(DĐDN) – CPTPP chính thức có hiệu lực, Gay cấn cuộc chiến taxi truyền thống – taxi công nghệ… là những sự kiện pháp luật tác động đến hoạt động kinh doanh trong năm 2018.
….
- Vụ đổi 100 USD bị phạt 90 triệu đồng: Hợp lý nhưng có hợp tình?
Anh Nguyễn Cà Rê (38 tuổi, trú tại Ninh Kiều, Cần Thơ) mang 100 USD đến một tiệm vàng ở địa phương để đổi tiền. Ngay sau đó, anh bị phạt hành chính 90 triệu đồng vì đổi ngoại tệ ở địa điểm chưa được cấp phép.
Ngày 24/1/2018, Chủ tịch UBND quận Ninh Kiều Dương Tấn Hiển ký Quyết định số 14/QĐ-KNCGTVPT, khám xét nơi cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính (VPHC) là căn nhà số 40 Nguyễn Đức Cảnh, phường Cái Khế, quận Ninh Kiều (tiệm vàng Thảo Lực), do ông Lê Hồng Lực làm chủ.
Việc xử anh Nguyễn Cà Rê bị xử phạt dù biết là hợp lý, đúng quy định, nhưng có”hợp tình”?
Ngày 30/1/2018, lực lượng Phòng Cảnh sát kinh tế TP Cần Thơ bắt quả tang ông Lê Hồng Lực (tiệm vàng Thảo Lực) đang thu mua 100 USD của anh Nguyễn Cà Rê với giá hơn 2,2 triệu đồng mà không có giấy phép của cơ quan có thẩm quyền.
Sau khi bắt quả tang anh Rê đang bán ngoại tệ 100 USD, công an đã dùng quyết định nêu trên để tiến hành khám xét nhà ở số 40 đường Nguyễn Đức Cảnh (phường Cái Khế, quận Ninh Kiều, cũng là trụ sở tiệm vàng Thảo Lực).
Sau khi khám xét xong, công an tiến hành lập biên bản “tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành chính, giấy phép, chứng chỉ hành nghề” đối với tổ chức vi phạm là Cty TNHH MTV sản xuất thương mại Nhân Đạt Jewelry Thảo Lực.
Tang vật bị tạm giữ gồm 9 hộp chứa kim loại màu trắng, kim loại màu vàng, hột đá; 1 đầu thu camera và 1 tờ tiền mệnh giá 100 USD (của anh Nguyễn Cà Rê). Ngoài ra còn có những chứng từ, sổ sách liên quan đến hoạt động kinh doanh của tiệm vàng Thảo Lực.
Như vậy, từ chỗ khám xét nơi ở là cá nhân, hộ gia đình; công an đã chuyển qua lập biên bản tạm giữ tang vật vi phạm đối với doanh nghiệp.
Về vấn đề này, luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI: Vụ việc có nhiều dấu hiệu bất thường bởi lệnh khám nhà để “thòng” sẵn 6 ngày, từ khi chưa có vi phạm (chính người ký Quyết định cũng không biết được khi nào khám) và diễn ra cùng lúc với vụ phát hiện mua bán ngoại tệ; khám nhà ở của cá nhân nhưng lại phạt pháp nhân công ty; rồi thời hạn xử phạt bị kéo dài từ mức tối đa, gồm cả gia hạn theo luật chỉ có 37 ngày lên đến hơn 7 tháng.
Ngày 13/8/2018 cơ quan công an mới lập biên bản vi phạm hành chính đối với các hành vi vi phạm của Công ty Thảo Lực. và anh Rê và gửi hồ sơ vụ việc đến UBND TP Cần Thơ.
Ngày 4/9, UBND TP Cần Thơ ra quyết định xử phạt anh Rê số tiền 90 triệu đồng về hành vi “Mua bán ngoại tệ tại tổ chức không được phép thu đổi ngoại tệ” và tịch thu tang vật là số tiền hơn 2,2 triệu đồng.
Tiệm vàng Thảo Lực bị xử phạt 295 triệu đồng do vi phạm các hành vi như: Mua bán ngoại tệ tại nơi không được thu đổi ngoại tệ; kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ; sản xuất hàng hóa không công bố tiêu chuẩn áp dụng theo quy định; sản xuất hàng hóa có chất lượng không phù hợp với tiêu chuẩn đã công bố áp dụng. Đồng thời, tịch thu 100 USD, 20 viên kim cương hơn 19.900 viên đá hột nhân tạo.
Ngày 23/10, UBND TP. Cần Thơ ra Quyết định xử phạt vi phạm hành chính 90 triệu đồng đối với ông Nguyễn Cà Rê (38 tuổi, trú tại phường Hòa An, quận Ninh Kiều, TP. Cần Thơ) về hành vi bán 100 USD.
Trước quyết định xử phạt này, Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SBLaw: Chỉ cần xử phạt cảnh cáo là phù hợp. Xét về mặt pháp luật, UBND TP Cần Thơ ra Quyết định xử phạt vi phạm hành chính 90 triệu đồng đối với ông Nguyễn Cà Rê là không sai.
Tuy nhiên, việc điểm a khoản 3 điều 24 Nghị định 96/2014/NĐ-CPchỉ quy định xử phạt đối với hành vi vi phạm mà không tính tới số tiền vi phạm. Ví dụ, người dân bán 100 USD cũng như bán 100.000 USD thì cũng bị xử lý cùng mức phạt như vậy là rất phi lý.
Bên cạnh đó, việc vì sao UBND TP Cần Thơ lại lựa chọn mức phạt 90 triệu đồng mà không phải là 80 triệu đồng cũng đặt ra câu hỏi cho nhiều người, bởi người bán chỉ bán có 100 USD, lại là lần đầu tiên, vậy việc xử phạt mức tiền như vậy có hợp lý không?
Trong trường hợp này, 100 USD thì số tiền đổi được khoảng 2,3 triệu đồng, nếu đổi 100 USD mà phạt 90 triệu đồng thì chẳng khác nào đổi 50.000 đồng ra 2 USD cũng giống như đổi 1 triệu USD ra tiền Việt, ở nơi không được phép đều bị phạt như nhau, đều bị áp mức phạt 90 triệu đồng. Việc xử phạt gấp gần 40 lần tang vật vi phạm như vậy là bất hợp lý.
Luật xử phạt vi phạm hành chính 2012 quy định tại Điều 21, các hình thức xử phạt hành chính bao gồm, cảnh cáo, phạt tiền. Trong đó, hình thức xử phạt cảnh cáo được áp dụng đối với cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính không nghiêm trọng, có tình tiết giảm nhẹ và theo quy định thì bị áp dụng hình thức xử phạt cảnh cáo.
Do đó, trường hợp ông Nguyễn Cà Rê đổi 100 USD chỉ cần xử phạt cảnh cáo là phù hợp.
Ngày 26/10, UBND TP Cần Thơ cho biết, đã ra quyết định xử lý tang vật bị tịch thu. Theo đó, 100 USD, gần 2,3 triệu đồng và 20 viên kim cương, 19.910 viên đá nhân tạo trị giá hơn 548 triệu đồng, thu giữ tại tiệm vàng Thảo Lực sẽ được chuyển vào Kho bạc Nhà nước.
Ngày 1/11, ông Lê Hồng Lực, Giám đốc Công ty TNHH MTV sản xuất thương mại Nhân Đạt Jewelry Thảo Lực (tiệm vàng Thảo Lực), vừa có đơn khiếu nại gửi đến Chủ tịch UBND TP Cần Thơ về việc “Yêu cầu hủy biên bản vi phạm hành chính và quyết định xử phạt vi phạm hành chính”. Ngoài ra, ông này còn đề nghị hoàn trả các tài sản bị tạm giữ và tịch thu.
Nhưng, đáng nói, vụ việc này đã đặt ra vấn đề: Việc xử anh Nguyễn Cà Rê bị xử phạt dù biết là hợp lý, đúng quy định, nhưng thật khó để người dân chấp nhận là “hợp tình”
Việt Nam đang xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, theo nguyên tắc thượng tôn pháp luật, nghĩa là mọi người đều bình đẳng trước pháp luật và Hiến pháp, các quy định pháp luật có giá trị tối cao để áp dụng xử lý các vụ việc, các đối tượng, các chủ thể thuộc phạm vi điều chỉnh của quy phạm pháp luật đó. Tuy nhiên, như tác giả đã nêu, xuất phát từ nền văn hóa Á Đông vốn trọng tình hơn trọng lý nên đâu đó trong tâm thức của đại đa số bộ phận nhân dân khi xem xét một vụ việc lại thường đặt yếu tố tình cảm, sự thương xót trước khi nghĩ đến các chế tài được pháp luật quy định.
Trường hợp anh Nguyễn Cà Rê bị xử phạt dù biết là hợp lý, đúng quy định, nhưng thật khó để người dân chấp nhận là “hợp tình”. Nếu nói theo cách nghĩ, người dân ít hiểu biết, không am hiểu pháp luật nên cần sự “châm chước” thì rất khó để các quy định pháp luật đi vào thực thi. Nếu không xử lý hành vi vi phạm của anh Nguyễn Cà Rê, thì tất cả các trường hợp vi phạm tương tự sau này sẽ không xử phạt được. Thậm chí, nếu nói số tiền nhỏ mà không xử lý thì các đối tượng xấu sẽ lợi dụng để chia nhỏ số tiền giao dịch ngoại tệ trái phép để nhờ người dân đi giao dịch mua bán hộ để không bị chế tài.
Anh Nguyễn Cà Rê còn cho biết trước đây anh từng đi đổi tiền ở các tiệm vàng mà không có vấn đề gì. Với phát biểu này, có lẽ các cơ quan chức năng cũng không đến nỗi phải hồi tố và tiếp tục truy tìm để xử phạt các chủ thể có liên quan về hành vi mua bán ngoại tệ trái phép trước đó( ?). Nhưng vô hình trung, nội dung phát biểu trên đã vô tình trở thành tình tiết tăng nặng đối với anh Nguyễn Cà Rê vì có yếu tố tái phạm nhiều lần. Quy định pháp luật là vậy, tuy nhiên dường như người dân vẫn hết sức hồn nhiên và chưa thật sự quan tâm đến các quy định pháp luật. Sống trong nhà nước pháp quyền, mỗi người dân phải hiểu rằng pháp luật không miễn trừ trách nhiệm đối với việc vi phạm vì chưa nắm quy định pháp luật. Vì nếu lấy lý do chưa nắm quy định pháp luật mà vô tư vi phạm thì không phù hợp.
Trở lại vấn đề xử phạt 90 triệu đồng cho hành vi bán 100 USD, vẫn biết rằng dư luận đang rất quan tâm và cảm thông đối với anh Nguyễn Cà Rê. Tuy nhiên, có lẽ điều mà dư luận quan tâm nhiều hơn không chỉ là số tiền xử phạt mà phải chăng người dân đang mong chờ các cơ quan chức năng kiểm tra, thanh tra và xử phạt dứt điểm hành vi mua bán ngoại tệ trái phép với số tiền lớn hơn gấp nhiều lần và vẫn diễn ra ở nhiều nơi. Một khi các cơ quan chức năng có biện pháp xử lý quyết liệt đối với tất cả các tiệm vàng, các doanh nghiệp mua bán ngoại tệ trái phép một cách mạnh mẽ và triệt để thì tin rằng anh Nguyễn Cà Rê và dư luận không phải tâm tư như hiện nay.
Việc kiểm tra, phát hiện các tiệm vàng mua bán ngoại tệ trái phép hoàn toàn không khó. Ngoài các biện pháp nghiệp vụ của cơ quan công an, cơ quan chức năng cũng có thể trích xuất camera, kiểm tra sổ sách, chứng từ thu chi tại các tiệm vàng đột xuất, theo dõi dòng tiền trong các báo cáo tài chính,… tin rằng sẽ sớm giải quyết được vấn nạn mua bán ngoại tệ trên thị trường “chợ đen” tại các tiệm vàng. Và đó cũng là cách để khép lại câu chuyện bán 100 USD bị xử phạt 90 triệu đồng một cách công bằng và nhân văn hơn.
……..
Huyền Trang
—————————————————————–
Diễn đàn Doanh nghiệp (KD & PL) 31-12-2018:
http://enternews.vn/nhung-su-kien-phap-luat-tac-dong-den-hoat-dong-kinh-doanh-nam-2018-142900.html
(103/1.975)