(ĐV) – Rất cần những người đang nắm cây gậy điều hành kinh tế phải thực sự có tầm và có tâm, từ bỏ những sự lệch lạc méo mó kiểu nhóm lợi ích.

Mức lãi suất đang cao khoảng gấp đôi mức trung bình ở các nước phát triển được cho là một trong những lý do khiến doanh nghiệp Việt khó cạnh tranh, ngay cả trên sân nhà. Tuy nhiên, làm thế nào để doanh nghiệp có thể tiếp cận tín dụng với mức lãi suất hợp lý lại đang là một câu hỏi khó.

Theo cách tiếp cận thông thường, để giảm lãi suất cho vay, đầu tiên cần phải giảm lãi suất huy động. Đối với một nền kinh tế thị trường hoàn thiện, các công cụ chính sách được đưa ra phù hợp với những diễn biến của thị trường, tương tự như cách Cục Dự trữ Liên Bang FED (hay chính là Ngân hàng Trung ương Mỹ) hoạt động. Theo đó, các quyết sách trong việc Mua và bán trái phiếu chính phủ; Quy định tỷ lệ dự trữ bắt buộc và thay đổi lãi suất các khoản vay từ FED giúp thực hiện các mục tiêu: Việc làm tối đa, giá cả ổn định, và lãi suất dài hạn vừa phải.

Mục tiêu tối thượng của chính sách tiền tệ là giúp nền kinh tế vận hành hiệu quả, thông qua sự tồn tại, trưởng thành và lớn mạnh của hệ thống doanh nghiệp phù hợp với diễn biến thị trường, hay chính là sức khỏe của nền kinh tế.

Đứng từ điểm nhìn này và soi chiếu vào nền kinh tế Việt Nam, có thể giả định, nút thắt trong việc hình thành mức lãi suất hợp lý với doanh nghiệp liên quan mật thiết tới bốn chữ ‘kinh tế thị trường’. Về mặt khách quan, điều này hoàn toàn hợp lý trong bối cảnh kinh tế Việt Nam vẫn đang trên con đường hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN.

Ở góc độ chủ quan, phải ghi nhận nỗ lực của những người đứng mũi chịu sào xây dựng và điều hành chính sách tiền tệ Việt Nam khi họ luôn phải giải bài toán đa đáp số: trần lãi suất huy động, chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng, chỉ tiêu lạm phát… Tăng quy mô vốn, thường đổ vào khối doanh nghiệp nhà nước, để đổi lấy các mục tiêu tăng trưởng khó có thể phủ nhận trước hai thực tế: giai đoạn từ năm 2006 tới nửa đầu năm 2017, cường độ vốn luôn đóng góp trên 50%, thậm chí lên tới trên 90% vào chỉ tiêu tăng năng suất lao động (1) và báo cáo đánh giá về chi tiêu công Việt Nam do Chính phủ Việt Nam phối hợp với Ngân hàng Thế giới công bố tháng 10/2017 cho thấy, tỷ lệ nợ công trên GDP của Việt Nam tăng khoảng 10% trong 5 năm qua.

Đối với bất cứ nền kinh tế nào, rất khó để thực hiện toàn vẹn, mười phân vẹn mười những mục tiêu có phần lệch pha với nhau như trên trong dài hạn. Vì vậy, chính sách tiền tệ, trong đó có vấn đề lãi suất buộc phải lựa chọn mục tiêu ưu tiên, hoặc là hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường cho sự phát triển bền vững, hoặc là tiếp tục đáp ứng những nhiệm vụ ngắn hạn của nền kinh tế. Việt Nam cũng không phải là ngoại lệ.

Luật sư Trương Thanh Đức

Trao đổi với báo Đất Việt, Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI nhiều lần khẳng định, lãi suất là câu chuyện của thị trường. Vì vậy, làm cách nào để doanh nghiệp khỏe, thị trường tốt, hệ thống pháp lý chuẩn, nền kinh tế ít nợ xấu và nợ xấu được xử lý nhanh chóng, hiệu quả thì lãi suất tự khắc sẽ giảm.

‘Tất cả các điều kiện nói trên ở Việt Nam đang đi ngược, vì thế, cực kỳ khó giảm lãi suất’, vị chuyên gia thẳng thắn.

Giả thiết dùng công cụ hành chính ép lãi suất huy động ở mức 2-3%, để có thể có lãi vay ở mức 5-6% không có hiệu lực thực tế. Bỏ qua khả năng dòng tiền tích lũy sang vàng, đô la, điều đáng lo ngại hơn là dòng tín dụng nhàn rỗi trong dân sẽ đi vào các địa chỉ cho vay không chính thức, để nhận mức lãi suất thực dương phù hợp với nguyện vọng của họ. Tín dụng đen hiện đã diễn biến hết sức phức tạp, tiềm ẩn những bất ổn cho xã hội, không thể mạo hiểm đưa ra một chủ trương sẽ khuyến khích thêm tình trạng này.

Ông Trương Thanh Đức tái khẳng định, không một mệnh lệnh hành chính nào có thể tác động đến lãi suất. Dù nhận chỉ đạo và dùng một vài biện pháp kỹ thuật làm lãi suất giảm xuống, câu chuyện lãi suất cộng với các khoản phí cộng thêm khiến yêu cầu giảm lãi suất chỉ còn lớp vỏ bề ngoài. Tóm lại, đây là câu chuyện sức khỏe nền kinh tế. Nếu nền kinh tế ốm yếu thì sẽ không thể có lãi suất thấp.

Khi đó, vòng luẩn quẩn đẩy nền kinh tế tốt lên để giảm lãi suất hay ngược lại phải chọn một đích đến ưu tiên. Theo Luật sư Trương Thanh Đức, hãy nói về nền kinh tế trước khi nói đến chuyện hạ lãi suất.

Đất Việt (Kinh tế) 01-01-2018:

http://baodatviet.vn/kinh-te/doanh-nghiep/lai-suat-dieu-hanh-von-va-suc-khoe-cua-nen-kinh-te-3350065

(350/1.088)