(KTVN) – Luật sư Trương Thanh Đức, trả lời phỏng vấn Thời báo Kinh tế Việt Nam 26-3-2012:

Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân 
Kính gửi anh Đức,

Như vừa trao đổi với Anh qua điện thoại, em gửi anh tài liệu báo chí về Dự thảo Luật thuế TNCN đang được BTC lấy ý kiến và mong anh dành thời gian trả lời giúp em một số câu hỏi sau:

– Theo Anh, cách tính giảm trừ gia cảnh cho cá nhân người nộp thuế và người phụ thuộc theo Dự Luật đã hợp lý chưa? Nên dựa trên một số cố định như vậy để tính hay nên dựa theo một căn cứ khác?

Nếu xét trên mục đích của Luật này và quan điểm giữ nguyên đối tượng nộp thuế như hiện nay thì hợp lý. Và như vậy thì chỉ là phép quy đổi giá trị sang ngang theo dự báo lạm phát. Còn nếu cho rằng điều chỉnh để giảm bớt số người phải nộp thuế là sự vô lý, là đánh lừa người nộp thuế.

Mức thu nhập dựa trên một con số cố định và không hề đặt ra nguyên tắc điều chỉnh, trong khi lạm phát kéo dài ở mức cao, thì là sự tăng thuế “lậu” (giữ nguyên nhưng rõ ràng mỗi năm lại tăng tương đương với con số mất giá. Nhưng dựa theo tiền lương cơ bản thì cũng không hợp lý, vì khả năng biến động lớn, vào những thời điểm khác nhau trong năm, sẽ rất khó khăn cho việc theo dõi, tính toán nộp thuế. Vì vậy, cần quy định nguyên tắc điều chỉnh theo từng năm (nếu lạm phát cao hơn 5%) và Quốc hội hay Uỷ ban Thường vụ Quốc hội quyết định đều được.

– Thứ trưởng BTC Vũ Thị Mai có trả lời với em là: mức giảm trừ 6 triệu đồng/tháng cho NNT và 2.4 triệu đồng/tháng cho người phụ thuộc là được đưa ra trên cơ sở tính toán cân đối cả nguồn thu cho ngân sách và mức sống của người dân. Anh thấy ý kiến này có hợp lý?

Ý kiến này chỉ hợp lý nếu giải thích rằng: Nguyên tắc của Luật này khác với Thế thu nhập đối với người có thu nhập cao trước đây. Về nguyên tắc, Luật Thuế thu nhập cá nhân đánh thuế với mọi khoản thu nhập cá nhân (cũng giống như thuế thu nhập doanh nghiệp), chứ không phải chỉ đánh thuế phần thu nhập sau khi đã chi tiêu cho cuộc sống cá nhân. Tuy nhiên, nó bất hợp lý ở chỗ, không được khấu trừ chi phí hợp lý, hợp lệ như đối với thuế thu nhập doanh nghiệp hoặc không được khấu trừ đầu vào như thuế giá trị gia tăng, cho nên phải thay thế bằng mức chiết trừ gia cảnh bình quân. Thiết nghĩ, mức này sẽ là hợp lý, nếu thuế suất thấp và bước thuế dài. Thuế suất khởi điểm 5% là tạm ổn, nhưng chỉ áp dụng cho mức thu nhập chịu thuế đến 5 triệu đồng thì không hợp lý, cần phải tăng lên ít nhất là 10 triệu đồng. Bước thuế dự kiến sửa đổi vẫn quá ngắn, nên thuế suất cao nhất hiện nay là 35%, dự kiến giảm xuống 30%, so với thuế thu nhập doanh nghiệp là 25% và dự kiến giảm xuống 20% là quá bất hợp lý.

– Thứ trưởng Mai cũng khẳng định, vì đây không phải là luật thuế thu nhập cao, nên mục tiêu của Luật thuế là sẽ mở rộng dần đối tượng nộp thuế, ý kiến này có hợp lý?

Ý kiến này chỉ hợp lý, với các điều kiện: Khấu trừ hợp lý, thuế suất hợp lý và quản lý thu nhập chịu thuế hợp lý. Hiện nay cũng như theo dự kiến sửa đổi, thì khấu trừ như vậy là cào bằng, thuế suất quá cao và chỉ người làm công ăn lương ở các doanh nghiệp nghiêm túc là phải đóng thuế đầy đủ, còn những trường hợp thu nhập cao hơn nhiều thì lại chỉ nộp ví dụ, vì được biến thành đối tượng thu nhập thấp, thậm chí không có thu nhập để đóng thuế. Và như vậy, người nộp thuế thấy ấm ức, thực sự chưa cảm thấy hợp lý.

Luật sư Trương Thanh Đức, Công ty Luật ANVI

————–
Lê Hường
Phóng viên
Thời báo Kinh tế Việt Nam
96 Hoàng Quốc Việt, Cầu Giấy, Hà Nội
Tel:  +84 4-3755 2050 ext 404
Fax: +84 4-3755 2058
HP:  +84 (0) 912 543 799