(TBTC) – Sau cuộc họp báo về dự án Luật Thuế tài sản đang được Bộ Tài chính đề nghị xây dựng, nhiều chuyên gia kinh tế bày tỏ sự đồng tình về việc cần thiết phải ban hành luật, đồng thời đề nghị Bộ Tài chính thông tin cho người dân rõ một số vấn đề, tránh gây hiểu lầm.
Thuế tài sản ở nhiều nước gồm cả đất ở và nhà ở. Ảnh: Trần Thắng
Là nguồn thu ổn định của nhiều quốc gia
Tổ chức có phản hồi chính sách sớm đó là Hiệp hội Bất động sản TP. Hồ Chí Minh (HoREA). Theo hiệp hội, Luật Thuế tài sản được áp dụng ở đa số các nước trên thế giới, là nguồn thu quan trọng, ổn định và bền vững của ngân sách nhà nước tại địa phương, góp phần đảm bảo công bằng xã hội. Ở nước ta hiện nay, chưa thu thuế nhà ở, chỉ thu thuế sử dụng đất phi nông nghiệp. “Mức thuế phải nộp nhìn chung là thấp vì được tính theo bảng giá đất của cấp tỉnh, với thuế suất 0,03%, 0,07% và 0,15%. Hiệp hội nhận thức được sự cần thiết xây dựng Luật Thuế tài sản, trong đó có thuế đất ở, nhà ở, nhất là trong giai đoạn sau năm 2020”, văn bản gửi đến nhiều cơ quan báo chí của HoREA nêu rõ.
Theo ông Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI, thuế tài sản ở nhiều nước được xem là nguồn thu quan trọng trong ngân sách, do đó, một số nước đã áp dụng từ khá lâu. Tuy nhiên, đó là những nước phát triển, an sinh xã hội tốt và họ thu thuế để tái đầu tư cho phúc lợi xã hội. Ở Việt Nam, cơ quan soạn thảo cần phải cân nhắc về thời điểm thực hiện, cách thức, phạm vi, đối tượng áp dụng, đặc biệt phải tính toán xem thu nhập của người dân đang ở mức độ nào và thực hiện ra sao cho hợp lý.
Ông Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế – Tài chính, Học viện Tài chính cũng đồng tình khi cho rằng, cần thiết phải ban hành Luật Thuế tài sản, bởi nhiều quốc gia đã thực hiện thu thuế tài sản. Trong khi đó, ở Việt Nam thuế thu trong quá trình sử dụng tài sản chiếm tỷ lệ rất thấp và mới chỉ điều tiết đối với đất.
Nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Hùng Võ nêu quan điểm, trong bối cảnh Việt Nam ký các hiệp định thương mại tự do, xóa bỏ thuế xuất nhập khẩu, thì chỉ còn hai loại thuế là thuế thu nhập cá nhân và thuế tài nguyên đối với đất đai. “Các nước sử dụng thuế thu từ đất và tài sản gắn với đất để nâng cấp và phát triển đô thị, hạ tầng, còn ở nước ta thì cứ loay hoay dùng ODA và nguồn khác để phát triển đô thị. Lúc này đưa ra Luật Thuế tài sản là rất hoan nghênh. Đưa ra lúc này là chậm vì câu chuyện này đã được đề cập từ năm 2000. Tuy hơi muộn nhưng vẫn còn kịp để tạo ra nguồn thu ngân sách đáng kể và ổn định”, ông Đặng Hùng Võ chia sẻ.
Giá tính thuế không theo thị trường
Giá tính thuế đối với đất ở và nhà ở được cơ quan soạn thảo lựa chọn theo phương án, giá 1m2 đất tại Bảng giá đất do UBND cấp tỉnh công bố tại thời điểm tính thuế, không tính theo giá thị trường. Với giá nhà ở cũng vậy, nhà mới xây dựng, giá 1m2 nhà tính thuế theo từng cấp, hạng nhà do UBND cấp tỉnh quyết định theo quy định của pháp luật về xây dựng tại thời điểm tính thuế. Đối với nhà đã qua sử dụng, giá 1m2 nhà tính thuế được xác định bằng giá 1m2 nhà xây dựng mới theo từng cấp, hạng nhà do UBND cấp tỉnh quyết định theo quy định của pháp luật về xây dựng tại thời điểm tính thuế nhân với tỷ lệ (%) chất lượng còn lại của nhà do UBND cấp tỉnh ban hành theo thời gian sử dụng nhà tại thời điểm tính thuế. Đây là một điểm cần chú ý, bởi liên quan đến xác định giá nhà, đất khi nộp thuế.
Trả lời phỏng vấn TBTCVN, ông Nguyễn Đức Độ cho rằng, Bộ Tài chính cần có giải thích cặn kẽ, tránh dư luận hiểu nhầm về vấn đề này. Bởi theo quy định, sẽ có mức chênh lệch giữa giá Nhà nước quy định và giá thị trường, tùy từng vị trí khác nhau sẽ có giá trị và mức thuế khác nhau. Ông Phạm Đình Thi, Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế, Bộ Tài chính đã có giải thích cặn kẽ vấn đề này tại cuộc họp báo cuối tuần qua.
Về vấn đề này, HoREA cũng tán thành việc xác định giá 1m2 đất tính thuế là giá 1m2 đất tại Bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành, vì đảm bảo được tính minh bạch. Cách tính có phân biệt giá nhà mới xây dựng và giá nhà đã qua sử dụng như dự án luật đề xuất cũng nhận được sự đồng tình của hiệp hội này. Tuy nhiên, hiệp hội đề nghị cần có cơ chế, tránh nhũng nhiễu, tiêu cực khi đánh giá tỷ lệ (%) chất lượng còn lại của nhà đã qua sử dụng.
Căn cứ tính thuế mức nào là phù hợp?
Tại dự án luật, Bộ Tài chính xây dựng phương án thuế suất thuế tài sản đối với nhà thuộc đối tượng chịu thuế theo 2 phương án, lấy ngưỡng không chịu thuế là 700 triệu đồng hoặc 1 tỷ đồng.
Theo ông Nguyễn Đức Độ, ban đầu chính sách nên hướng tới việc đánh thuế người có thu nhập cao. Việc đề nghị lấy ngưỡng không chịu thuế đối với nhà theo giá trị, theo ông Nguyễn Đức Độ là phù hợp, nhưng mức khởi điểm cần tính toán nâng lên để trước tiên tác động đến người giàu, như cách đánh thuế thu nhập cá nhân. Cách tính như đề xuất của dự thảo luật sẽ ảnh hưởng tới số đông người có thu nhập trung bình, cần được cân nhắc thêm cho phù hợp và theo một lộ trình nhất định.
HoREA đồng tình với nhiều đề xuất của Bộ Tài chính, song với ngưỡng chịu thuế, hiệp hội này cũng đề nghị áp dụng mức thuế suất 0,4% đối với đất ở, đất xây dựng nhà chung cư, nhà ở có giá trị trên 1 tỷ đồng, bởi nên cân nhắc đến mức sống của người dân còn thấp so với các nước. HoREA đồng tình phương án không đánh thuế đối với căn nhà thứ hai trở đi. Hiệp hội cho rằng, như vậy để tránh tác động tiêu cực đến thị trường nhà cho thuê đang là xu thế lựa chọn thuê nhà của nhiều tầng lớp trong xã hội. Hơn nữa, có trường hợp người chỉ có một căn nhà nhưng lại có giá trị rất cao như biệt thự, lâu đài mà không bị đánh thuế tài sản, nếu so sánh với người tuy có 2 – 3 căn nhà nhưng tổng giá trị thấp mà phải chịu thuế đánh trên người có nhiều nhà thì không hợp lý và không công bằng.
Minh Anh
————————–
Thời báo Tài chính (Thời sự) 17-4-2018:
(116/1.305)