(VOV GT) – Việc Thành ủy Hà Nội có đề xuất cấm cán bộ, Đảng viên tổ chức đám cưới quá 50 mâm đang trở thành một chủ đề nóng trên báo chí, cũng như dư luận.
Việc Thành ủy Hà Nội có đề xuất cấm cán bộ, Đảng viên tổ chức đám cưới ở khách sạn năm sao, không tổ chức ăn quá 50 mâm, và không mời quá 300 khách đang trở thành một chủ đề nóng trên báo chí, cũng như dư luận.
Theo một khảo sát nhanh của báo Người lao động Tp HCM, có đến 40% người được hỏi bày tỏ sự đồng tình với đề xuất trên của Thành ủy Hà Nội bởi mục đích hạn chế sự phô trương, lãng phí trong việc tổ chức tiệc cưới. Điều này là hoàn toàn dễ hiểu bởi mục đích của đề xuất này là tốt, nhất là trong điều kiện kinh tế khó khăn hiện nay. Tuy nhiên, xét về khía cạnh pháp lý, đạo lý, và đặc biệt là tính khả thi của đề xuất này, dường như đều có những dấu hiệu bất ổn. Phải chăng, những lệnh cấm kể trên được ra đời chỉ để cho vui?
Việc cán bộ đảng viên không tổ chức tiệc cưới xa hoa, thoạt nghe, ai cũng sẽ tán đồng vì câu chuyện lãng phí đến mức phù phiếm đang thực sự là một căn bệnh trong một bộ phận không nhỏ người dân nước ta trong những năm gần đây.
Do đó, nếu đề xuất kể trên của thành ủy Hà Nội chỉ dừng lại ở một khuyến cáo, một lời kêu gọi vận động đối với cán bộ, đảng viên thì hoàn toàn hợp lý, và rất đáng ủng hộ. Tuy nhiên, nếu như đây là một mệnh lệnh, với những chế tài mang tính cấm đoán thì vấn đề sẽ trở nên nghiêm trọng, và những người tham mưu đề xuất này thực sự có vấn đề.
Ảnh minh họa
Trước hết, Nhìn nhận lệnh cấm này dưới góc độ pháp lý, luật sư Trương Thanh Đức, đại diện công ty Luật ANVI cho biết: “Việc đặt ra một con số cụ thể, được làm cái này, không được làm cái kia, địa điểm, thời gian, chất lượng… rõ ràng đã xâm phạm quá sâu vào đời tư bởi lẽ dù người ấy là cán bộ công chức hay là người dân thường thì cũng là công dân mà không bị pháp luật hạn chế hay cấm đoán. Hơn nữa, các văn bản của chính quyền địa phương không phải là văn bản của cấp được phép hạn chế những quyền đó của công dân. Một mặt nó không có cơ sở pháp lý, thậm chí là trái luật, mặt khác nó hoàn toàn không khả thi vì không phải việc cưới xin là do một người quyết định được.”
Như vậy, dưới góc độ pháp lý thì bất cứ văn bản nào của chính quyền địa phương mà hạn chế các quyền đã được xác lập của người dân thì đều là trái luật. Một chuyên gia pháp luật khác là luật sư Phạm Thành Tài, từ Công ty luật Phạm Danh, cũng bày tỏ quan điểm: “Theo quan điểm của tôi, qui phạm cấm này không có tính khả thi và cũng không phù hợp với qui định của pháp luật. Bởi lẽ thực tế đây là qui phạm cấm mà ta lại áp dụng cho một nghi thức sinh hoạt mang tính chất truyền thống và nghi thức sinh hoạt riêng tư của mỗi công dân nói chung và mỗi cán bộ công chức, đảng viên nói riêng. Tôi cho rằng các qui định này chỉ nên dừng ở mức vận động, thuyết phục hoặc đưa ra những qui định mang tính chất khuyến khích.
Bên cạnh đó, việc đưa ra một qui phạm cấm đối với đám cưới, đám tang như vậy không phù hợp với qui định của pháp luật. Cụ thể là theo qui định của Hiến pháp, nhà nước tôn trọng các quyền của con người, trong đó có quyền tự do về chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa và xã hội. Ngoài ra, tại điều 52 của Hiến pháp cũng qui định mọi công dân đều bình đẳng trước pháp luật.”
Bất cứ một đề xuất nào được đưa ra cũng có những lý do của nó. Vậy, một đề xuất vừa trái luật, vừa khó khả thi, nhưng vì sao vẫn được đưa ra? Thông thường, trong những trường hợp như trên, chúng ta có thể xem xét dưới góc độ văn hóa. Về vấn đề này, Phó giáo sư, tiến sĩ Bùi Quang Thắng, Trưởng ban nghiên cứu Văn hóa nghệ thuật Việt Nam cho biết: “Việc Hà Nội đề xuất qui định đó tôi không hiểu họ định làm gì. Nói chung là từ mấy chục năm nay đám cưới của chúng ta đã bị biến tướng. Nhiều người đã biến đám cưới thành đám ăn. Lẽ ra nếu Hà Nội muốn thay đổi về mặt văn hóa cho các đám cưới thì phải làm lại mô hình về đám cưới tức là khi nào nghi lễ ra nghi lễ và khi nào ăn là ăn còn hiện nay chúng ta đang biến đám cưới thành một mớ hổ lốn. Vì vậy, Hà Nội cần phải nghiên cứu những mô hình đám cưới sao cho có văn hóa chứ đừng quan tâm đến chuyện tiền bạc hay những mặt trái của xã hội.
Qui định cấm mang vòng hoa đến viếng đám ma ở Bình Dương cũng gây xôn xao dư luận
Việc qui định liên quan đến đám ma ở tỉnh Bình Dương tôi thấy hơi khác với đám cưới ở Hà Nội vì qui định này của Bình Dương được đưa ra trong hoàn cảnh người dân ở tứ xứ kéo đến sinh sống và văn hóa tại đây cũng chưa ổn định; hơn nữa, họ muốn tinh thần tiết kiệm được đề cao nên họ làm hơi quá lên một chút măc dù vậy tôi cho rằng trong cuộc sống qui định này sẽ được điều chỉnh dần. Bên cạnh đó, qui định cấm viếng đám ma bằng vòng hoa không có nghĩa là đám ma thì không có vòng hoa mà ở đây họ chỉ không khuyến khích các cơ quan nhà nước còn người dân vẫn có thể đi viếng bằng vòng hoa. Nhờ vậy mà số lượng vòng hoa ở các đám ma sẽ giảm đi, tiết kiệm hơn thì tôi cho rằng cũng tạm được. Tuy nhiên, theo tôi, tất cả những sắc lệnh hành chính khi can thiệp vào văn hóa thường là vô tác dụng”.
Như vậy, cho dù bỏ qua yếu tố pháp lý thì dưới góc nhìn của nhà văn hóa Bùi Quang Thắng tất cả các văn bản hành chính can thiệp vào văn hóa đều vô tác dụng. Có lẽ đến đây chúng ta sẽ không cần phải bình luận gì thêm xung quanh các lệnh cấm liên quan đến cỗ cưới và vòng hoa nữa. Tuy nhiên, từ câu chuyện này một lần nữa cho thấy sự hạn chế của năng lực quản lý của bộ máy chính quyền cơ sở khi thường cho ra đời những chỉ lệnh thiếu cơ sở pháp lý, chứa đựng quá nhiều những yếu tố cảm tính, tùy hứng. Hiện tượng này không chỉ tạo tiền đề cho bệnh nhờn luật của người dân mà còn gây ra những rắc rối không đáng có đối với quá trình quản lý xã hội.
Nhóm PV
————
VOVGT phát thanh 18h 02-10-2012, báo in 03-10-2012:
http://m.vovgiaothong.vn/doi-thoai-voi-cong-luan/2012/10/nhung-lenh-cam-cho-vui/
(150/1.298)