Đền phi thị trường

(ANVI) – Cả nước thoát quốc hạn đói khổ cơ hàn nhờ làm ăn mua bán kiểu kinh tế thị trường, chưa bàn chuyện định hướng.

Từ 1980 giở đi, đất đai không còn là sở hữu tư nhân của dân, nhưng cũng đã lai rai được lái theo thị trường. Riêng chuyện đền bù thu hồi, giải phóng mặt bằng đất đai thì vẫn mãi xa thị trường. Không tính Luật Cải cách ruộng đất 1953 đã vất đi và các luật sửa chữa một tý, thì Luật Đất đai đầu tiên 1987 không có nửa chữ nào về giá đất cũng như thị trường và bồi thường về đất.

Luật Đất đai 1993, cũng chưa có “thị trường”, nhưng đã có 2 lần nhắc đến việc bồi thường khi thu hồi đất. Luật Đất đai 2003 bỗng dưng có tới 43 từ “bồi thường” và đột ngột xuất hiện tới 15 từ “thị trường”. Luật Đất đai hiện hành 2013 tăng vọt lên 180 lần “bồi thường”, nhưng “thị trường” thì lại tụt giảm chỉ còn 4 lượt.

Tuy chưa có luật nào sòng phẳng quy định thẳng toẹt việc thu hồi đất thì phải bồi thường theo giá thị trường, nhưng cũng vòng vo tam quốc bắc cầu đại ý: Đầu tiên là bồi thường thì theo giá đất. Sau đó, là việc định giá phải theo nguyên tắc “phù hợp với giá đất phổ biến trên thị trường” như Điều 112, Luật Đất đai 2013 hay “sát với giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất thực tế trên thị trường” theo Điều 56 Luật cùng tên trước tròn 10 niên. Nhưng trên thực tế, ngoại lệ có đôi chỗ khung giá đã ngang ngửa thị thường, còn bình thường phổ biến thì giá đất chỉ bằng non nửa, thậm chí chưa đến 1/10.

Đã, đang và sẽ hát đồng ca: Nhà nước luôn bồi thường đúng, dân chúng mãi kêu oan!

ANVI, ngày 20-4-2016