành của thị trường tại Việt Nam hiện nay ra sao? Những giải pháp nào cần được triển khai để khai phá tiềm năng phát triển của đất nước? Reatimes xin trân trọng giới thiệu chùm bài viết: Khát vọng hùng cường: Cải cách thể chế và tôn trọng thị trường là chìa khóa phát triển của Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI, Trọng tài viên VIAC, một chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực pháp lý và kinh tế, về câu chuyện này. Sau khoảng thời gian dài đổi mới, bứt phá, chúng ta lại đang bị chậm chân và tụt hậu. Rất may là hiện chúng ta có rất nhiều cơ hội và lợi thế, trong đó có ba lợi thế dành cho tất cả mọi người, không loại trừ một ai. Đó là kinh doanh, tiêu dùng và hội nhập. Tôi cho rằng, thế giới nếu có, cùng lắm cũng chỉ một hay hai chứ không có được đồng thời ba lợi thế như chúng ta.Thứ nhất, doanh nhân và người dân đất nước ta chấp nhận rủi ro rất cao. Họ sẵn sàng đầu tư, sẵn sàng kinh doanh rất mạnh mẽ, kể cả trong nhiều lĩnh vực mạo hiểm.Thứ hai, doanh nghiệp và người dân chấp nhận hội nhập rất mạnh mẽ với hàng loạt các hiệp định, hiệp ước chúng ta tham gia và trên thực tế đã được biến thành hành động và cho kết quả rõ nét. Chúng ta sẵn sàng tham gia chuỗi cung ứng tiêu thụ toàn cầu. Chúng ta đã bắt nhanh và tận dụng được lợi thế của công nghệ, của trí tuệ nhân tạo, của những thành quả đổi mới. Ở nhiều nước khác, người ta phát triển, tăng tốc, đổi mới trong những giai đoạn chưa có những lợi thế này.Thứ ba, người tiêu dùng Việt Nam chi tiêu rất mạnh tay. Có thể nói, chúng ta chưa giầu nhưng rất "chịu chơi" và chịu chi, tức khả năng tiêu thụ rất mạnh hàng hóa, dịch vụ từ bình dân cho đến cao cấp.Thị trường 100 triệu dân chấp nhận rủi ro lớn, chấp nhận hội nhập cao và chấp nhận tiêu thụ mạnh là thị trường quá hấp dẫn và có rất nhiều cơ hội phát triển.Đấy là những cơ sở để chúng ta bứt phá trong sản xuất, kinh doanh và cạnh tranh toàn cầu. Nhưng đẩy mạnh sản xuất, phát triển thương mại, dịch vụ hay gia tăng tiêu thụ thì cũng đều phụ thuộc rất nhiều vào thể chế.Cải cách thể chế - yếu tố then chốt để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Ảnh: Chinhphu.vn.Chúng ta đã từng tiến rất nhanh, rất mạnh, rất tốt, như một giấc mơ và hơn cả giấc mơ mà thế giới cũng phải ghi nhận. Nhưng đó mới chỉ là so sánh với chính chúng ta, với mặt bằng khởi đầu rất thấp. Đã chấp nhận nền kinh tế thị trường và hội nhập sâu, rộng toàn cầu mà chỉ so với chính mình thì không mấy ý nghĩa, thậm chí là vô nghĩa, là ru ngủ, là trì trệ, tụt hậu. Nếu như sắp tới không vượt qua chính mình thì chúng ta cũng vẫn cứ đi lên, vẫn cứ tiến bộ, vẫn cứ tăng trưởng vì là xu thế tất yếu. Tuy nhiên, tiến lên kiểu nhờ nước nổi, bèo nổi thì không khác nào kiểu tư tưởng lội nước đi sau, bình chân như vại, được chăng hay chớ, theo đóm ăn tàn và sẽ chỉ quanh quẩn ở cuối, đi sau thiên hạ.Thách thức của chúng ta là buộc phải chạy đua với các nước trong lúc họ cũng rất nhanh, rất cởi mở, rất tạo điều kiện phát triển. Do đó, muốn bước vào kỷ nguyên mới thành công thì đừng ngủ mê trên thành tích.Chúng ta đã từng rất khốn khổ, nghèo đói vì chính sách phát triển không phù hợp quy luật thị trường, khiến kinh tế bị kìm hãm, lạc hậu. Nhưng chúng ra đã kịp nhận ra để thay đổi và phát triển với chính sách đúng đắn, rộng mở. Công cuộc đổi mới, cải cách đã được mở ra với những chính sách mạnh dạn phá rào để tháo gỡ điểm nghẽn dòng chảy lưu thông của hàng hoá nói chung và lương thực nói riêng trong cơ chế ngăn sông, cấm chợ, bóp nghẹt thị trường lúc đó.Đáng tiếc là những năm gần đây, nền kinh tế lại đang đối mặt trở lại với nguy cơ bị thắt chặt, trói buộc. Nhiều việc lớn, việc khó không được tháo gỡ, tạo điều kiện, mà chỉ muốn ngăn chặn, cấm đoán, có lẽ là do sợ chịu trách nhiệm và để "giữ an toàn". Những cái thông thường nhất, đơn giản nhất, dễ nhất thì nhiều khi cũng gây khó dễ, vòi vĩnh. Tiếp xúc với doanh nghiệp, người dân qua những câu chuyện hằng ngày mới thấy rằng, để đứng vững và phát triển, doanh nghiệp phải trả giá bằng muôn vàn bức xúc, chi phí không chính thức và những điều đáng buồn.Sau một thời gian xoá bỏ "giấy phép con", lại nảy sinh điều rất lo ngại vì nó bị biến thành "giấy phép cha" và "giấy phép vô hình". Với con số ước tính lên đến 16.000 điều kiện kinh doanh tại thời điểm này thì môi trường kinh doanh đã xấu đi quá nhanh, trắc trở khó ngờ. Đó là một vạn sáu nghìn sợi dây trói buộc doanh nghiệp, níu kéo doanh nhân, kìm hãm thị trường. Rất nhiều tiền bạc, công sức, nguồn lực xã hội bị hao hụt, tiêu tán, thui chột khi hoạt động giao thương rơi vào vô số sợi dây pháp lý hay phải vượt qua từng đó cái cửa lớn, nhỏ với những ổ khóa học búa.Doanh nghiệp muốn được thật sự tự do kinh doanh theo đúng tinh thần của Hiến pháp, muốn được giải thoát khỏi những thứ trói buộc vô lý để chớp lấy cơ hội, tả xung hữu đột, tự tin chiến đấu và chiến thắng trên thương trường. Nhưng nểu chỉ tháo gỡ bằng kiểu "cò kè bớt một thêm hai" điều kiện kinh doanh, thì chúng sẽ vẫn cứ luẩn quẩn trong mê hồn trận của điều kiện pháp lý, sẽ không thể thành công khi bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Thật vô cùng thấm thía và vui mừng trước nhận định rất chuẩn xác của Tổng Bí thư Tô Lâm: Thể chế là điểm nghẽn của điểm nghẽn. Vì vậy, cải cách thể chế chính là chìa khoá mở ra kỷ nguyên mới và bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Bài 2: Giảm thiểu can thiệp vào thị trường là tăng cường cơ hội Kính mời quý độc giả đón đọc! -----------------Bất động sản (Chính sách & Cuộc sống) 28-02-2025:https://reatimes.vn/khat-vong-hung-cuong-the-che-la-chia-khoa-mo-ra-ky-nguyen-moi-202250227184302946.htm?(1.219/1.339).

706. Chưa có tiền lệ khởi kiện văn bản pháp quy

Bài viết

Bình luận

Phỏng vấn

Trích dẫn

Tám luật