2.090. Thu hồi tài sản nhà nước đã bán: Nhiều vấn đề và rất phức tạp?

>>> ANVI ra mắt sách mới TRÁCH NHIỆM CỦA NGƯỜI QUẢN LÝ CÔNG TY <<<

2.090. Thu hồi tài sản nhà nước đã bán: Nhiều vấn đề và rất phức tạp?

15:45, 15/12/2018

(DT) – Liên quan tới câu chuyện tài sản nhà nước đã bán cho doanh nghiệp nhưng phát hiện sai phạm trong quá trình chuyển nhượng sẽ được thu hồi trên cơ sở pháp lý nào, nhiều chuyên gia cho rằng có thể còn nhiều vấn đề và rất phức tạp khi xử lý.

Khu phức hợp Sân vận động Chi Lăng. (Ảnh minh hoạ).

Như Dân trí đề cập, thời gian gần đây, nhiều thương vụ chuyển nhượng tài sản nhà nước đã được xác định là thiếu căn cứ pháp lý, trái thẩm quyền, không đúng quy trình, thủ tục, hoặc do có tham nhũng, tiêu cực, chẳng hạn như thương vụ bán đất của Công ty TNHH một thành viên Đầu tư và Xây dựng Tân Thuận (TPHCM), bán sân vận động Chi Lăng (Đà Nẵng), bán Cảng Quy Nhơn…

Câu hỏi đặt ra là, tài sản nhà nước đã bán cho doanh nghiệp nhưng phát hiện sai phạm trong quá trình chuyển nhượng sẽ được thu hồi trên cơ sở pháp lý nào?

Trong khi luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI cho rằng, việc thu hồi về cơ sở pháp lý “bế tắc hoàn toàn, không có cơ sở nào cả” thì một thẩm phán có nhiều kinh nghiệm xét xử đại án tham nhũng của TAND thành phố Hà Nội lại cho rằng câu chuyện không hẳn như vậy.

Dẫn trường hợp vụ Cảng Quy Nhơn, thẩm phán cho biết: “Thanh tra Chính phủ đã kết luận mua bán sai trình tự, thủ tục có nghĩa là hợp đồng vô hiệu mà vô hiệu thì hoàn trả cho nhau những gì đã nhận. Nên không thể kết luận Thanh tra Chính phủ sai bởi người ta đã chỉ ra rằng trình tự thủ tục mua bán, thẩm quyền mua bán ở đây là sai”.

Đồng thời, ông cũng cho rằng, việc bán tài sản Nhà nước là “nguồn tham nhũng cực lớn và quan chức giàu lên nhanh chóng từ khi Nhà nước cho bán tài sản công”.

Một chuyên gia có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính, PGS. TS Đinh Trọng Thịnh (Học Viện Tài chính) cho rằng, việc thu hồi tài sản nhà nước đã bán về mặt pháp lý có mấy vấn đề chính: “Cần phải xem việc mua bán đó có đúng luật pháp hay không? Đây là tài sản công nên khi mua bán phải theo những quy định của nhà nước và đầu tiên là phải có định giá tài sản của những cơ quan có thẩm quyền. Tiếp đó là phải mua bán qua đấu giá, đấu thầu công khai giữa các chủ thể. Thứ 3 người ra quyết định là người có đủ thẩm quyền mà nhà nước quy định hay không?”.

Theo ông Thịnh, nếu tất cả các khâu trên thực hiện đúng và sau đó khâu liên quan tới thủ tục giấy tờ, thanh toán thuế và nghĩa vụ với nhà nước cũng thực hiện đúng thì tài sản đó được mua bán hợp pháp. “Nếu thiếu một trong những khâu đó thì là mua bán bất hợp pháp và hoàn toàn có cơ sở pháp lý để thu hồi”, ông nói.

Tuy nhiên, ông Thịnh cũng thừa nhận, việc thu hồi cũng còn nhiều vấn đề phải xem xét và rất phức tạp.

“Nếu tài sản là mảnh đất chưa xây dựng thì đơn giản hơn nhưng nếu đã chuyển hoá rồi thì phức tạp lắm và phải đưa ra xem xét kĩ thì mới có thể thu hồi được nhằm đảm bảo việc mua bán sòng phẳng theo đúng quy định của Nhà nước. Một khi đã được xây dựng rồi thì phải xem xét để xử lý, từ đó có thể thu hồi giá trị phát sinh tăng thêm mà người mua bán mảnh đất được hưởng lợi”, ông cho biết.

Nói rõ hơn về cơ chế thu hồi tài sản, ông Thịnh cho rằng: “Nói đúng ra về mặt luật pháp phải đưa ra toà, toà xử đúng sai thế nào thì sẽ có cái xử lý rõ ràng nhưng đây là đất công, người mua bán muốn khắc phục như vụ Quốc Cường Gia Lai hay một số vụ khác thì đơn giản thôi. Còn đưa ra toà thì xử lý theo quy định pháp luật thôi, lúc đó người mua và người bán chịu trách nhiệm trước pháp luật, có thể nó sẽ nặng nề hơn”.

Trong một bài viết, Luật sư Nguyễn Tiến Lập – Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam đề cập tới vụ chuyển nhượng khu đất tại xã Phước Kiển giữa Công ty Quốc Cường Gia Lai và Công ty Tân Thuận. Với giả thiết Quốc Cường Gia Lai không tự nguyện hoàn trả, công ty Tân Thuận yêu cầu tòa án tuyên hợp đồng vô hiệu để hủy bỏ giao dịch, qua đó thu hồi khu đất đã bán được ông Lập cho rằng “sẽ rất phức tạp”.

Theo ông Lập, toà án sẽ phải xác định hợp đồng hay giao dịch đó của hai bên có vi phạm “điều cấm của pháp luật” hay không hoặc xem xét hợp đồng đã ký nhưng đã hội đủ các điều kiện để có hiệu lực hay chưa.

“Chẳng hạn, nếu bên chuyển nhượng không có thẩm quyền bán tài sản theo luật định mà vẫn bán, thì hợp đồng đó sẽ không có hiệu lực và tài sản không thể được chuyển giao, hay nói một cách khác vẫn thuộc quyền sở hữu của bên bán. Rắc rối thực sự sẽ xảy ra khi căn cứ vào hợp đồng bán, việc chuyển giao quyền sở hữu, ít nhất về mặt hình thức và thủ tục, đã được cơ quan có thẩm quyền xác nhận qua thủ tục đăng ký, trước bạ. Bởi trong tình huống đó, sẽ cần có hai quy trình và thủ tục pháp lý khác nhau và độc lập để hủy bỏ cả bản hợp đồng đã thực hiện xong cũng như quyền sở hữu mới được xác lập”, ông Lập cho biết.

Kiến nghị “cởi trói” cho dự án có sai phạm trong khâu giao đất

Trong văn bản gửi lên Thủ tướng Chính phủ mới đây, Hiệp hội Bất động sản thành phố Hồ Chí Minh (HoREA) kiến nghị Thủ tướng Chính phủ vẫn cho phép các chủ đầu tư được tiếp tục triển khai thi công dự án với điều kiện chủ đầu tư dự án phải có văn bản cam kết thực hiện nghĩa vụ tài chính phát sinh (nếu có) đối với dự án sau khi đã có kết luận thanh tra, kiểm tra của cơ quan có thẩm quyền, để hoàn thành dự án đưa vào sử dụng, tránh lãng phí thời gian và của cải xã hội, và đảm bảo quyền lợi của người mua nhà trong dự án.

Hiệp hội kiến nghị đối với người mua nhà đã giao kết và thực hiện hợp đồng mua nhà tại các dự án này là bên ngay tình, không có lỗi, nên không phải chịu trách nhiệm đối với các nghĩa vụ tài chính phát sinh của chủ đầu tư dự án (nếu có).

HoREA cho biết, Hiệp hội rất hoan nghênh và hoàn toàn nhất trí với ý kiến của Ban Thường vụ Thành ủy TPHCM về nguyên tắc xử lý các dự án có sai phạm trong việc giao đất nhưng đã bàn giao nhà cho khách hàng hoặc dự án đang thực hiện dở dang, như sau: Những dự án mà doanh nghiệp triển khai đúng quyết định được giao, nếu thành phố giao đất với giá thấp quá, doanh nghiệp có thể đóng thêm tiền hoặc làm sao đảm bảo lợi ích nhà nước, nhưng dự án thì tiếp tục làm. Không dừng dự án nếu không vi phạm về quy hoạch, để tiền vốn của người dân góp vào đó không mất đi.

“Hiệp hội đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét chỉ đạo, giải quyết khó khăn của các loại dự án nói trên, tạo điều kiện cho các dự án phù hợp với quy hoạch hoàn thành đầu tư xây dựng, đảm bảo lợi ích của Nhà nước, người dân và lợi ích chính đáng của doanh nghiệp. Các doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ nộp bổ sung vào ngân sách nếu có. Trường hợp doanh nghiệp có những vi phạm khác thì đề nghị xem xét xử lý sau”, công văn của HoREA nêu.

Phương Dung

———–

Dân trí (Kinh doanh) 15-12-2018:

https://dantri.com.vn/kinh-doanh/thu-hoi-tai-san-nha-nuoc-da-ban-nhieu-van-de-va-rat-phuc-tap-20181215061148393.htm

(34/1.484)

Bài viết

312. Khát vọng hùng cường: Thể chế là chìa khoá...

Khát vọng hùng cường: Thể chế là chìa khoá mở ra Kỷ nguyên mới. (BĐS) - Chúng ta đang ở trong những thời khắc lịch sử rất quan trọng của đất nước. Sau mấy chục năm đổi mới và cải cách, chúng ta lại bắt đầu bước vào kỷ nguyên mới bằng việc thay đổi mạnh mẽ, đặc biệt là cải cách thế chế.Lời tòa soạn:Cải cách thể chế và tôn trọng thị trường được xem là hai yếu tố then chốt, mở ra con đường phát triển bền vững cho mỗi quốc gia. Bài học từ những nền kinh tế thành công trên thế giới đã cho thấy, một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, cùng với sự tôn trọng các quy luật của thị trường, sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho sự sáng tạo và tăng trưởng.Vậy, thực trạng cải cách thể chế và sự vận hành của thị trường tại Việt Nam hiện nay ra sao? Những giải pháp nào cần được triển khai để khai phá tiềm năng phát triển của đất nước? Reatimes xin trân trọng giới thiệu chùm bài viết: Khát vọng hùng cường: Cải cách thể chế và tôn trọng thị trường là chìa khóa phát triển của Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI, Trọng tài viên VIAC, một chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực pháp lý và kinh tế, về câu chuyện này. Sau khoảng thời gian dài đổi mới, bứt phá, chúng ta lại đang bị chậm chân và tụt hậu. Rất may là hiện chúng ta có rất nhiều cơ hội và lợi thế, trong đó có ba lợi thế dành cho tất cả mọi người, không loại trừ một ai. Đó là kinh doanh, tiêu dùng và hội nhập. Tôi cho rằng, thế giới nếu có, cùng lắm cũng chỉ một hay hai chứ không có được đồng thời ba lợi thế như chúng ta.Thứ nhất, doanh nhân và người dân đất nước ta chấp nhận rủi ro rất cao. Họ sẵn sàng đầu tư, sẵn sàng kinh doanh rất mạnh mẽ, kể cả trong nhiều lĩnh vực mạo hiểm.Thứ hai, doanh nghiệp và người dân chấp nhận hội nhập rất mạnh mẽ với hàng loạt các hiệp định, hiệp ước chúng ta tham gia và trên thực tế đã được biến thành hành động và cho kết quả rõ nét. Chúng ta sẵn sàng tham gia chuỗi cung ứng tiêu thụ toàn cầu. Chúng ta đã bắt nhanh và tận dụng được lợi thế của công nghệ, của trí tuệ nhân tạo, của những thành quả đổi mới. Ở nhiều nước khác, người ta phát triển, tăng tốc, đổi mới trong những giai đoạn chưa có những lợi thế này.Thứ ba, người tiêu dùng Việt Nam chi tiêu rất mạnh tay. Có thể nói, chúng ta chưa giầu nhưng rất "chịu chơi" và chịu chi, tức khả năng tiêu thụ rất mạnh hàng hóa, dịch vụ từ bình dân cho đến cao cấp.Thị trường 100 triệu dân chấp nhận rủi ro lớn, chấp nhận hội nhập cao và chấp nhận tiêu thụ mạnh là thị trường quá hấp dẫn và có rất nhiều cơ hội phát triển.Đấy là những cơ sở để chúng ta bứt phá trong sản xuất, kinh doanh và cạnh tranh toàn cầu. Nhưng đẩy mạnh sản xuất, phát triển thương mại, dịch vụ hay gia tăng tiêu thụ thì cũng đều phụ thuộc rất nhiều vào thể chế.Cải cách thể chế - yếu tố then chốt để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Ảnh: Chinhphu.vn.Chúng ta đã từng tiến rất nhanh, rất mạnh, rất tốt, như một giấc mơ và hơn cả giấc mơ mà thế giới cũng phải ghi nhận. Nhưng đó mới chỉ là so sánh với chính chúng ta, với mặt bằng khởi đầu rất thấp. Đã chấp nhận nền kinh tế thị trường và hội nhập sâu, rộng toàn cầu mà chỉ so với chính mình thì không mấy ý nghĩa, thậm chí là vô nghĩa, là ru ngủ, là trì trệ, tụt hậu. Nếu như sắp tới không vượt qua chính mình thì chúng ta cũng vẫn cứ đi lên, vẫn cứ tiến bộ, vẫn cứ tăng trưởng vì là xu thế tất yếu. Tuy nhiên, tiến lên kiểu nhờ nước nổi, bèo nổi thì không khác nào kiểu tư tưởng lội nước đi sau, bình chân như vại, được chăng hay chớ, theo đóm ăn tàn và sẽ chỉ quanh quẩn ở cuối, đi sau thiên hạ.Thách thức của chúng ta là buộc phải chạy đua với các nước trong lúc họ cũng rất nhanh, rất cởi mở, rất tạo điều kiện phát triển. Do đó, muốn bước vào kỷ nguyên mới thành công thì đừng ngủ mê trên thành tích.Chúng ta đã từng rất khốn khổ, nghèo đói vì chính sách phát triển không phù hợp quy luật thị trường, khiến kinh tế bị kìm hãm, lạc hậu. Nhưng chúng ra đã kịp nhận ra để thay đổi và phát triển với chính sách đúng đắn, rộng mở. Công cuộc đổi mới, cải cách đã được mở ra với những chính sách mạnh dạn phá rào để tháo gỡ điểm nghẽn dòng chảy lưu thông của hàng hoá nói chung và lương thực nói riêng trong cơ chế ngăn sông, cấm chợ, bóp nghẹt thị trường lúc đó.Đáng tiếc là những năm gần đây, nền kinh tế lại đang đối mặt trở lại với nguy cơ bị thắt chặt, trói buộc. Nhiều việc lớn, việc khó không được tháo gỡ, tạo điều kiện, mà chỉ muốn ngăn chặn, cấm đoán, có lẽ là do sợ chịu trách nhiệm và để "giữ an toàn". Những cái thông thường nhất, đơn giản nhất, dễ nhất thì nhiều khi cũng gây khó dễ, vòi vĩnh. Tiếp xúc với doanh nghiệp, người dân qua những câu chuyện hằng ngày mới thấy rằng, để đứng vững và phát triển, doanh nghiệp phải trả giá bằng muôn vàn bức xúc, chi phí không chính thức và những điều đáng buồn.Sau một thời gian xoá bỏ "giấy phép con", lại nảy sinh điều rất lo ngại vì nó bị biến thành "giấy phép cha" và "giấy phép vô hình". Với con số ước tính lên đến 16.000 điều kiện kinh doanh tại thời điểm này thì môi trường kinh doanh đã xấu đi quá nhanh, trắc trở khó ngờ. Đó là một vạn sáu nghìn sợi dây trói buộc doanh nghiệp, níu kéo doanh nhân, kìm hãm thị trường. Rất nhiều tiền bạc, công sức, nguồn lực xã hội bị hao hụt, tiêu tán, thui chột khi hoạt động giao thương rơi vào vô số sợi dây pháp lý hay phải vượt qua từng đó cái cửa lớn, nhỏ với những ổ khóa học búa.Doanh nghiệp muốn được thật sự tự do kinh doanh theo đúng tinh thần của Hiến pháp, muốn được giải thoát khỏi những thứ trói buộc vô lý để chớp lấy cơ hội, tả xung hữu đột, tự tin chiến đấu và chiến thắng trên thương trường. Nhưng nểu chỉ tháo gỡ bằng kiểu "cò kè bớt một thêm hai" điều kiện kinh doanh, thì chúng sẽ vẫn cứ luẩn quẩn trong mê hồn trận của điều kiện pháp lý, sẽ không thể thành công khi bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Thật vô cùng thấm thía và vui mừng trước nhận định rất chuẩn xác của Tổng Bí thư Tô Lâm: Thể chế là điểm nghẽn của điểm nghẽn. Vì vậy, cải cách thể chế chính là chìa khoá mở ra kỷ nguyên mới và bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Bài 2: Giảm thiểu can thiệp vào thị trường là tăng cường cơ hội Kính mời quý độc giả đón đọc! -----------------Bất động sản (Chính sách & Cuộc sống) 28-02-2025:https://reatimes.vn/khat-vong-hung-cuong-the-che-la-chia-khoa-mo-ra-ky-nguyen-moi-202250227184302946.htm?(1.219/1.339).

2.090. Thu hồi tài sản nhà nước đã bán: Nhiều vấn đề và rất phức tạp?

Bài viết

Bình luận

Phỏng vấn

Trích dẫn

Tám luật