Cung cấp thông tin định kỳ

Cụ thể, dự thảo luật quản lý thuế đề cập ngân hàng thương mại (NHTM) định kỳ cung cấp thông tin tài khoản của người nộp thuế mở tại ngân hàng (NH) cho cơ quan quản lý thuế. NHTM có trách nhiệm cung cấp nội dung giao dịch qua tài khoản, số dư tài khoản của người nộp thuế trong thời hạn 10 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được yêu cầu cung cấp thông tin của cơ quan quản lý thuế. Đồng thời khấu trừ, nộp thay nghĩa vụ thuế phải nộp theo quy định pháp luật về thuế của tổ chức, cá nhân ở nước ngoài có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử có phát sinh thu nhập từ VN theo hướng dẫn của Bộ Tài chính và NH Nhà nước VN…

Thực tế từ nhiều năm trở lại đây, nhờ NH cung cấp thông tin hỗ trợ, cơ quan thuế đã truy thu thuế nhiều trường hợp. Chẳng hạn, cơ quan thuế phát hiện một cá nhân tại Q.Phú Nhuận (TP.HCM) kinh doanh mỹ phẩm trên Facebook với doanh thu chỉ riêng năm 2016 lên 344 tỉ đồng, các năm trước là 95 tỉ và 9,6 tỉ đồng. Cá nhân này đã bị truy thu 9,1 tỉ đồng tiền thuế.

Từ tài khoản cá nhân này, cơ quan thuế còn mời nhiều cá nhân khác lên làm việc và truy thu thêm thuế một vài người. Cũng thông qua hệ thống NHTM, cơ quan thuế tại TP.HCM phát hiện chỉ riêng một NH có trụ sở tại TP.HCM trong năm 2016 đã có 15.088 người mua dịch vụ của Google với 248.396 giao dịch, tổng số tiền thanh toán 222,4 tỉ đồng và Facebook là 15.637 người cho 175.391 giao dịch với tổng số tiền 450,4 tỉ đồng. Mới nhất, cơ quan thuế phát hiện trường hợp một cá nhân sống tại Quảng Nam nhận được thu nhập 727.000 USD (tương ứng 17 tỉ đồng) từ Google trong giai đoạn từ 2014 – 2017 nhưng không nộp thuế… Thế nhưng, việc quy định phải cung cấp thông tin định kỳ lại khác.

Coi chừng tình trạng bán thông tin khách hàng

Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI, nhận xét việc cung cấp thông tin tài khoản khách hàng cho phía cơ quan thuế thật sự là gánh nặng cho phía NH. Nếu quy định này được áp dụng, nhu cầu cung cấp thông tin cho cơ quan thuế ngày càng cao sẽ tạo thêm chi phí cho các NH. Việc chia sẻ thông tin giữa cơ quan thuế và NHTM trong quản lý thuế là cần thiết, nhưng cần có hệ thống kết nối dữ liệu để không tạo thêm chi phí cho phía NH. Hơn nữa, dự thảo cần nêu rõ ai được phép truy cập dữ liệu này, nếu không tình trạng bán thông tin khách hàng sẽ xảy ra.

Hiện nay, cơ quan công an điều tra khi cần nắm thông tin tài khoản của cá nhân nào tại NH sẽ chuyển công văn đề nghị kèm theo lý do. Còn trong trường hợp này, NHTM phải cung cấp luôn cả nội dung giao dịch của tài khoản cho cơ quan thuế là điều cần xem xét lại. Bởi tài khoản giao dịch của khách hàng là bí mật nên nếu cần thì quy định chỉ nên cung cấp số dư tài khoản.

Luật sư Bùi Quang Tín, Đoàn luật sư TP.HCM, cho rằng trong các quy định hiện nay, cao nhất là Hiến pháp đều đề cập đến thông tin khách hàng cần được bảo mật. Dự thảo đề cập NHTM cung cấp thông tin định kỳ cho cơ quan thuế, nhưng cung cấp thông tin như thế nào, được phối hợp ra sao, thủ tục chi phí phát sinh và ai chịu… Cơ quan thuế không thể đẩy hết tất cả cho phía NHTM thực hiện công việc của mình. Họ có nhu cầu nắm bắt thông tin nhưng nếu không quy định rõ sẽ dễ dẫn đến việc thực hiện tùy tiện. Đặc biệt trong hoàn cảnh hiện nay, nhiều trường hợp tài khoản của khách hàng bị mất tiền đang khá nhạy cảm thì liệu khi nguồn thông tin tài khoản khách hàng bị lộ ra ngoài, ai sẽ chịu trách nhiệm? Hơn nữa, đề án thanh toán không dùng tiền mặt đang khá tích cực hiện nay thì việc cung cấp toàn bộ thông tin tài khoản của khách hàng tại NHTM cho cơ quan thuế không khéo sẽ tạo tâm lý hoang mang thêm.