2.179. Địa vị pháp lý của hộ kinh doanh đang bị bỏ quên

>>> ANVI ra mắt sách mới TRÁCH NHIỆM CỦA NGƯỜI QUẢN LÝ CÔNG TY <<<

2.179. Địa vị pháp lý của hộ kinh doanh đang bị bỏ quên

09:34, 22/02/2019

(ĐT) – Hệ thống pháp luật kinh doanh đang gặp thiếu sót rất lớn khi đặt 30% GDP của nền kinh tế ra khỏi phạm vi luật điều chỉnh.

Hiện cả nước có khoảng 5 triệu hộ kinh doanh, trong đó khoảng 2 triệu hộ đủ điều kiện chuyển đổi thành doanh nghiệp. Ảnh: Chí Cường

Hộ kinh doanh đang ở đâu trong hệ thống pháp luật?

Hộ kinh doanh đang ở đâu và cần được ứng xử như thế nào là câu hỏi không mới, nhưng lại đang thu hút rất nhiều sự chú ý trong thời gian gần đây, đặc biệt khi Dự thảo Luật sửa đổi Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp đang được lấy ý kiến và không loại trừ khả năng sẽ có một sự “đột phá”. Bởi theo nhiều chuyên gia, vấn đề cốt lõi quan trọng bậc nhất của cải cách Luật Doanh nghiệp lần này là những quy định liên quan đến hàng triệu hộ kinh doanh cá thể.

Bình luận về vấn đề này tại Hội thảo lấy ý kiến doanh nghiệp về Dự thảo Luật sửa đổi Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp tổ chức mới đây, ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, các hộ kinh doanh cá thể đang làm ăn, kinh doanh, có đăng ký kinh doanh, tạo việc làm và đóng góp vào nền kinh tế. Về bản chất, họ đang hoạt động như một loại hình doanh nghiệp, vậy tại sao lại để họ ra ngoài phạm vi của các văn bản luật do Quốc hội ban hành?

Cũng không phải hộ kinh doanh không được nhắc đến trong Luật Doanh nghiệp hiện hành. Điều 212, Luật Doanh nghiệp đã quy định, hộ kinh doanh có quy mô nhỏ thực hiện đăng ký kinh doanh và hoạt động theo quy định của Chính phủ. Nghị định 78/2015/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp cũng đã căn cứ vào điều này của Luật Doanh nghiệp để có hướng dẫn.

Vấn đề lại nằm ở chính điều đó. Ông Lê Văn Hà, Luật sư Công ty Luật Pathlaw cho rằng, quy định trên là sai về kỹ thuật và có phần vô lý.

“Phạm vi điều chỉnh khẳng định rõ, luật này chỉ điều chỉnh doanh nghiệp, Điều 212 lại lôi hộ kinh doanh vào. Như vậy, chúng ta điều chỉnh cả những đối tượng ngoài đối tượng điều chỉnh của Luật đã được quy định ngay tại Điều 1”, ông Hà phân tích về mặt pháp lý.

Đặc biệt, ông Hà cũng cho rằng, xét về góc độ chính sách, không có bất kỳ văn bản pháp luật nào quy định về địa vị pháp lý, quyền và nghĩa vụ của khu vực này. Thậm chí, Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng không đưa đối tượng này vào chính sách hỗ trợ, nếu như không chuyển đổi thành doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Hộ kinh doanh là ai?

Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) đã từng có nghiên cứu về hộ kinh doanh và từng đưa ra con số hơn 5 triệu hộ kinh doanh, trong đó có khoảng 2 triệu hộ đủ điều kiện để chuyển đổi thành doanh nghiệp.

Tuy số liệu về hộ kinh doanh dường như chưa thực sự thống nhất, nhưng quan điểm về việc cần quan tâm đến khu vực đang tạo ra tới 30% GDP của nền kinh tế này là thống nhất.

Thậm chí, yêu cầu trên là cấp thiết nếu so với tỷ lệ 8 – 9% đóng góp vào GDP của khu vực doanh nghiệp đăng ký theo Luật Doanh nghiệp, với số lượng khoảng 750.000 doanh nghiệp đang hoạt động.

Hơn thế, cũng phải nhắc tới kết quả Nghiên cứu kinh tế tư nhân Việt Nam và năng suất – thịnh vượng do TS. Lê Duy Bình, chuyên gia kinh tế của Economica Viet Nam thực hiện. Theo đó, khu vực này chỉ đóng góp 1,56% cho ngân sách nhà nước, nhiều hộ kinh doanh có quy mô lớn, phạm vi hoạt động rộng không kém doanh nghiệp, nhưng hoạt động không công khai, minh bạch, né tránh các yêu cầu về an toàn lao động, an sinh xã hội…

Thực tế, không ít hộ kinh doanh muốn lên doanh nghiệp, nhưng không chịu đựng được những chi phí phát sinh.

Thậm chí, ở góc độ môi trường kinh doanh hiện tại, hộ kinh doanh đang có những lợi thế nhất định so với doanh nghiệp, như thủ tục thành lập đơn giản hơn, lệ phí thành lập rẻ, chế độ kế toán đơn giản, cách nộp thuế đơn giản, hộ được nộp kê khai hoặc thuế khoán. Đặc biệt, ông Lê Xuân Hiền, Trưởng phòng Đăng ký đầu tư (Sở Kế hoạch và Đầu tư Hải Dương), từng là Trưởng phòng Đăng ký kinh doanh cho biết thêm, nhiều khi hành xử của các cơ quan ở địa phương khiến hộ kinh doanh thường được chọn để… khởi nghiệp.

“Nhiều người nói với tôi rằng, chỉ cần thành lập doanh nghiệp, hôm sau sẽ có các đoàn đến kiểm tra phòng cháy chữa cháy, bảo hiểm xã hội… Còn hộ kinh doanh thì đăng ký là làm thôi, ít bị quan tâm. Giống như một người đi xe máy và một người đi ô tô, thì người đi ô tô bị để ý hơn, dù có chiếc xe máy giá trị ngang ngửa ô tô”, ông Hiền thẳng thắn.

Khó gọi tên

Ông Phan Đức Hiếu, Phó viện trưởng CIEM cho biết, các câu hỏi làm thế nào để thúc đẩy các hộ kinh doanh đủ điều kiện chuyển đổi thành doanh nghiệp đã được CIEM đặt ra từ nhiều năm nay, nhưng thực sự chưa có câu trả lời thỏa đáng, ngoài việc tạo điều kiện thuận lợi về môi trường kinh doanh, môi trường pháp lý để họ tự lựa chọn.

“Tôi đặt vấn đề là, nếu như Luật Doanh nghiệp quy định một chương cho hộ kinh doanh thì có một số điều tôi rất phân vân, chưa biết quy định cái gì. Còn nếu đưa nó về phạm vi để thay đổi khái niệm doanh nghiệp thì tôi cho rằng, đó không phải cách giải quyết vấn đề”, ông Hiếu chia sẻ.

Nhưng luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI không đồng tình với quan điểm này.

“Khác với hộ kinh doanh không bắt buộc phải đăng ký kinh doanh, hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh là một tổ chức kinh doanh chuyên nghiệp, thường xuyên, bản chất chính là doanh nghiệp tư nhân, có trách nhiệm vô hạn và không có tư cách pháp nhân. Cần phải xác định rõ như vậy”, ông Đức nói.

Ông Đức cho rằng, việc duy trì khu vực này song song với doanh nghiệp là sự không bình đẳng, mập mờ về pháp lý.

“Tất nhiên, cần có thời gian chuyển tiếp, cần quy định chế độ quản lý, tài chính, kế toán đơn giản, phù hợp với thực tế, nhưng phải gọi đúng bản chất của khu vực này”, ông Đức nói. Thậm chí, ông Đức còn không muốn dùng khái niệm hộ kinh doanh, mà gọi luôn là doanh nghiệp tư nhân đối với loại hình này.

Ý KIẾN – NHẬN ĐỊNH

Sẽ sửa triệt để các tồn tại của Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp”

– Ông Vũ Đại Thắng, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư

Quan điểm của Ban Soạn thảo là sửa triệt để các tồn tại của Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp, để khơi thông nguồn lực cả trong nước và nước ngoài. Các nguồn vốn này cần phải hòa quyện với nhau để thực hiện các mục tiêu phát triển của đất nước.

Nguyên tắc là sẽ làm rõ các khái niệm, hệ thống tiêu chí để đảm bảo hoạt động đầu tư – kinh doanh của các doanh nghiệp, nhà đầu tư được thuận lợi.

Các ý kiến từ cộng đồng doanh nghiệp có nhiều. Có những vấn đề về kỹ thuật, có những kiến nghị bổ sung lớn, như việc đưa hộ kinh doanh vào phạm vi điều chỉnh của Luật Doanh nghiệp.

Chúng tôi sẽ lắng nghe, nghiên cứu và xin ý kiến để tiếp thu. Các doanh nghiệp yên tâm là Tổ Biên tập, Ban Soạn thảo có sự tham gia của đại diện các bộ, ngành, nên những vấn đề liên quan đến các luật chuyên ngành đều sẽ được thảo luận có trách nhiệm.

Hộ kinh doanh là một loại hình doanh nghiệp”

– Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI)

Việc sửa Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp lần này phải được đặt ra quyết liệt, nhất là khi cơ quan chủ trì soạn thảo là Bộ Kế hoạch và Đầu tư – cơ quan đi đầu trong tư duy cải cách, đổi mới mô hình tăng trưởng.

Hai luật này giữ vai trò nền tảng trong hoạt động đầu tư – kinh doanh, có tác động trực tiếp đến chất lượng, hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp là một cỗ xe, tôi tin rằng, hai bánh chính là Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp. Hai bánh này khỏe, doanh nghiệp sẽ chạy tốt.

Đặc biệt, đã đến lúc, hộ kinh doanh phải là một loại hình doanh nghiệp, là đối tượng điều chỉnh của Luật Doanh nghiệp. Vì về bản chất, khoảng 1,6 triệu hộ kinh doanh có đăng ký đang hoạt động như doanh nghiệp, nhưng lại không được coi như doanh nghiệp, vì thế, tính minh bạch và chuyên nghiệp không cao.

Tôi cho rằng, cần một khung khổ pháp lý riêng, thậm chí một chương riêng trong Luật Doanh nghiệp.

Anh Trung

————————————————-

Đầu tư (Doanh nghiệp) 22-02-2019:

https://baodautu.vn/dia-vi-phap-ly-cua-ho-kinh-doanh-dang-bi-bo-quen-d95727.html

(171/1.687)

Bài viết

312. Khát vọng hùng cường: Thể chế là chìa khoá...

Khát vọng hùng cường: Thể chế là chìa khoá mở ra Kỷ nguyên mới. (BĐS) - Chúng ta đang ở trong những thời khắc lịch sử rất quan trọng của đất nước. Sau mấy chục năm đổi mới và cải cách, chúng ta lại bắt đầu bước vào kỷ nguyên mới bằng việc thay đổi mạnh mẽ, đặc biệt là cải cách thế chế.Lời tòa soạn: Cải cách thể chế và tôn trọng thị trường được xem là hai yếu tố then chốt, mở ra con đường phát triển bền vững cho mỗi quốc gia. Bài học từ những nền kinh tế thành công trên thế giới đã cho thấy, một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, cùng với sự tôn trọng các quy luật của thị trường, sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho sự sáng tạo và tăng trưởng.Vậy, thực trạng cải cách thể chế và sự vận hành của thị trường tại Việt Nam hiện nay ra sao? Những giải pháp nào cần được triển khai để khai phá tiềm năng phát triển của đất nước? Reatimes xin trân trọng giới thiệu chùm bài viết: Khát vọng hùng cường: Cải cách thể chế và tôn trọng thị trường là chìa khóa phát triển của Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI, Trọng tài viên VIAC, một chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực pháp lý và kinh tế, về câu chuyện này. Sau khoảng thời gian dài đổi mới, bứt phá, chúng ta lại đang bị chậm chân và tụt hậu. Rất may là hiện chúng ta có rất nhiều cơ hội và lợi thế, trong đó có ba lợi thế dành cho tất cả mọi người, không loại trừ một ai. Đó là kinh doanh, tiêu dùng và hội nhập. Tôi cho rằng, thế giới nếu có, cùng lắm cũng chỉ một hay hai chứ không có được đồng thời ba lợi thế như chúng ta.Thứ nhất, doanh nhân và người dân đất nước ta chấp nhận rủi ro rất cao. Họ sẵn sàng đầu tư, sẵn sàng kinh doanh rất mạnh mẽ, kể cả trong nhiều lĩnh vực mạo hiểm.Thứ hai, doanh nghiệp và người dân chấp nhận hội nhập rất mạnh mẽ với hàng loạt các hiệp định, hiệp ước chúng ta tham gia và trên thực tế đã được biến thành hành động và cho kết quả rõ nét. Chúng ta sẵn sàng tham gia chuỗi cung ứng tiêu thụ toàn cầu. Chúng ta đã bắt nhanh và tận dụng được lợi thế của công nghệ, của trí tuệ nhân tạo, của những thành quả đổi mới. Ở nhiều nước khác, người ta phát triển, tăng tốc, đổi mới trong những giai đoạn chưa có những lợi thế này.Thứ ba, người tiêu dùng Việt Nam chi tiêu rất mạnh tay. Có thể nói, chúng ta chưa giầu nhưng rất "chịu chơi" và chịu chi, tức khả năng tiêu thụ rất mạnh hàng hóa, dịch vụ từ bình dân cho đến cao cấp.Thị trường 100 triệu dân chấp nhận rủi ro lớn, chấp nhận hội nhập cao và chấp nhận tiêu thụ mạnh là thị trường quá hấp dẫn và có rất nhiều cơ hội phát triển.Đấy là những cơ sở để chúng ta bứt phá trong sản xuất, kinh doanh và cạnh tranh toàn cầu. Nhưng đẩy mạnh sản xuất, phát triển thương mại, dịch vụ hay gia tăng tiêu thụ thì cũng đều phụ thuộc rất nhiều vào thể chế.[caption id="attachment_46703" align="alignleft" width="450"] Cải cách thể chế - yếu tố then chốt để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Ảnh: Chinhphu.vn.[/caption]Chúng ta đã từng tiến rất nhanh, rất mạnh, rất tốt, như một giấc mơ và hơn cả giấc mơ mà thế giới cũng phải ghi nhận. Nhưng đó mới chỉ là so sánh với chính chúng ta, với mặt bằng khởi đầu rất thấp. Đã chấp nhận nền kinh tế thị trường và hội nhập sâu, rộng toàn cầu mà chỉ so với chính mình thì không mấy ý nghĩa, thậm chí là vô nghĩa, là ru ngủ, là trì trệ, tụt hậu. Nếu như sắp tới không vượt qua chính mình thì chúng ta cũng vẫn cứ đi lên, vẫn cứ tiến bộ, vẫn cứ tăng trưởng vì là xu thế tất yếu. Tuy nhiên, tiến lên kiểu nhờ nước nổi, bèo nổi thì không khác nào kiểu tư tưởng lội nước đi sau, bình chân như vại, được chăng hay chớ, theo đóm ăn tàn và sẽ chỉ quanh quẩn ở cuối, đi sau thiên hạ.Thách thức của chúng ta là buộc phải chạy đua với các nước trong lúc họ cũng rất nhanh, rất cởi mở, rất tạo điều kiện phát triển. Do đó, muốn bước vào kỷ nguyên mới thành công thì đừng ngủ mê trên thành tích.Chúng ta đã từng rất khốn khổ, nghèo đói vì chính sách phát triển không phù hợp quy luật thị trường, khiến kinh tế bị kìm hãm, lạc hậu. Nhưng chúng ra đã kịp nhận ra để thay đổi và phát triển với chính sách đúng đắn, rộng mở. Công cuộc đổi mới, cải cách đã được mở ra với những chính sách mạnh dạn phá rào để tháo gỡ điểm nghẽn dòng chảy lưu thông của hàng hoá nói chung và lương thực nói riêng trong cơ chế ngăn sông, cấm chợ, bóp nghẹt thị trường lúc đó.Đáng tiếc là những năm gần đây, nền kinh tế lại đang đối mặt trở lại với nguy cơ bị thắt chặt, trói buộc. Nhiều việc lớn, việc khó không được tháo gỡ, tạo điều kiện, mà chỉ muốn ngăn chặn, cấm đoán, có lẽ là do sợ chịu trách nhiệm và để "giữ an toàn". Những cái thông thường nhất, đơn giản nhất, dễ nhất thì nhiều khi cũng gây khó dễ, vòi vĩnh. Tiếp xúc với doanh nghiệp, người dân qua những câu chuyện hằng ngày mới thấy rằng, để đứng vững và phát triển, doanh nghiệp phải trả giá bằng muôn vàn bức xúc, chi phí không chính thức và những điều đáng buồn.Sau một thời gian xoá bỏ "giấy phép con", lại nảy sinh điều rất lo ngại vì nó bị biến thành "giấy phép cha" và "giấy phép vô hình". Với con số ước tính lên đến 16.000 điều kiện kinh doanh tại thời điểm này thì môi trường kinh doanh đã xấu đi quá nhanh, trắc trở khó ngờ. Đó là một vạn sáu nghìn sợi dây trói buộc doanh nghiệp, níu kéo doanh nhân, kìm hãm thị trường. Rất nhiều tiền bạc, công sức, nguồn lực xã hội bị hao hụt, tiêu tán, thui chột khi hoạt động giao thương rơi vào vô số sợi dây pháp lý hay phải vượt qua từng đó cái cửa lớn, nhỏ với những ổ khóa học búa.Doanh nghiệp muốn được thật sự tự do kinh doanh theo đúng tinh thần của Hiến pháp, muốn được giải thoát khỏi những thứ trói buộc vô lý để chớp lấy cơ hội, tả xung hữu đột, tự tin chiến đấu và chiến thắng trên thương trường. Nhưng nếu chỉ tháo gỡ bằng kiểu "cò kè bớt một thêm hai" điều kiện kinh doanh, thì chúng sẽ vẫn cứ luẩn quẩn trong mê hồn trận của điều kiện pháp lý, sẽ không thể thành công khi bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Thật vô cùng thấm thía và vui mừng trước nhận định rất chuẩn xác của Tổng Bí thư Tô Lâm: Thể chế là điểm nghẽn của điểm nghẽn. Vì vậy, cải cách thể chế chính là chìa khoá mở ra kỷ nguyên mới và bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Bài 2: Giảm thiểu can thiệp vào thị trường là tăng cường cơ hội Kính mời quý độc giả đón đọc! -----------------Bất động sản (Chính sách & Cuộc sống) 28-02-2025:https://reatimes.vn/khat-vong-hung-cuong-the-che-la-chia-khoa-mo-ra-ky-nguyen-moi-202250227184302946.htm?(1.219/1.339).

2.179. Địa vị pháp lý của hộ kinh doanh đang bị bỏ quên

Bài viết

Bình luận

Phỏng vấn

Trích dẫn

Tám luật