(TN) – Dự Luật Thuế tài sản mà Bộ Tài chính vừa lấy ý kiến nằm trong lộ trình xây dựng các sắc thuế mới, nhằm đưa các sắc thuế từ chỗ dàn trải nay tập trung lại, thay đổi theo hướng đơn giản, minh bạch, nuôi dưỡng nguồn thu, bảo đảm nền tài chính bền vững. Song cơ quan soạn thảo cần cân nhắc về thời điểm thực hiện, cách thức, phạm vi, đối tượng áp dụng, đặc biệt phải tính toán xem thu nhập của người dân đang ở mức độ nào và thực hiện như thế nào cho hợp lý.

Dự Luật Thuế tài sản đề xuất hai phương án đánh thuế nhà. Ảnh: NAM HẢI

Ngay sau khi Bộ Tài chính đưa ra lấy ý kiến dự thảo Luật Thuế tài sản, trong đó đề xuất hai phương án đánh thuế nhà có giá trị hơn 700 triệu đồng hoặc hơn một tỷ đồng với thuế suất 0,3-0,4%, dư luận đã dậy sóng. Không chỉ người dân, các chuyên gia kinh tế cũng có những quan điểm trái chiều chung quanh các vấn đề như ngưỡng đánh thuế 700 triệu đồng có phù hợp thực tiễn; việc áp mức thuế này có gây ra tình trạng “thuế chồng thuế”; cách đánh thuế có bảo đảm sự công bằng trong xã hội…

Đánh giá tổng quan về Dự thảo Luật Thuế tài sản, chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh cho rằng, Bộ Tài chính, cơ quan soạn thảo đã chuẩn bị thiếu chu đáo, thiếu những phân tích, lập luận thuyết phục từ nhiều góc độ. Vì vậy, ngay từ những thông tin đầu tiên được công bố, người dân không nắm được một cách rõ ràng rằng dự thảo luật này đã nằm trong lộ trình dài hạn nhiều năm nay của ngành thuế. Việc xây dựng Luật Thuế tài sản đã nằm trong chiến lược được hoạch định trước trong việc cải cách hệ thống thuế của Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh chúng ta mở cửa, giảm các sắc thuế nhập khẩu. Bên cạnh đó, thực tế là năm 1991 chúng ta đã có pháp lệnh thuế nhà, đất với thuế suất từ 0,3 – 0,4% như mức vừa đề xuất. Sau đó, qua nhiều lần sửa đổi quy định, chúng ta thay đổi theo hướng bỏ đánh thuế nhà, chỉ đánh thuế đất, với các mức thuế suất khác nhau. Từ năm 2010 áp dụng thuế sử dụng đất phi nông nghiệp (PNN) như hiện nay. Chính sách mà Bộ Tài chính đã đề xuất thực chất chỉ là đưa thêm nhà vào đối tượng đánh thuế, đồng thời gom chung lại thành thuế tài sản.

Bày tỏ quan điểm ủng hộ sắc thuế này, TS Huỳnh Thế Du, Trường đại học Fulbright Việt Nam cho rằng, sắc thuế này bảo đảm ba điều kiện của một sắc thuế tốt. Thứ nhất, hiệu quả về mặt kinh tế vì thuế tài sản ít bóp méo việc phân bổ nguồn lực và góp phần chống đầu cơ tài sản. Thứ hai, bảo đảm công bằng vì người giàu hơn nộp thuế nhiều hơn. Thứ ba, tính khả thi cao vì thuế được đánh với tất cả các căn nhà, nếu chỉ tính từ căn nhà thứ hai thì khó khả thi vì người sở hữu có nhiều cách để lách luật. Thêm vào đó, sắc thuế này là cơ sở để có một hệ thống dữ liệu về tài sản quốc gia, góp phần chống tham nhũng.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Đức Kiên thì khẳng định, Luật Thuế tài sản mà Bộ Tài chính vừa lấy ý kiến đã nằm trong lộ trình xây dựng các sắc thuế mới, nhằm đưa các sắc thuế từ chỗ dàn trải nay tập trung lại, thay đổi theo hướng đơn giản, minh bạch, nuôi dưỡng nguồn thu, bảo đảm nền tài chính bền vững. Dự thảo cũng đã nói rõ nếu áp dụng thuế tài sản thì sẽ bỏ thuế đất PNN, trong đó có thuế đất nhà ở. Vì vậy, không thể nói rằng luật này ra đời gây ra tình trạng “thuế chồng thuế”.

Ủng hộ việc áp dụng một sắc thuế mới để nuôi dưỡng nguồn thu trong dài hạn, song các chuyên gia lưu ý rằng cách đánh thuế thế nào mới là điểm mấu chốt. TS Vũ Đình Ánh phân tích, nếu áp dụng Luật Thuế tài sản, thì thuế suất sẽ tăng lên gấp 10 lần, từ 0,03% lên 0,3 hoặc 0,4%. Do đó, phải bàn xem mức tăng thuế như vậy có hợp lý hay không. Không nên đánh thuế nhà giá trị thấp, vì đây phần lớn là tài sản của người nghèo, thu nhập thấp, đời sống khó khăn, do đó không nên dồn gánh nặng lên vai họ. Đồng thời đối với cơ quan quản lý, chi phí để vận hành bộ máy đi thu các khoản này có thể còn lớn hơn so các khoản thu về, như vậy vi phạm nguyên tắc của thuế là tính hiệu quả, tính đơn giản.

Cho rằng Luật Thuế tài sản là cần thiết và phải tính đến, song ông Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI, kiến nghị, cơ quan soạn thảo cần cân nhắc về thời điểm thực hiện, cách thức, phạm vi, đối tượng áp dụng, đặc biệt phải tính toán xem thu nhập của người dân đang ở mức độ nào và thực hiện như thế nào cho hợp lý. Đối với đề xuất mức sàn 700 triệu đồng để đánh thuế mà Bộ Tài chính đưa ra, tôi không thể lý giải vì sao cơ quan soạn thảo có thể tính toán để đưa ra mức sàn đó. Ngay cả nhà ở xã hội mà người lao động mua theo các gói vay ưu đãi của Nhà nước cũng đã có giá trị vượt quá mức đề xuất đưa ra. Để hạn chế tình trạng đầu cơ và tránh lãng phí, việc đánh thuế tài sản cần phải được tính toán lại theo hướng nâng giá trị tính thuế lên và giảm thuế suất xuống. Đồng thời, việc áp dụng luật thuế này cần được xem xét, ban hành sau thời điểm năm 2020 thì sẽ phù hợp hơn.

Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng: Bộ Tài chính đã xây dựng dự thảo để xin ý kiến nhân dân và với mục tiêu của dự luật này là: tăng cường quản lý về tài sản; nâng cao hiệu quả sử dụng nhà và đất; điều tiết vào đối tượng có thu nhập cao, chống đầu cơ về nhà, đất. Bảo đảm những người có nhà, đất phải đưa vào sử dụng, và sẽ không ảnh hưởng đến người nghèo, người có thu nhập thấp.

Thu Thủy

————–

Thời nay (Kinh tế) 26-4-2018:

http://www.nhandan.com.vn/baothoinay/baothoinay-kinhte/item/36212602-can-co-lo-trinh-phu-hop.html

(205/1.174)