(ANTT) – ‘Đính kèm’ thêm những điều khoản khó hiểu trong hợp đồng, VIB có thể đang tạo ra tiền lệ xấu giữa mối quan hệ doanh nghiệp – ngân hàng.
Như đã đưa tin ở kỳ trước, những tranh cãi xung quanh khoản bảo lãnh 80 tỷ đồng giữa Ngân hàng TMCP Quốc tế (VIB) và Công ty Gang thép Thái Nguyên (TISCO) vẫn chưa có hồi kết.
Tuy chưa có phán quyết cuối cùng từ các cơ quan chức năng, tuy nhiên vụ việc trên có thể dẫn tới những tiền lệ nguy hiểm giữa mối quan hệ doanh nghiệp – ngân hàng, mà phần thiệt dường như thường thuộc về những người đi vay.
Trong các lí lẽ do phía VIB đưa ra nhằm từ chối thực hiện quyền lợi nhận bảo lãnh của TISCO, ngân hàng này liên tục khẳng định TISCO đã vi phạm điều kiện bảo lãnh, nhấn mạnh:
“Trong nội dung Thư bảo lãnh quy định: ‘Bất cứ yêu cầu nào liên quan đến bảo lãnh phải được xuất trình tại Bên bảo lãnh trong thời hạn của Thư bảo lãnh kèm theo Thư bảo lãnh gốc này’. Công ty TISCO yêu cầu VIB Hà Nội thực hiện nghĩa vụ thanh toán nhưng TISCO không xuất trình được Thư bảo lãnh gốc là điều kiện đã được quy định trong Thư bảo lãnh”.
‘Theo thỏa thuận trong Thư bảo lãnh thì chỉ cần xuất hiện “Bất cứ yêu cầu nào có liên quan đến bảo lãnh, Bên nhận bảo lãnh đều phải xuất trình tại Bên bảo lãnh trong thời hạn của Thư bảo lãnh kèm theo Thư bảo lãnh gốc này”. Điều này có nghĩa là khi TISCO có văn bản yêu cầu VIB Hà Nội thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh, thì nghĩa vụ của TISCO là phải cung cấp cho Bên bảo lãnh (VIB) Thư bảo lãnh gốc. Việc TISCO không xuất trình Thư bảo lãnh gốc tại Bên bảo lãnh (VIB) là không thỏa mãn các điều kiện đã được nêu trong Thư bảo lãnh’
Về phần mình, TISCO cho rằng VIB đã ‘lập lờ đánh lận con đen’, lợi dụng thông lệ của ngành ngân hàng để thoái thác trách nhiệm bảo lãnh của mình. Theo đó, công ty này khẳng định đã trình Thư bảo lãnh gốc của TBL 326 và TBL 342 lên VIB Hà Nội trong thời hạn 2 TBL này có hiệu lực:
“Sáng ngày 04/01/2012, tức là vẫn còn 2 ngày trước khi TBL 326 hết hiệu lực, TISCO đã trực tiếp gửi Công văn số 05/GTTN-KTTC kèm theo toàn bộ hồ sơ chứng minh, đồng thời xuất trình 2 Thư bảo lãnh gốc. Ngay trong buổi chiều làm việc giữa các bên, VIB Hà Nội vẫn không có thắc mắc gì”.
“Chúng tôi lưu ý rằng, trong thông lệ hoạt động của các Ngân hàng, kể cả VIB, việc xuất trình Thư bảo lãnh gốc không bắt buộc phải lập Biên bản để làm căn cứ chứng minh về sau”.
“Đây là thông lệ VIB vẫn áp dụng, và chính VIB đã lợi dụng thông lệ không lập biên bản khi người nhận bảo lãnh xuất trình Thư bảo lãnh gốc để sau này nại ra lý do từ chối nghĩa vụ thanh toán của mình”.
TISCO cho rằng VIB Hà Nội đã vi phạm Luật Thương Mại 2005 (Khoản 1 Điều 295 quy định bên có trách nhiệm phải có văn bản thông báo ngay cho bên kia về việc mình được miễn trách nhiệm).
“Việc VIB Hà Nội, sau khi nhận hồ sơ yêu cầu thanh toán của TISCO, hai bên đã có cả quá trình trao đổi làm việc nhiều lần, nhưng đến tận gần 6 tháng sau đó Ngân hàng mới cố tình ‘nại’ ra lý do cho rằng TISCO chưa xuất trình bản gốc Thư bảo lãnh để từ chối trách nhiệm bảo lãnh là một hành vi bội tín, không phù hợp với thông lệ kinh doanh giữa Ngân hàng và doanh nghiệp”.
TBL gốc số BL 326 và BL 342 cùng công văn yêu cầu VIB thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh với khoản tiền 80 tỉ đồng.
Trao đổi với ANTT.VN, phía TISCO đã đưa ra 6 TBL gốc cùng những công văn yêu cầu VIB thực hiện bảo lãnh trong thời hạn cho phép, khẳng định không có chuyện TISCO không xuất trình 2 TBL gốc như VIB đã thông tin.
Theo nhiều luật sư, chuyên gia tài chính – ngân hàng, việc VIB lấy lý do TISCO không xuất trình được TBL gốc khi có nhu cầu hưởng bảo lãnh là hành động ‘không đẹp’, bởi trong thời đại công nghệ số, mọi bút toán kế toán – tài chính đều được số hóa, bởi vậy những giấy tờ như trên là không thực sự cần thiết.
“Thế nếu xảy ra hỏa hoạn, thiên tai lũ lụt, doanh nghiệp bị mất TBL thì họ cũng mất trắng hàng chục tỉ đồng à?!”, một chuyên gia có thâm niên trong ngành tài chính – ngân hàng chia sẻ với ANTT.VN về vụ việc trên.
Đồng quan điểm, trao đổi với ANTT.VN, Luật sư Trương Thanh Đức, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), đồng thời là Giám đốc Công ty Luật TNHH ANVI, người đã có thời gian theo dõi sát sao vụ việc trên, nhận định một khi VIB đã cam kết bảo lãnh, thì phải nghiêm túc thực hiện, đảm bảo cho bên nhận bảo lãnh là TISCO:
“Về nguyên tắc, bảo lãnh của ngân hàng là vô điều kiện và không hủy ngang. Tuy nhiên, Thông tư số 07/2015/TT-NHNN ngày 25-6-2015 của Thống đốc NHNN “Quy định về bảo lãnh ngân hàng” lại cho phép các bên thỏa thuận về “Điều kiện thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh”.
“Trong trường hợp đó, khi yêu cầu thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh, thì phải kèm theo tài liệu để xác định phù hợp với điều kiện. Tuy pháp luật không có quy định, nhưng các ngân hàng thường đơn phương đưa thêm điều kiện thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh, đó là yêu cầu bên nhận bảo lãnh phải xuất trình bản gốc thư bảo lãnh”.
“Yêu cầu đó là không hợp lý, vì không hề có tác dụng chứng minh điều gì cả. Đã cam kết bảo lãnh, khi bảo lãnh đến hạn thì lập tức nghĩa vụ xuất hiện khi được yêu cầu mà không phụ thuộc vào việc xuất trình thư bảo lãnh. Thư bảo lãnh, đơn giản chỉ là một dấu hiệu để nhận biết nhanh là có quan hệ bảo lãnh.Tóm lại, nếu có cam kết bảo lãnh thật sự thì phải thực hiện hoàn toàn không phụ thuộc vào việc có hay không xuất trình thư bảo lãnh”, vị luật sư kì cựu trong ngành tài chính – ngân hàng nhấn mạnh.
Những diễn biến xoay quanh vụ việc trên sẽ tiếp tục được ANTT.VN truyền tải tới quý bạn đọc trong thời gian tới.
Hà Nghi
————–
An ninh Tiền tệ (Tài chính – Ngân hàng) 28-4-2016:
http://antt.vn/tranh-chap-vib-tisco-ngan-hang-co-dang-choi-deprn-0118178.html
(299/1.201)