(XD) – Sau 17 lần đường ống nước sông Đà bị vỡ, trước những băn khoăn, nghi ngại của dư luận, mới đây UBND TP Hà Nội chính thức có văn bản bản kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Tổng Công ty Vinaconex tạm dừng việc ký kết hợp đồng với nhà thầu (Công ty TNHH sản xuất ống gang dẻo Xinxing – Trung Quốc) cung cấp vật tư ống gang dẻo và phụ kiện tuyến đường ống dẫn nước sạch sông Đà số 2. Xung quanh vấn đề này, vẫn có ý kiến trái chiều.
 Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật TNHH ANVI |
Sau khi đường ống nước sông Đà số 1 đi vào hoạt động, người dân Thủ đô hết sức vui mừng khi có thêm nguồn cung mới về nước sạch để dùng. Tuy nhiên, từ khi đưa vào hoạt động đường ống nước số 1 sông Đà vỡ tới 17 lần, khiến cư dân Thủ đô nhiều phen lao đao, bất an, ảnh hưởng đến tâm lý, cuộc sống sinh hoạt hàng ngày.
Trước sức ép và những nghi ngại của dư luận, người dân về chất lượng đường ống nước sông Đà liên tiếp bị vỡ, đầu tháng 4/2016, UBND TP Hà Nội chính thức có văn bản bản kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Tổng Công ty Vinaconex tạm dừng việc ký kết hợp đồng với nhà thầu (Công ty TNHH sản xuất ống gang dẻo Xinxing – Trung Quốc) cung cấp vật tư ống gang dẻo và phụ kiện tuyến đường ống dẫn nước sạch sông Đà số 2. Ngay sau đó, chính phủ cũng đã có ý kiến đồng ý tạm dừng ký kết hợp đồng dự án nước sông Đà số 2 với nhà thầu theo kiến nghị của UBND TP Hà Nội để nghiên cứu, đánh giá kỹ các vấn đề liên quan đến dự án.
Những động thái trên của các cơ quan chức năng đã nhận được sự quan tâm ủng hộ lớn từ dư luận, người dân Thủ đô. Tuy nhiên, để giải quyết tận gốc vấn đề, tránh những hệ lụy không đáng có như đường ống nước số 1 sông Đà cũng do nhà thầu Trung Quốc thi công liên tục vỡ trong thời gian ngắn, nhiều ý kiến cho rằng, nên hủy thầu sẽ là phương án tốt cho người dân.
Dưới góc nhìn là một người dân cũng đang sinh sống tại Thủ đô Hà Nội, luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật TNHH ANVI cho rằng, mong muốn các cơ quan chức năng tạm dừng và đi đến hủy thầu với hợp đồng với nhà thầu Trung Quốc cung cấp vật tư ống gang dẻo và phụ kiện tuyến đường ống dẫn nước sạch sông Đà số 2. Lý do ông đưa ra quan điểm trên xuất phát từ những lo lắng bất an về chất lượng đường ống của nhà thầu và những hệ lụy nó gây ra cho người dân nếu như chẳng may, đường ống này được lắp đặt biết đâu lại vỡ như đường ống trước?
Luật sư Đức bày tỏ: dân lo ngại và băn khoăn về chất lượng vật tư của nhà thầu mới là hoàn toàn có cơ sở, có nhiều căn cứ để dân lo ngại. Đường ống nước số 1 sông Đà mới chỉ có vài năm mà vỡ liên tục. Và nó còn có thể vỡ nữa. Bản thân đường ống chất lượng kém, hỏng bất thường như thế và còn chưa nói đến có độc hại ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân. Cả hai yếu tố đó càng ngày càng đáng lo ngại.
“theo tôi là nên dừng, kể cả tốn kém bao nhiêu cũng dừng. Thực ra nó không tốn kém nhiều. So với dự án khác thì dự án này chỉ mất vài chục tỷ không có vấn đề gì, tạo tâm lý yên tâm cho mình. Nó giá trị hơn cho mình nhiều, để người dân không phải nơm nớp, lo lắng” – luật sư Đức cho biết.
Tuy nhiên, để các cơ quan chức năng có thể làm được điều đó, đưa ra quyết định cuối cùng là hủy thầu thì cũng có rất nhiều vấn đề khác đặt ra và cần phải giải quyết, xử lý. Đó là việc tạm dừng ký kết hợp đồng hay quyết định hủy thầu, tổ chức đầu thầu lại đối với gói thầu này sẽ mang lại lợi ích hay những thiệt hại ở góc độ kinh tế như thế nào… đó là những vấn đề chúng ta cần phải nhìn nhận, tính toán cẩn thận.
Đường ống nước sông Đà vỡ nhiều lần khiến người dân bất an, lo lắng
Dưới góc nhìn pháp lý, luật sư Đức phân tích, việc tạm dừng chưa ký hợp đồng thì chưa có vấn đề gì đáng ngại: “Dừng hợp đồng thì chưa có vấn đề gì lắm. Trừ trường hợp dừng vài năm thì nó câu chuyện khác. Nó chỉ là lùi lại tiến độ thôi. Chẳng hạn ký sớm, đương nhiên sẽ khởi công và sẽ hoàn thành theo thời hạn bao nhiêu tháng theo như lúc ký. Ký muộn thì không thể đòi hỏi đúng tiến độ ban đầu”.
Tuy nhiên, nếu là hủy thì mới là có vấn đề. Để hủy được thầu với nhà thầu cần phải tìm được những vi phạm của nhà thầu. Nếu không tìm được điểm yếu của nhà thầu, nắm được những vi phạm của nhà thầu mà đơn vị mời thầu tự ý không ký thì cũng sẽ gặp những rắc rối. Và khi không giải quyết được với nhau thì hai bên sẽ phải nhờ tòa án, trọng tài phân xử. Ai sai thì phải chịu, “quan trọng là phải tìm được căn cứ nào đó để chỉ ra vi phạm hồ sơ của nhà thầu không đạt yêu cầu. Từ đó mới tính chuyện xem xét hủy kết quả đấu thầu. Ngược lại bên chào thầu người ta trúng rồi mà ông không ký thì ông cũng sẽ bị chế tài xử phạt. Nếu không thỏa thuận được thì phải ra tòa, trọng tài phân xử, tùy theo thỏa thuận ở trong hợp đồng lúc dự thầu, sẽ phân xử ai đúng ai sai, lỗi đến đâu, bồi thường hay không nhiều hay ít” – Luật sư Đức lý giải.
Đi sâu phân tích, bóc tách vấn đề này, luật sư Đức nhấn mạnh: Nếu tìm được những điểm bất hợp pháp để hủy đi thì coi như nhà thầu bị vi phạm và không được thừa nhận mình hủy đúng luật thì sẽ không phải bồi thường. Hoặc nếu có thì chỉ mất một chi phí tối thiểu thôi. Nếu mình hợp pháp rồi nhưng mình không ưng mình cảm thấy có vấn đề thấy không yên tâm, coi như vi phạm hợp đồng mình chấp nhận phải bồi thường thiệt hại. Ví dụ, thiệt hại về bảo lãnh là có. Nhà thầu đã phải trả và bị thiệt hại về chi phí về làm hồ sơ, đi khảo sát…
Tuy nhiên, luật sư Đức cũng lưu ý để biết được có phải bồi thường nhiều hay ít, trách nhiệm của các bên như thế nào vấn đề quan trọng nhất là trong hồ sơ chào thầu hai bên thỏa thuận, có những điều khoản như thế nào. Từ đó mới biết được là trường hợp đấy là sẽ phải bồi thường cái gì, bồi thường nhiều hay ít bị phạt hay không. Thường có điều khoản phạt nữa. Nó phụ thuộc hồ sơ, khoản nào thôi.
Đánh giá về việc nếu các cơ quan chức năng đang tạm dừng chưa ký hợp đồng với nhà thầu (Công ty TNHH sản xuất ống gang dẻo Xinxing – Trung Quốc) cung cấp vật tư ống gang dẻo và phụ kiện tuyến đường ống dẫn nước sạch sông Đà số 2 liệu có ảnh hưởng đến môi trường đầu tư, tâm lý doanh nghiệp, ông Đức cho rằng sẽ có những ảnh hưởng nhất định. Tuy nhiên, với trường hợp cụ thể như thế này thì ảnh hưởng không nhiều.
“Kiểu gì nó cũng sẽ ảnh hưởng. Tuy nhiên, tùy trường hợp, hủy vô lý thì ảnh hưởng nhiều. Trường hợp này mức độ thầu chỉ tham gia chỉ ban đầu không có gì lắm. Cái này do sức ép dư luận thì cũng buộc phải xem xét, nước nào cũng thế. Còn làm ăn thì sẽ có luật chơi của nó. Xử lý đúng luật thì giống như mọi cuộc chơi thì có thể dừng bất cứ lúc nào. Mình phải chịu trách nhiệm, sằng phẳng với nhau về việc đấy” – Giám đốc Công ty Luật TNHH ANVI đánh giá.”
Box: Tuyến đường ống nước Sông Đà do Tổng công ty cổ phần Vinaconex làm chủ đầu tư có số vốn khoảng 1.500 tỷ đồng, được đưa vào hoạt động từ năm 2008 với công suất 300.000 m3 nước mỗi ngày đêm. Trong đó, từ năm 2012 đến nay, đường ống nước đã 17 lần vỡ hoặc gặp sự cố, lần gần đây nhất vào 31/12/2015 gây ảnh hưởng đến 70.000 hộ dân ở Hà Nội. Liên quan đến sự cố này, Bộ Xây dựng từng có văn bản cho biết nguyên nhân trực tiếp gây vỡ tuyến ống truyền tải nước Sông Đà là do chất lượng ống không đồng đều, đường ống được làm bằng vật liệu composite, không chịu được lực uốn và biến dạng. Trước đó, Công ty Nước sạch Vinaconex (Viwasupco) đã công bố thông tin về công tác lựa chọn nhà thầu cung cấp ống gang dẻo cho dự án nước Sông Đà, giai đoạn 2. Theo đó, Viwasupco đã lựa chọn đơn vị trúng thầu là Công ty TNHH Sản xuất Ống gang dẻo Xinxing (tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc).
Lê Huy Thảo
————–
Xây dựng (Kinh tế) 28-4-2016:
http://www.baoxaydung.com.vn/news/vn/kinh-te/co-nen-huy-thau-de-dan-khong-bat-an-lo-lang.html
(1.084/1.709)