1.993. Xem xét trách nhiệm cá nhân trong ban hành văn bản

>>> ANVI ra mắt sách mới TRÁCH NHIỆM CỦA NGƯỜI QUẢN LÝ CÔNG TY <<<

1.993. Xem xét trách nhiệm cá nhân trong ban hành văn bản

10:57, 21/09/2018

(NDCT) – Phiên họp thứ 27 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) từ ngày 10-9 đến ngày 20-9, là một trong số ít phiên họp có được không khí phản biện sôi nổi và nhiều lời nói thẳng chung quanh vấn đề chất lượng ban hành văn bản luật.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu khai mạc phiên họp thứ 27. Ảnh: TRỌNG ĐỨC

Mỗi ngày hơn 22 văn bản trái luật

Phải nói ngay rằng, Báo cáo của Chính phủ – về tình hình triển khai thi hành Hiến pháp, luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội và ban hành văn bản quy định chi tiết; xác định xây dựng và hoàn thiện thể chế – được Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long trình bày tại phiên họp lần này của UBTVQH cũng đã rất thẳng thắn.

Được đính kèm một phụ lục dày, hết sức chi tiết, báo cáo đã chỉ rõ: Để thực thi Hiến pháp, Chính phủ được giao chủ trì chuẩn bị 75 dự án luật, pháp lệnh. Sau gần 5 năm thực hiện, Chính phủ đã trình ban hành được 54 luật, pháp lệnh (đạt 72%), đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2018 và 2019 là 4 dự án; còn lại 17 dự án (chiếm 22,6%) vẫn chưa đưa vào chương trình. Như vậy, so với thời hạn dự kiến, có 2 dự án quá hạn 4 năm, 2 dự án quá hạn 3 năm và tới 9 dự án quá hạn 2 năm.

Số lượng văn bản quy định chi tiết ban hành chậm hoặc còn nợ đã giảm dần, nhưng vẫn còn nhiều. Đặc biệt, vẫn có những văn bản “nợ” lâu ngày, trong đó có 3/12 văn bản quy định chi tiết của 2 luật, pháp lệnh có hiệu lực từ năm 2017 trở về trước; 9/12 văn bản quy định chi tiết của 9 luật đã có hiệu lực trong năm 2018. Ngay trong số các văn bản quy định chi tiết đã được ban hành thì số văn bản được ban hành để có hiệu lực đồng thời với thời điểm có hiệu lực của luật cũng mới chỉ đạt 90/138 văn bản (chiếm 65,2%).

Quan trọng hơn, Bộ Tư pháp, với vai trò “người gác cửa” pháp luật cho Chính phủ, qua kiểm tra hơn 6.700 văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) đã phát hiện hàng nghìn văn bản có sai sót về trình tự, thủ tục, nội dung; trong đó đáng lưu ý là có 3/74 thông tư có sai sót về hiệu lực và nội dung. Tính ra, trong năm 2017, trung bình, mỗi ngày làm việc, các cơ quan nhà nước các cấp cho ra đời 22,3 văn bản trái luật! Và đó là chưa tính các văn bản của Thủ tướng và Chính phủ trở lên đến Quốc hội – vốn không thuộc phạm vi rà soát, kiểm tra của Bộ Tư pháp.

Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh phát biểu tại phiên họp thứ 27 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Ảnh: TRỌNG QUỲNH.

Có thể thấy rất rõ là khi pháp luật vẫn còn những khoảng trống, khoảng mờ, lại còn thay đổi liên tục thì cả xã hội đều gặp khó, từ cơ quan quản lý tới các doanh nghiệp và người dân.

Xử lý: Trầy trật

Nói như Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, với một khối lượng công việc lập pháp kỷ lục từ trước đến nay trong một thời gian gấp gáp, thì tình trạng “nợ và sai” khó có thể loại bỏ hoàn toàn được. Lo lắng về tình trạng “luật khung, luật ống”, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh: Việc các luật hiện nay cần đến quá nhiều nghị định và thông tư hướng dẫn mới triển khai được là một hạn chế rất lớn. Chủ tịch Quốc hội nêu ra hàng loạt thí dụ cụ thể: “Luật Quản lý ngoại thương cần 5 nghị định. Luật Quản lý tài sản công cần tới 14 nghị định. Thật quá kinh khủng! Trong khi đó, nhìn qua đã thấy nhiều nội dung có thể quy định ngay trong Luật”!

Nhưng việc phải xây dựng quá nhiều VBQPPL không thể biện minh cho những sai sót, cả vô tình lẫn hữu ý, để lại những hậu quả khôn lường.

Thử nhìn vào một vài thí dụ cụ thể. Điều 64 về “Thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai” của Luật Đất đai năm 2013 quy định: Nếu nhà đầu tư chậm triển khai dự án được Nhà nước cho thuê đất thì sẽ bị thu hồi đất mà không bồi thường về cả đất và tài sản gắn liền với đất. Đây là một quy định rất không khả thi, vì theo các chuyên gia pháp lý, tài sản dự án thuộc sở hữu hoàn toàn hợp pháp của nhà đầu tư, nếu thu hồi có thể bị coi là tịch thu tài sản không có căn cứ, thậm chí vi hiến.

Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI kể: Suốt từ năm 2014 đến năm 2016, ông tham gia cùng Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam đấu tranh đòi bãi bỏ các Thông tư số 32/2009 và số 37/2015 của Bộ Công thương. Các thông tư này đã khiến nhiều doanh nghiệp dệt may bị thiệt hại hàng trăm tỷ đồng vì phải chi trả cho các tổ chức thử nghiệm, giám định, chứng nhận chất lượng, dịch vụ lưu kho bãi… để có được xác nhận về hàm lượng Formaldehyt và Amin thơm chuyển hóa từ thuốc nhuộm Azo trong sản phẩm dệt may. Theo Luật sư Đức, những tiêu chuẩn này không những cao hơn cả các nước châu Âu, mà còn trái với Luật Chất lượng hàng hóa năm 2007.

Bao giờ sai thì phải đền?

Vừa qua, các doanh nghiệp dệt may đã được hưởng kết cục có hậu: các thông tư bất hợp lý nêu trên đã được bãi bỏ. Nhưng doanh nghiệp, dĩ nhiên, không được bồi thường thiệt hại vì quy định sai trái đó, chưa nói gì đến việc xử lý trách nhiệm những công chức đã thiết kế, đề xuất và cán bộ có thẩm quyền đã ký ban hành văn bản.

Bức xúc với tình trạng các văn bản sai ảnh hưởng tiêu cực đến tình hình kinh tế – xã hội, Trưởng Ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải nói thẳng: Bãi bỏ, sửa chữa văn bản sai đã đành là việc phải làm, song việc đánh giá tác hại và xử lý trách nhiệm người ban hành sai vẫn chưa quyết liệt, chưa bảo đảm tính nghiêm minh đủ để ngăn chặn những trường hợp tương tự về sau. Mặc dù Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật đã quy định về “trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền trong xây dựng, ban hành VBQPPL”, nhưng nội dung còn quá chung chung, trong khi Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước lại không xác lập trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho người dân khi cơ quan nhà nước ban hành VBQPPL sai, trái.

Bên cạnh việc đưa ra những “lời răn” (thông qua việc xác định và quy kết trách nhiệm rõ ràng) cho những ai hoặc vì thiếu hiểu biết, hoặc vì tư lợi mà làm ẩu, thì gốc rễ của vấn đề vẫn là phải nâng cao trình độ, nhận thức của đội ngũ công chức tham gia soạn thảo và ban hành văn bản.

Đồng thời, tới đây, khi Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 được điều chỉnh, bổ sung, thì thẩm quyền ban hành VBQPPL cũng như trình tự thủ tục rà soát, thẩm định văn bản cũng cần xem xét lại. Nếu không giải quyết được vấn đề này, thật khó để kỳ vọng sự thay đổi về chất trong công tác xây dựng VBQPPL.

Hiện tại, có khoảng 10.871 cơ quan, cá nhân; 27 cơ quan ở Trung ương, khoảng 10.844 hội đồng nhân dân và ủy ban nhân dân ở ba cấp địa phương tỉnh, huyện, tới cả cấp xã có thẩm quyền ban hành tổng cộng 26 loại VBQPPL.

CẨM HÀ

————————————————————————

Nhân Dân cuối tuần (Thời sự – Chính trị) 21-9-2018:

http://www.nhandan.com.vn/cuoituan/thoi-su-chinh-tri/item/37677502-xem-xet-trach-nhiem-ca-nhan-trong-ban-hanh-van-ban.html

(138/1.438)

Bài viết

312. Khát vọng hùng cường: Thể chế là chìa khoá...

Khát vọng hùng cường: Thể chế là chìa khoá mở ra Kỷ nguyên mới. (BĐS) - Chúng ta đang ở trong những thời khắc lịch sử rất quan trọng của đất nước. Sau mấy chục năm đổi mới và cải cách, chúng ta lại bắt đầu bước vào kỷ nguyên mới bằng việc thay đổi mạnh mẽ, đặc biệt là cải cách thế chế.Lời tòa soạn:Cải cách thể chế và tôn trọng thị trường được xem là hai yếu tố then chốt, mở ra con đường phát triển bền vững cho mỗi quốc gia. Bài học từ những nền kinh tế thành công trên thế giới đã cho thấy, một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, cùng với sự tôn trọng các quy luật của thị trường, sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho sự sáng tạo và tăng trưởng.Vậy, thực trạng cải cách thể chế và sự vận hành của thị trường tại Việt Nam hiện nay ra sao? Những giải pháp nào cần được triển khai để khai phá tiềm năng phát triển của đất nước? Reatimes xin trân trọng giới thiệu chùm bài viết: Khát vọng hùng cường: Cải cách thể chế và tôn trọng thị trường là chìa khóa phát triển của Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI, Trọng tài viên VIAC, một chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực pháp lý và kinh tế, về câu chuyện này. Sau khoảng thời gian dài đổi mới, bứt phá, chúng ta lại đang bị chậm chân và tụt hậu. Rất may là hiện chúng ta có rất nhiều cơ hội và lợi thế, trong đó có ba lợi thế dành cho tất cả mọi người, không loại trừ một ai. Đó là kinh doanh, tiêu dùng và hội nhập. Tôi cho rằng, thế giới nếu có, cùng lắm cũng chỉ một hay hai chứ không có được đồng thời ba lợi thế như chúng ta.Thứ nhất, doanh nhân và người dân đất nước ta chấp nhận rủi ro rất cao. Họ sẵn sàng đầu tư, sẵn sàng kinh doanh rất mạnh mẽ, kể cả trong nhiều lĩnh vực mạo hiểm.Thứ hai, doanh nghiệp và người dân chấp nhận hội nhập rất mạnh mẽ với hàng loạt các hiệp định, hiệp ước chúng ta tham gia và trên thực tế đã được biến thành hành động và cho kết quả rõ nét. Chúng ta sẵn sàng tham gia chuỗi cung ứng tiêu thụ toàn cầu. Chúng ta đã bắt nhanh và tận dụng được lợi thế của công nghệ, của trí tuệ nhân tạo, của những thành quả đổi mới. Ở nhiều nước khác, người ta phát triển, tăng tốc, đổi mới trong những giai đoạn chưa có những lợi thế này.Thứ ba, người tiêu dùng Việt Nam chi tiêu rất mạnh tay. Có thể nói, chúng ta chưa giầu nhưng rất "chịu chơi" và chịu chi, tức khả năng tiêu thụ rất mạnh hàng hóa, dịch vụ từ bình dân cho đến cao cấp.Thị trường 100 triệu dân chấp nhận rủi ro lớn, chấp nhận hội nhập cao và chấp nhận tiêu thụ mạnh là thị trường quá hấp dẫn và có rất nhiều cơ hội phát triển.Đấy là những cơ sở để chúng ta bứt phá trong sản xuất, kinh doanh và cạnh tranh toàn cầu. Nhưng đẩy mạnh sản xuất, phát triển thương mại, dịch vụ hay gia tăng tiêu thụ thì cũng đều phụ thuộc rất nhiều vào thể chế.Cải cách thể chế - yếu tố then chốt để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Ảnh: Chinhphu.vn.Chúng ta đã từng tiến rất nhanh, rất mạnh, rất tốt, như một giấc mơ và hơn cả giấc mơ mà thế giới cũng phải ghi nhận. Nhưng đó mới chỉ là so sánh với chính chúng ta, với mặt bằng khởi đầu rất thấp. Đã chấp nhận nền kinh tế thị trường và hội nhập sâu, rộng toàn cầu mà chỉ so với chính mình thì không mấy ý nghĩa, thậm chí là vô nghĩa, là ru ngủ, là trì trệ, tụt hậu. Nếu như sắp tới không vượt qua chính mình thì chúng ta cũng vẫn cứ đi lên, vẫn cứ tiến bộ, vẫn cứ tăng trưởng vì là xu thế tất yếu. Tuy nhiên, tiến lên kiểu nhờ nước nổi, bèo nổi thì không khác nào kiểu tư tưởng lội nước đi sau, bình chân như vại, được chăng hay chớ, theo đóm ăn tàn và sẽ chỉ quanh quẩn ở cuối, đi sau thiên hạ.Thách thức của chúng ta là buộc phải chạy đua với các nước trong lúc họ cũng rất nhanh, rất cởi mở, rất tạo điều kiện phát triển. Do đó, muốn bước vào kỷ nguyên mới thành công thì đừng ngủ mê trên thành tích.Chúng ta đã từng rất khốn khổ, nghèo đói vì chính sách phát triển không phù hợp quy luật thị trường, khiến kinh tế bị kìm hãm, lạc hậu. Nhưng chúng ra đã kịp nhận ra để thay đổi và phát triển với chính sách đúng đắn, rộng mở. Công cuộc đổi mới, cải cách đã được mở ra với những chính sách mạnh dạn phá rào để tháo gỡ điểm nghẽn dòng chảy lưu thông của hàng hoá nói chung và lương thực nói riêng trong cơ chế ngăn sông, cấm chợ, bóp nghẹt thị trường lúc đó.Đáng tiếc là những năm gần đây, nền kinh tế lại đang đối mặt trở lại với nguy cơ bị thắt chặt, trói buộc. Nhiều việc lớn, việc khó không được tháo gỡ, tạo điều kiện, mà chỉ muốn ngăn chặn, cấm đoán, có lẽ là do sợ chịu trách nhiệm và để "giữ an toàn". Những cái thông thường nhất, đơn giản nhất, dễ nhất thì nhiều khi cũng gây khó dễ, vòi vĩnh. Tiếp xúc với doanh nghiệp, người dân qua những câu chuyện hằng ngày mới thấy rằng, để đứng vững và phát triển, doanh nghiệp phải trả giá bằng muôn vàn bức xúc, chi phí không chính thức và những điều đáng buồn.Sau một thời gian xoá bỏ "giấy phép con", lại nảy sinh điều rất lo ngại vì nó bị biến thành "giấy phép cha" và "giấy phép vô hình". Với con số ước tính lên đến 16.000 điều kiện kinh doanh tại thời điểm này thì môi trường kinh doanh đã xấu đi quá nhanh, trắc trở khó ngờ. Đó là một vạn sáu nghìn sợi dây trói buộc doanh nghiệp, níu kéo doanh nhân, kìm hãm thị trường. Rất nhiều tiền bạc, công sức, nguồn lực xã hội bị hao hụt, tiêu tán, thui chột khi hoạt động giao thương rơi vào vô số sợi dây pháp lý hay phải vượt qua từng đó cái cửa lớn, nhỏ với những ổ khóa học búa.Doanh nghiệp muốn được thật sự tự do kinh doanh theo đúng tinh thần của Hiến pháp, muốn được giải thoát khỏi những thứ trói buộc vô lý để chớp lấy cơ hội, tả xung hữu đột, tự tin chiến đấu và chiến thắng trên thương trường. Nhưng nểu chỉ tháo gỡ bằng kiểu "cò kè bớt một thêm hai" điều kiện kinh doanh, thì chúng sẽ vẫn cứ luẩn quẩn trong mê hồn trận của điều kiện pháp lý, sẽ không thể thành công khi bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Thật vô cùng thấm thía và vui mừng trước nhận định rất chuẩn xác của Tổng Bí thư Tô Lâm: Thể chế là điểm nghẽn của điểm nghẽn. Vì vậy, cải cách thể chế chính là chìa khoá mở ra kỷ nguyên mới và bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Bài 2: Giảm thiểu can thiệp vào thị trường là tăng cường cơ hội Kính mời quý độc giả đón đọc! -----------------Bất động sản (Chính sách & Cuộc sống) 28-02-2025:https://reatimes.vn/khat-vong-hung-cuong-the-che-la-chia-khoa-mo-ra-ky-nguyen-moi-202250227184302946.htm?(1.219/1.339).

1.993. Xem xét trách nhiệm cá nhân trong ban hành văn bản

Bài viết

Bình luận

Phỏng vấn

Trích dẫn

Tám luật