Phanh vành móng ngựa

(ANVI) – Gọi là vành móng ngựa, đơn giản vì nó rất giống với bộ móng ngựa, nhưng ai đó bị đứng vào nó giữa chốn công đường thì tựa hồ như đang bị hồ vồ, voi giày, ngựa xéo bằng hình luật.

Xưa nay, rơi vào vụ án kiện cáo dân sự, kinh tế, hành chính cũng đã làm cho người ta lo ngại, hãi hùng đến mức truyền khẩu nhắc nhau “Vô phúc đáo tụng đình”. Đối với các vụ án hình sự thì còn khiếp hơn ở chỗ, ngoài chuyện đúng sai, phải trái, tiền bạc, lầm lỗi, còn bổ thẳng vào sinh mệnh con người, sống chết, tù tội, nhất nhật tại tù, thiên thu tại ngoại.

Nhằm hạn chế oan sai vô cùng tai hại, nên phải đề cao 2 nguyên tắc trong tố tụng hình sự là suy đoán vô tội và chưa có tội khi chưa bị toà kết án. Vậy nên, đêm 30 vẫn chưa phải là tết, đứng giữa vành móng ngựa vẫn chưa là gì hay chỉ là nghi can, rất có thể là hàm oan. Thật là oái oăm, oan trái, ái ngại khi mới chỉ là nghi can mà đã phải mặc áo tù và đứng lù lù trong vành móng ngựa. Giữa thời buổi hiện đại, dân chủ, văn minh, không thể cứ một mình duy trì tư duy phong kiến, lạc hậu, ấu trĩ, cũ kỹ, kỳ cục.

Sau một thời gian, dù ăn cơm tù nhưng đã không bắt mặc áo tù, từ 2018 vành móng ngựa đã bị dẹp bỏ theo Thông tư số 01/2017/TT-TANDTC ngày 28-7-2017 của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao. Thay thế vào đó là “bục khai báo” cách điệu thật vi diệu.

Thôi thế thôi cũng là tốt lắm rồi, dù mới chỉ là một phần câu chuyện hình thức tố tụng hình sự.

Ngày 10-01-2018