3.308. 'Con sâu' làm rầu trái phiếu doanh nghiệp

>>> ANVI ra mắt sách mới TRÁCH NHIỆM CỦA NGƯỜI QUẢN LÝ CÔNG TY <<<

3.308. ‘Con sâu’ làm rầu trái phiếu doanh nghiệp

06:47, 15/11/2022

‘Con sâu’ làm rầu trái phiếu doanh nghiệp

(PLO)- Nhà đầu tư không nên bán trước hạn trái phiếu của các doanh nghiệp kinh doanh tốt, đòn bẩy tài chính hợp lý, dòng tiền ổn định vì sẽ mất cơ hội kiếm lãi tốt trong tương lai.

LTS: Những năm gần đây, trái phiếu doanh nghiệp bùng nổ mạnh, thu hút hàng triệu nhà đầu tư tham gia, với quy mô lên đến hàng trăm ngàn tỉ đồng. Trên đà phát triển, thị trường trái phiếu doanh nghiệp sớm bộc lộ nhiều khiếm khuyết, cần phải chấn chỉnh kịp thời để thị trường thực sự trở nên minh bạch, là nơi thu hút dòng vốn lâu dài, ổn định giúp doanh nghiệp mở rộng đầu tư, phát triển; đối với nhà đầu tư thì thêm kênh đầu tư trái phiếu bên cạnh các kênh đầu tư khác.

Những năm qua, dù thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) tăng trưởng ấn tượng đến từ cả nguồn cầu lẫn nguồn cung nhưng vẫn chưa thực sự trở thành nơi cung cấp vốn trung, dài hạn cho cả DN lẫn nền kinh tế một cách ổn định, bền vững.

Những chiêu trò trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Sau sự kiện Tân Hoàng Minh bị Ủy ban Chứng khoán nhà nước hủy chín đợt chào bán trái phiếu riêng lẻ với tổng trị giá hơn 10.000 tỉ đồng và sau đó người đứng đầu tập đoàn này bị bắt đã hé lộ ra nhiều phương thức gian dối trong việc phát hành chào bán TPDN.

Chẳng hạn, Tân Hoàng Minh mua trái phiếu của các công ty con, sau đó bán cho nhà đầu tư cá nhân thông qua hình thức ký kết hợp đồng hợp tác đầu tư. Đến lúc DN bị cơ quan chức năng xử lý, các nhà đầu tư cá nhân mới biết mình không có quyền sở hữu trái phiếu nào.

'Con sâu' làm rầu trái phiếu doanh nghiệp

Những năm qua, thị trường TPDN tăng trưởng ấn tượng | Ảnh: HOÀNG GIANG

Thực tế, chiêu trò kiểu như trên không phải là cá biệt. Khi thị trường TPDN tăng trưởng nóng trong thời gian qua, một số DN phát hành đã tìm cách lách luật để hưởng lợi. Ví dụ, để chào mời nhà đầu tư cá nhân mua trái phiếu, trên thị trường đã xuất hiện nhiều cách thức lách quy định của pháp luật về nhà đầu tư chứng khoán riêng lẻ.

Thậm chí, theo Bộ Tài chính, trên các mạng xã hội thời gian qua còn xuất hiện hiện tượng môi giới của một số DN, tổ chức tài chính mời chào người dân mua TPDN như một hình thức gửi tiết kiệm, kèm theo lời chào mời hỗ trợ lách luật để trở thành nhà đầu tư chuyên nghiệp với mức phí 2-3 triệu đồng.

Không chỉ vậy, một số DN phát hành TPDN còn úp mở theo kiểu trái phiếu của họ có bảo lãnh ngân hàng nhằm tạo niềm tin cho khách hàng nhưng thực ra ngân hàng chỉ bảo lãnh phát hành chứ không bảo lãnh thanh toán. Người mua không tìm hiểu kỹ nên xuống tiền mua trái phiếu mà không hề biết rằng có thể gặp rủi ro mất tiền nếu DN rơi vào tình trạng mất khả năng trả nợ và ngân hàng sẽ không chịu trách nhiệm cho vấn đề này.

Biến nhà đầu tư cá nhân thành… chuyên nghiệp

Hiện nay, nhà đầu tư cá nhân (không phải nhà đầu tư chuyên nghiệp) tham gia thị trường TPDN rất đông. Chuyên gia tài chính Trần Đình Phương phân tích: Dù đã có quy định về nhà đầu tư chuyên nghiệp mua TPDN nhưng một số tổ chức phát hành, phân phối lách luật bằng cách biến các nhà đầu tư cá nhân thành nhà đầu tư chuyên nghiệp.

Quy mô thị trường TPDN giai đoạn 2017-2022. Ảnh: HỒ TRANG

“Cao tay hơn trong việc lách luật là sử dụng hợp đồng hợp tác đầu tư để thu hút nhà đầu tư không chuyên tham gia góp vốn mua trái phiếu. Nhưng các nhà đầu tư kiểu này hoàn toàn không biết rằng mình không đứng tên trên trái phiếu mà chính người ký hợp đồng hợp tác với nhà đầu tư cá nhân mới là trái chủ. Nói cách khác, các nhà đầu tư không có quyền đòi tiền nhà phát hành TPDN, do đó rủi ro mất tiền là không nhỏ” – ông Phương cho biết.

Theo ông Phương, nhiều nhà đầu tư cá nhân mua TPDN vì lãi suất cao mà ít quan tâm đến các yếu tố khác. Ngoài ra, nhà đầu tư cá nhân còn cả tin trước sự thiếu trung thực, thông tin không đầy đủ của các tổ chức trung gian trong việc chào bán TPDN. Do đó mới có chuyện một số DN có vốn chủ sở hữu chỉ vài chục tỉ đồng, thậm chí đang kinh doanh thua lỗ nhưng vẫn có thể huy động được hàng trăm tỉ đồng trái phiếu. Hệ lụy là thị trường TPDN có những bất cập buộc cơ quan quản lý nhà nước phải mạnh tay chấn chỉnh.

Ông Nguyễn Đức Hải, Giám đốc đầu tư cấp cao chứng khoán thu nhập cố định Công ty TNHH Quản lý quỹ Manulife Investment (Việt Nam), nhận xét: “Một số nhà đầu tư cá nhân tham lãi suất cao mà không tính đến các rủi ro. Trong khi đó, một số đơn vị phát hành TPDN với lãi suất cao bất thường có thể do đang rơi vào tình trạng không thể vay ngân hàng vì tiêu chuẩn tài chính dưới chuẩn hoặc không có tài sản đảm bảo”.

Kiểm soát rủi ro

Cân nhắc kỹ việc bán trái phiếu trước hạn

Theo các chuyên gia, để tránh thiệt hại cho các bên trên thị trường TPDN thì DN nên chủ động trong việc thực hiện nghĩa vụ nợ. Các đơn vị tham gia vào dịch vụ tư vấn, phát hành cũng cần chia sẻ với DN trong việc thực thi các quyền lợi cho trái chủ.

Với nhà đầu tư mua TPDN, một mặt chia sẻ đồng hành với DN phát hành lúc khó khăn, mặt khác cần xem xét kỹ có nên bán trước hạn vì thực tế nhiều DN vẫn làm ăn hiệu quả. Nhà đầu tư không nên bán trước hạn trái phiếu của các DN kinh doanh tốt, đòn bẩy tài chính thấp, có dòng tiền ổn định vì sẽ mất cơ hội kiếm lãi tốt trong tương lai.

TS Nguyễn Hoàng Bình, ĐH RMIT Việt Nam, nhìn nhận một trong những vấn đề dễ nhận thấy là không ít đợt phát hành TPDN không có xếp hạng tín nhiệm. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng xếp hạng tín nhiệm đóng vai trò rất quan trọng trong việc gia tăng hiệu quả của thị trường chứng khoán có thu nhập cố định, bao gồm trị trường TPDN bằng cách cung cấp các đánh giá độc lập về mức độ tín nhiệm của đơn vị phát hành TPDN. Mặc dù đây không phải là căn cứ duy nhất nhưng là một căn cứ quan trọng để nhà đầu tư có thể đưa ra các quyết định liên quan đến việc mua, bán và nắm giữ TPDN.

Việc thiếu các đánh giá xếp hạng tín nhiệm và những quy định hữu hiệu để bảo vệ nhà đầu tư cá nhân, đặc biệt là những nhà đầu tư còn hạn chế về kiến thức, kinh nghiệm đối với TPDN, là một trong những nguyên nhân dẫn đến hiện tượng nhà đầu tư chạy theo lợi nhuận, mua TPDN trong khi chưa có những đánh giá hợp lý về mức độ rủi ro.

“Hệ quả là chúng ta có một thị trường tăng trưởng mạnh nhưng chưa ổn định, kèm rủi ro. Khi có sự kiện ảnh hưởng đến thị trường thì hiệu ứng lan tỏa (spill over effects) diễn ra và tác động đến niềm tin của các nhà tư, bao gồm cả những nhà đầu tư tiềm năng có ý định tham gia thị trường TPDN trong tương lai” – vị chuyên gia ĐH RIMT Việt Nam nhận xét.

Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI, cũng đánh giá thị trường TPDN đang có nỗi lo chung thiếu thông tin do thiếu xếp hạng tín nhiệm.

“Để giải quyết, giải pháp cần làm là tăng tính minh bạch cả về thể chế và báo cáo tài chính, cũng như các dự án của nhà phát hành trái phiếu. Nhà nước cũng phải xây dựng một niềm tin chính sách để phát triển thị trường thông qua việc xây dựng pháp luật chặt chẽ, kiểm soát thật chặt để giảm bớt rủi ro” – Luật sư Trương Thanh Đức nhấn mạnh.

Không nên quá lo lắng

Ông Nguyễn Quang Thuân, Tổng giám đốc Công ty Fiingroup, cho biết nếu tham chiếu theo các quy định từ ngân hàng, với quy mô thị trường TPDN đạt tổng giá trị hiện 1,5-1,6 triệu tỉ đồng thì cũng không quá bất ngờ nếu 1%-2% công ty chậm trả lãi và vốn gốc, tương đương vào khoảng 30.000-50.000 tỉ đồng. Con số này là bình thường so với quy mô nền kinh tế.

Mặc dù phát hành riêng lẻ nhiều nhưng hiện nay một số ngân hàng, công ty tư vấn, chứng khoán tự đứng ra dàn xếp và hỗ trợ DN phát hành trong việc tái cấu trúc nợ. Nhiều đơn vị đã chủ động mua lại trái phiếu trước hạn.

Điều này giúp giảm đi áp lực trên thị trường khi các TPDN phát hành riêng lẻ đang bắt đầu đến thời điểm đáo hạn. Tính đến cuối tháng 9-2022, số dư TPDN đã giảm còn khoảng 1.300 tỉ đồng do các hoạt động mua lại trái phiếu.

“Thực tế, trong số này có một phần TPDN do ngân hàng phát hành, đối tượng luôn được Ngân hàng Nhà nước kiểm soát chặt chẽ nên mức độ rủi ro khá thấp” – ông Thuân nói.

PHƯƠNG MINH

———————

Pháp luật TP HCM (Kinh tế) 15-11-2022:

https://plo.vn/con-sau-lam-rau-trai-phieu-doanh-nghiep-post707762.html

(105/1.713)

#traiphieu #tanhoangminh

Bài viết

312. Khát vọng hùng cường: Thể chế là chìa khoá...

Khát vọng hùng cường: Thể chế là chìa khoá mở ra Kỷ nguyên mới. (BĐS) - Chúng ta đang ở trong những thời khắc lịch sử rất quan trọng của đất nước. Sau mấy chục năm đổi mới và cải cách, chúng ta lại bắt đầu bước vào kỷ nguyên mới bằng việc thay đổi mạnh mẽ, đặc biệt là cải cách thế chế.Lời tòa soạn:Cải cách thể chế và tôn trọng thị trường được xem là hai yếu tố then chốt, mở ra con đường phát triển bền vững cho mỗi quốc gia. Bài học từ những nền kinh tế thành công trên thế giới đã cho thấy, một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, cùng với sự tôn trọng các quy luật của thị trường, sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho sự sáng tạo và tăng trưởng.Vậy, thực trạng cải cách thể chế và sự vận hành của thị trường tại Việt Nam hiện nay ra sao? Những giải pháp nào cần được triển khai để khai phá tiềm năng phát triển của đất nước? Reatimes xin trân trọng giới thiệu chùm bài viết: Khát vọng hùng cường: Cải cách thể chế và tôn trọng thị trường là chìa khóa phát triển của Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI, Trọng tài viên VIAC, một chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực pháp lý và kinh tế, về câu chuyện này. Sau khoảng thời gian dài đổi mới, bứt phá, chúng ta lại đang bị chậm chân và tụt hậu. Rất may là hiện chúng ta có rất nhiều cơ hội và lợi thế, trong đó có ba lợi thế dành cho tất cả mọi người, không loại trừ một ai. Đó là kinh doanh, tiêu dùng và hội nhập. Tôi cho rằng, thế giới nếu có, cùng lắm cũng chỉ một hay hai chứ không có được đồng thời ba lợi thế như chúng ta.Thứ nhất, doanh nhân và người dân đất nước ta chấp nhận rủi ro rất cao. Họ sẵn sàng đầu tư, sẵn sàng kinh doanh rất mạnh mẽ, kể cả trong nhiều lĩnh vực mạo hiểm.Thứ hai, doanh nghiệp và người dân chấp nhận hội nhập rất mạnh mẽ với hàng loạt các hiệp định, hiệp ước chúng ta tham gia và trên thực tế đã được biến thành hành động và cho kết quả rõ nét. Chúng ta sẵn sàng tham gia chuỗi cung ứng tiêu thụ toàn cầu. Chúng ta đã bắt nhanh và tận dụng được lợi thế của công nghệ, của trí tuệ nhân tạo, của những thành quả đổi mới. Ở nhiều nước khác, người ta phát triển, tăng tốc, đổi mới trong những giai đoạn chưa có những lợi thế này.Thứ ba, người tiêu dùng Việt Nam chi tiêu rất mạnh tay. Có thể nói, chúng ta chưa giầu nhưng rất "chịu chơi" và chịu chi, tức khả năng tiêu thụ rất mạnh hàng hóa, dịch vụ từ bình dân cho đến cao cấp.Thị trường 100 triệu dân chấp nhận rủi ro lớn, chấp nhận hội nhập cao và chấp nhận tiêu thụ mạnh là thị trường quá hấp dẫn và có rất nhiều cơ hội phát triển.Đấy là những cơ sở để chúng ta bứt phá trong sản xuất, kinh doanh và cạnh tranh toàn cầu. Nhưng đẩy mạnh sản xuất, phát triển thương mại, dịch vụ hay gia tăng tiêu thụ thì cũng đều phụ thuộc rất nhiều vào thể chế.Cải cách thể chế - yếu tố then chốt để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Ảnh: Chinhphu.vn.Chúng ta đã từng tiến rất nhanh, rất mạnh, rất tốt, như một giấc mơ và hơn cả giấc mơ mà thế giới cũng phải ghi nhận. Nhưng đó mới chỉ là so sánh với chính chúng ta, với mặt bằng khởi đầu rất thấp. Đã chấp nhận nền kinh tế thị trường và hội nhập sâu, rộng toàn cầu mà chỉ so với chính mình thì không mấy ý nghĩa, thậm chí là vô nghĩa, là ru ngủ, là trì trệ, tụt hậu. Nếu như sắp tới không vượt qua chính mình thì chúng ta cũng vẫn cứ đi lên, vẫn cứ tiến bộ, vẫn cứ tăng trưởng vì là xu thế tất yếu. Tuy nhiên, tiến lên kiểu nhờ nước nổi, bèo nổi thì không khác nào kiểu tư tưởng lội nước đi sau, bình chân như vại, được chăng hay chớ, theo đóm ăn tàn và sẽ chỉ quanh quẩn ở cuối, đi sau thiên hạ.Thách thức của chúng ta là buộc phải chạy đua với các nước trong lúc họ cũng rất nhanh, rất cởi mở, rất tạo điều kiện phát triển. Do đó, muốn bước vào kỷ nguyên mới thành công thì đừng ngủ mê trên thành tích.Chúng ta đã từng rất khốn khổ, nghèo đói vì chính sách phát triển không phù hợp quy luật thị trường, khiến kinh tế bị kìm hãm, lạc hậu. Nhưng chúng ra đã kịp nhận ra để thay đổi và phát triển với chính sách đúng đắn, rộng mở. Công cuộc đổi mới, cải cách đã được mở ra với những chính sách mạnh dạn phá rào để tháo gỡ điểm nghẽn dòng chảy lưu thông của hàng hoá nói chung và lương thực nói riêng trong cơ chế ngăn sông, cấm chợ, bóp nghẹt thị trường lúc đó.Đáng tiếc là những năm gần đây, nền kinh tế lại đang đối mặt trở lại với nguy cơ bị thắt chặt, trói buộc. Nhiều việc lớn, việc khó không được tháo gỡ, tạo điều kiện, mà chỉ muốn ngăn chặn, cấm đoán, có lẽ là do sợ chịu trách nhiệm và để "giữ an toàn". Những cái thông thường nhất, đơn giản nhất, dễ nhất thì nhiều khi cũng gây khó dễ, vòi vĩnh. Tiếp xúc với doanh nghiệp, người dân qua những câu chuyện hằng ngày mới thấy rằng, để đứng vững và phát triển, doanh nghiệp phải trả giá bằng muôn vàn bức xúc, chi phí không chính thức và những điều đáng buồn.Sau một thời gian xoá bỏ "giấy phép con", lại nảy sinh điều rất lo ngại vì nó bị biến thành "giấy phép cha" và "giấy phép vô hình". Với con số ước tính lên đến 16.000 điều kiện kinh doanh tại thời điểm này thì môi trường kinh doanh đã xấu đi quá nhanh, trắc trở khó ngờ. Đó là một vạn sáu nghìn sợi dây trói buộc doanh nghiệp, níu kéo doanh nhân, kìm hãm thị trường. Rất nhiều tiền bạc, công sức, nguồn lực xã hội bị hao hụt, tiêu tán, thui chột khi hoạt động giao thương rơi vào vô số sợi dây pháp lý hay phải vượt qua từng đó cái cửa lớn, nhỏ với những ổ khóa học búa.Doanh nghiệp muốn được thật sự tự do kinh doanh theo đúng tinh thần của Hiến pháp, muốn được giải thoát khỏi những thứ trói buộc vô lý để chớp lấy cơ hội, tả xung hữu đột, tự tin chiến đấu và chiến thắng trên thương trường. Nhưng nểu chỉ tháo gỡ bằng kiểu "cò kè bớt một thêm hai" điều kiện kinh doanh, thì chúng sẽ vẫn cứ luẩn quẩn trong mê hồn trận của điều kiện pháp lý, sẽ không thể thành công khi bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Thật vô cùng thấm thía và vui mừng trước nhận định rất chuẩn xác của Tổng Bí thư Tô Lâm: Thể chế là điểm nghẽn của điểm nghẽn. Vì vậy, cải cách thể chế chính là chìa khoá mở ra kỷ nguyên mới và bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Bài 2: Giảm thiểu can thiệp vào thị trường là tăng cường cơ hội Kính mời quý độc giả đón đọc! -----------------Bất động sản (Chính sách & Cuộc sống) 28-02-2025:https://reatimes.vn/khat-vong-hung-cuong-the-che-la-chia-khoa-mo-ra-ky-nguyen-moi-202250227184302946.htm?(1.219/1.339).