Hội chọi trâu Đồ Sơn vào 9-8 hay 10-8?
(NN&ĐS) – Hội chọi trâu Đồ Sơn mới chỉ được khôi phục mấy năm gần đây và gắn liên với những câu thơ quan thuộc mà hầu hết cá báo chí đều viết là:
Dù ai buôn đâu bán đâu
Mùng chín tháng tám chọi trâu thì về
Dù ai buôn bán trăm nghề
Mùng chín tháng tám thì về chọi trâu.
Khi nghe những câu trên, tôi cảm thấy có gì đó thiếu chính xác. Một phần vì nó không hoàn toàn đúng với niêm luật của thơ lục bát vốn chặt chẽ trong ca dao. Một phần vì lúc bé, tôi đã được nghe kể nhiều về hội chọi trâu Đồ Sơn, mà điều nhớ lâu nhất là mấy câu ca dao nói trên. Và vào những năm 1970 tôi cũng đã đọc được mấy câu này trong cuốn “Tục ngữ, cao dao Việt Nam” của tác giả Nguyễn Ngọc Phan. Những câu thơ đó có sự khác mấy câu trên về ngày:
Dù ai buôn đâu bán đâu
Mùng mười tháng tám chọi trâu thì về
Dù ai buôn bán trăm nghề
Mùng mười tháng tám thì về chọi trâu.
Vừa qua được đọc hai bài viết có nhắc đến Hội chọi trâu Đồ Sơn thì thấy là ghi “mùng mười tháng tám”. Đó là bài “Nói chuyện trâu ngày đầu năm Sửu” (qua cứ liệu ngôn ngữ thơ văn), trong mục tiếng Việt nhân năm Đính Sửu của tác giá Đức Thìn đăng trên Tạp chí Ngôn ngữ và Đời sống số 1 (15) -1997 và bài “Sức sống của lễ hội truyền thống Việt Nam” của tác giả T.H, đăng trên Báo Nhân Dân số 1520 ngày 15-2-1997. Khi viết về Hội chọi trâu Đồ Sơn, hai tác giả trên đều trích dẫn câu thơ:
Dù ai buôn đâu bán đâu
Mùng mười tháng tám chọi trâu thì về.
Như vậy phải chăng ngày chính xác trong những vẫn thơ trên phải là “mùng mười” chứ không phải mà “mùng chín” như tuyên truyền mấy năm nay tại lễ hội cũng như trên báo chí về Hội chọi trâu Đồ Sơn? Rất mong mọi người cùng trao đổi và kiểm tra xác định đúng ngày của một lễ hội truyền thống.
Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI, Trọng tài viên VIAC.
______
Bài đăng trên Tạp chí Ngôn ngữ và Đời sống 06-1997.