974. Luật chênh nghị định hành doanh nghiệp

(ĐTTC) – Luật Doanh nghiệp (DN) và Luật Đầu tư (sửa đổi) được ban hành năm 2014 (có hiệu lực 1-7-2015) được coi là 2 đạo luật quan trọng thể chế hóa đầy đủ quyền tự do đầu tư và kinh doanh. Thế nhưng, thực tế lại đang nảy sinh không ít vướng mắc khiến Thủ tướng Chính phủ phải ban hành Quyết định 1672/QĐ-TTg thành lập Tổ công tác thi hành 2 luật này. ĐTTC đã trao đổi với luật sư TRƯƠNG THANH ĐỨC (ảnh), Giám đốc Công ty Luật ANVI – thành viên Tổ công tác, xung quanh vấn đề này.

PHÓNG VIÊN: – Ông có thể nói rõ hơn về những vướng mắc DN đang gặp phải trong quá trình thực hiện Luật DN và Luật Đầu tư?

Luật sư TRƯƠNG THANH ĐỨC: – Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp 2014 được coi là 3 đạo luật quan trọng thể chế hóa đầy đủ quyền tự do đầu tư và kinh doanh đã được ghi nhận trong Hiến pháp. Có nhiều điểm tiến bộ rất đáng ghi nhận của Luật DN, trong đó nổi bật là quyền tự do về ngành nghề kinh doanh, về con dấu và số người đại diện theo pháp luật. Tôi ủng hộ hết mình quan điểm đổi mới này vì rất thuận lợi cho hoạt động của DN. Nhưng do đổi mới không dứt khoát, đã xảy ra nhiều rắc rối trong quá trình thực thi đối với DN và cả đối tác của họ.

Điển hình nhất là chuyện giấy tờ thủ tục đăng ký kinh doanh. Trước đây thủ tục này đã rất cởi mở, tiến bộ, theo luật mới đáng ra phải thông thoáng, tốt hơn nữa. Nhưng càng vào thực tế lại càng gặp khó khăn hơn. Luật DN chỉ yêu cầu kê khai ngành, nghề kinh doanh nhưng nghị định lại bắt thêm phải ghi rõ mã ngành, nghề cấp 4. Luật, nghị định, thông tư và mẫu biểu đều quy định không phải ghi ngành, nghề đăng ký kinh doanh vào trong giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, nhưng trên thực tế vẫn phải ghi vào phụ lục kèm theo. Vậy nó ở đâu ra bởi pháp luật không hề quy định? Chỉ biết rằng, “giấy khai sinh” của doanh nghiệp trở thành rắc rối, phức tạp hơn trước.

 

Tinh thần của luật rất tốt, rất hay, nhưng chỉ vài vấn đề do quan điểm đổi mới nửa vời hay do kỹ thuật soạn thảo không rõ, đã dẫn đến kết quả bị hạn chế rất nhiều. Thí dụ, Luật Đầu tư chỉ quy định 6 ngành, nghề cấm đầu tư, kinh doanh, trong đó không có pháo nổ. Vậy phải chăng cho phép kinh doanh pháo nổ có điều kiện, hay là lại hướng dẫn cấm như cũ? Hay kinh doanh vàng tài khoản (sàn vàng) không có trong danh mục cấm cũng như kinh doanh có điều kiện thì có được tự do kinh doanh không? Hoặc dự thảo nghị định quy định về các điều kiện kinh doanh đối với dịch vụ hòa giải thương mại, đang trình Chính phủ ban hành có phạm luật không, khi không có trong 267 ngành, nghề kinh doanh có điều kiện? Đặc biệt, luật, nghị định phải quy định đầy đủ mọi điều kiện kinh doanh, hay vẫn phải cụ thể hóa bằng các thông tư? Nếu vậy, có hay không việc vi phạm điều luật cấm thông tư quy định về điều kiện kinh doanh? Rất nhiều câu hỏi chưa có câu trả lời.

– Ngoài những vướng trong việc thực thi, ông có lo ngại về sự trở lại của những rào cản như giấy phép con các bộ khác cài cắm khi xây dựng văn bản pháp luật?

– Nguy cơ những văn bản trái với tinh thần Luật DN và Luật Đầu tư sẽ trở lại là có thật. Luật DN năm 2005 quy định, các bộ, ngành địa phương, kể cả Thủ tướng không được ban hành điều kiện kinh doanh, thế nhưng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương vừa công bố vẫn có hơn 2.800 điều kiện kinh doanh được ban hành trái thẩm quyền. Luật Đầu tư năm 2014 nhắc lại quy định của Luật DN năm 2005 trước kia cấm thông tư ban hành điều kiện kinh doanh, nhưng vướng mắc lại xuất phát từ việc hàng trăm đạo luật và nghị định không giải quyết triệt để vấn đề, nên đổ hết “tội” cho thông tư.

Khi còn quá nhiều mâu thuẫn, chồng chéo giữa Luật DN, Luật Đầu tư với các luật khác, rồi giữa các nghị định với nhau, việc thông tư thuộc lĩnh vực này tiếp tục xung đột với thông tư, nghị định, thậm chí là luật của lĩnh vực khác, là việc tất yếu. Vấn đề cối lõi là chưa có sự thay đổi thật sự về tư duy kinh tế thị trường và tôn trọng quyền tự do kinh doanh. Vì thế, trong nhiều trường hợp, mặc dù luật đã quy định rất rõ ràng, rất hợp lý, rất tiến bộ, nhưng nhiều cán bộ và cơ quan nhà nước vẫn  không hiểu hoặc là cố tình không hiểu.

– Vậy, theo ông phải xử lý những mâu thuẫn, bất cập trong thực thi hiện nay bằng cách nào?

– Vướng nhất có lẽ là xử lý các vấn đề mâu thuẫn giữa Luật DN, Luật Đầu tư với các luật chuyên ngành cũng như văn bản liên quan về điều kiện kinh doanh. Còn có nhiều quan điểm khác nhau, thậm chí trong một cơ quan, đơn vị. Ngay cả khi đã thống nhất quan điểm, việc thể hiện các điều kiện kinh doanh thế nào để vừa không trái với 2 đạo luật này, vừa đáp ứng được yêu cầu quản lý trong từng lĩnh vực, cũng không đơn giản.

Đơn cử, như vướng mắc về thủ tục đăng ký đầu tư và đăng ký kinh doanh (đăng ký DN) của các DN có từ 51% vốn đầu tư nước ngoài trở lên. Luật DN quy định, tại thời điểm thành lập, DN loại này phải làm xong thủ tục đăng ký đầu tư rồi mới được đăng ký kinh doanh. Nhưng Nghị định 118/2015/NĐ-CP (quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Đầu tư) lại quy định DN có quyền nộp đồng thời cả 2 bộ hồ sơ đăng ký tại cơ quan đăng ký đầu tư. Sự tréo ngoe giữa luật và nghị định khiến cơ quan đăng ký đầu tư và đăng ký kinh doanh không biết phải làm thế nào để vừa đúng luật, vừa đúng nghị định. Hay sau khi đã thành lập DN muốn bổ sung ngành, nghề kinh doanh phải đăng ký đầu tư trước hay đăng ký kinh doanh trước, cũng không được quy định rõ. Hệ quả, mỗi địa phương nhận thức và làm một kiểu. Nơi mạnh dạn thì theo nguyên tắc và cả tinh thần đổi mới của luật. Nơi không nắm chắc luật hay e ngại trách nhiệm cứ việc trả lời chưa rõ, vướng mắc, chờ hướng dẫn. Kết quả quyền tự do kinh doanh của DN bị ách tắc.

Chính vì lẽ đó, DN rất cần sự vào cuộc nhanh chóng và mạnh mẽ của các cơ quan chức năng. Mọi quy định mới hay quy định sửa đổi và mọi trường hợp vướng mắc, cần dựa nguyên tắc tôn trọng quyền Hiến định là tự do kinh doanh của công dân và DN. Vai trò quan trọng của Tổ công tác thi hành 2 đạo luật nói trên là phải giúp cộng đồng DN tạo sức ép dư luận và giúp Chính phủ tạo sức ép hành chính để các cơ quan nhận thức và thực thi đúng Luật DN và Luật Đầu tư.

– Xin cảm ơn ông.

Ngọc Quang 

——————————————————————

Sài Gòn Đầu tư Tài chính (Kinh tế) 29-02-2016:

http://www.saigondautu.com.vn/pages/20160227/luat-chenh-nghi-dinh-hanh-doanh-nghiep.aspx

(1.352/1.352)

Bài viết 

312. Khát vọng hùng cường: Thể chế là chìa khoá...

Khát vọng hùng cường: Thể chế là chìa khoá mở ra Kỷ nguyên mới. (BĐS) - Chúng ta đang ở trong những thời khắc lịch sử rất quan trọng của đất nước. Sau mấy chục năm đổi mới và cải cách, chúng ta lại bắt đầu bước vào kỷ nguyên mới bằng việc thay đổi mạnh mẽ, đặc biệt là cải cách thế chế.Lời tòa soạn:Cải cách thể chế và tôn trọng thị trường được xem là hai yếu tố then chốt, mở ra con đường phát triển bền vững cho mỗi quốc gia. Bài học từ những nền kinh tế thành công trên thế giới đã cho thấy, một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, cùng với sự tôn trọng các quy luật của thị trường, sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho sự sáng tạo và tăng trưởng.Vậy, thực trạng cải cách thể chế và sự vận hành của thị trường tại Việt Nam hiện nay ra sao? Những giải pháp nào cần được triển khai để khai phá tiềm năng phát triển của đất nước? Reatimes xin trân trọng giới thiệu chùm bài viết: Khát vọng hùng cường: Cải cách thể chế và tôn trọng thị trường là chìa khóa phát triển của Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI, Trọng tài viên VIAC, một chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực pháp lý và kinh tế, về câu chuyện này. Sau khoảng thời gian dài đổi mới, bứt phá, chúng ta lại đang bị chậm chân và tụt hậu. Rất may là hiện chúng ta có rất nhiều cơ hội và lợi thế, trong đó có ba lợi thế dành cho tất cả mọi người, không loại trừ một ai. Đó là kinh doanh, tiêu dùng và hội nhập. Tôi cho rằng, thế giới nếu có, cùng lắm cũng chỉ một hay hai chứ không có được đồng thời ba lợi thế như chúng ta.Thứ nhất, doanh nhân và người dân đất nước ta chấp nhận rủi ro rất cao. Họ sẵn sàng đầu tư, sẵn sàng kinh doanh rất mạnh mẽ, kể cả trong nhiều lĩnh vực mạo hiểm.Thứ hai, doanh nghiệp và người dân chấp nhận hội nhập rất mạnh mẽ với hàng loạt các hiệp định, hiệp ước chúng ta tham gia và trên thực tế đã được biến thành hành động và cho kết quả rõ nét. Chúng ta sẵn sàng tham gia chuỗi cung ứng tiêu thụ toàn cầu. Chúng ta đã bắt nhanh và tận dụng được lợi thế của công nghệ, của trí tuệ nhân tạo, của những thành quả đổi mới. Ở nhiều nước khác, người ta phát triển, tăng tốc, đổi mới trong những giai đoạn chưa có những lợi thế này.Thứ ba, người tiêu dùng Việt Nam chi tiêu rất mạnh tay. Có thể nói, chúng ta chưa giầu nhưng rất "chịu chơi" và chịu chi, tức khả năng tiêu thụ rất mạnh hàng hóa, dịch vụ từ bình dân cho đến cao cấp.Thị trường 100 triệu dân chấp nhận rủi ro lớn, chấp nhận hội nhập cao và chấp nhận tiêu thụ mạnh là thị trường quá hấp dẫn và có rất nhiều cơ hội phát triển.Đấy là những cơ sở để chúng ta bứt phá trong sản xuất, kinh doanh và cạnh tranh toàn cầu. Nhưng đẩy mạnh sản xuất, phát triển thương mại, dịch vụ hay gia tăng tiêu thụ thì cũng đều phụ thuộc rất nhiều vào thể chế.Cải cách thể chế - yếu tố then chốt để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Ảnh: Chinhphu.vn.Chúng ta đã từng tiến rất nhanh, rất mạnh, rất tốt, như một giấc mơ và hơn cả giấc mơ mà thế giới cũng phải ghi nhận. Nhưng đó mới chỉ là so sánh với chính chúng ta, với mặt bằng khởi đầu rất thấp. Đã chấp nhận nền kinh tế thị trường và hội nhập sâu, rộng toàn cầu mà chỉ so với chính mình thì không mấy ý nghĩa, thậm chí là vô nghĩa, là ru ngủ, là trì trệ, tụt hậu. Nếu như sắp tới không vượt qua chính mình thì chúng ta cũng vẫn cứ đi lên, vẫn cứ tiến bộ, vẫn cứ tăng trưởng vì là xu thế tất yếu. Tuy nhiên, tiến lên kiểu nhờ nước nổi, bèo nổi thì không khác nào kiểu tư tưởng lội nước đi sau, bình chân như vại, được chăng hay chớ, theo đóm ăn tàn và sẽ chỉ quanh quẩn ở cuối, đi sau thiên hạ.Thách thức của chúng ta là buộc phải chạy đua với các nước trong lúc họ cũng rất nhanh, rất cởi mở, rất tạo điều kiện phát triển. Do đó, muốn bước vào kỷ nguyên mới thành công thì đừng ngủ mê trên thành tích.Chúng ta đã từng rất khốn khổ, nghèo đói vì chính sách phát triển không phù hợp quy luật thị trường, khiến kinh tế bị kìm hãm, lạc hậu. Nhưng chúng ra đã kịp nhận ra để thay đổi và phát triển với chính sách đúng đắn, rộng mở. Công cuộc đổi mới, cải cách đã được mở ra với những chính sách mạnh dạn phá rào để tháo gỡ điểm nghẽn dòng chảy lưu thông của hàng hoá nói chung và lương thực nói riêng trong cơ chế ngăn sông, cấm chợ, bóp nghẹt thị trường lúc đó.Đáng tiếc là những năm gần đây, nền kinh tế lại đang đối mặt trở lại với nguy cơ bị thắt chặt, trói buộc. Nhiều việc lớn, việc khó không được tháo gỡ, tạo điều kiện, mà chỉ muốn ngăn chặn, cấm đoán, có lẽ là do sợ chịu trách nhiệm và để "giữ an toàn". Những cái thông thường nhất, đơn giản nhất, dễ nhất thì nhiều khi cũng gây khó dễ, vòi vĩnh. Tiếp xúc với doanh nghiệp, người dân qua những câu chuyện hằng ngày mới thấy rằng, để đứng vững và phát triển, doanh nghiệp phải trả giá bằng muôn vàn bức xúc, chi phí không chính thức và những điều đáng buồn.Sau một thời gian xoá bỏ "giấy phép con", lại nảy sinh điều rất lo ngại vì nó bị biến thành "giấy phép cha" và "giấy phép vô hình". Với con số ước tính lên đến 16.000 điều kiện kinh doanh tại thời điểm này thì môi trường kinh doanh đã xấu đi quá nhanh, trắc trở khó ngờ. Đó là một vạn sáu nghìn sợi dây trói buộc doanh nghiệp, níu kéo doanh nhân, kìm hãm thị trường. Rất nhiều tiền bạc, công sức, nguồn lực xã hội bị hao hụt, tiêu tán, thui chột khi hoạt động giao thương rơi vào vô số sợi dây pháp lý hay phải vượt qua từng đó cái cửa lớn, nhỏ với những ổ khóa học búa.Doanh nghiệp muốn được thật sự tự do kinh doanh theo đúng tinh thần của Hiến pháp, muốn được giải thoát khỏi những thứ trói buộc vô lý để chớp lấy cơ hội, tả xung hữu đột, tự tin chiến đấu và chiến thắng trên thương trường. Nhưng nểu chỉ tháo gỡ bằng kiểu "cò kè bớt một thêm hai" điều kiện kinh doanh, thì chúng sẽ vẫn cứ luẩn quẩn trong mê hồn trận của điều kiện pháp lý, sẽ không thể thành công khi bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Thật vô cùng thấm thía và vui mừng trước nhận định rất chuẩn xác của Tổng Bí thư Tô Lâm: Thể chế là điểm nghẽn của điểm nghẽn. Vì vậy, cải cách thể chế chính là chìa khoá mở ra kỷ nguyên mới và bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Bài 2: Giảm thiểu can thiệp vào thị trường là tăng cường cơ hội Kính mời quý độc giả đón đọc! -----------------Bất động sản (Chính sách & Cuộc sống) 28-02-2025:https://reatimes.vn/khat-vong-hung-cuong-the-che-la-chia-khoa-mo-ra-ky-nguyen-moi-202250227184302946.htm?(1.219/1.339).

Bình luận 

439. Bình luận về việc Đổi mới tư duy xây dựng pháp...

Bình luận về việc Đổi mới tư duy xây dựng pháp luật để thúc đẩy...

Phỏng vấn 

4.444. Hàng loạt vụ lừa đảo đầu tư tiền ảo...

Hàng loạt vụ lừa đảo đầu tư tiền ảo mất tiền thật. (VTV1) -...

Trích dẫn 

4.001. Mất tiền, hủy tour vì bị cấm xuất cảnh.

Mất tiền, hủy tour vì bị cấm xuất cảnh. (GT) - Rất nhiều du khách ra...

Tám luật 

334. ANVI xì luật hay Lạm bàn tám luật.

(ANVI) - “Lạm bàn tám luật” hay còn gọi là “ANVI xì luật”Chuyên...

Số lượt truy cập: 240,840