3.740. Đừng để nghị định, thông tư "cãi" luật

>>> ANVI ra mắt sách mới TRÁCH NHIỆM CỦA NGƯỜI QUẢN LÝ CÔNG TY <<<

3.740. Đừng để nghị định, thông tư “cãi” luật

20:26, 06/05/2022

Đừng để nghị định, thông tư “cãi” luật

(NDCT) – Bình quân mỗi năm, Quốc hội ban hành khoảng 20 luật. Để hướng dẫn thực thi, có khoảng 150 nghị định và 500 đến 600 thông tư được ban hành. Trong số hàng trăm văn bản “cấp dưới” này có không ít văn bản chứa đựng những quy phạm không có hoặc thậm chí trái với văn bản “cấp trên”, gây ra những phí tổn xã hội rất lớn, không đáng có.

Ngành hóa chất cần cơ chế để phát triển mạnh mẽ. Ảnh: TẬP ĐOÀN HÓA CHẤT ĐỨC GIANG

“Củ sắn mà biết nói năng…”

Dùng hình ảnh ví von này, Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI nhận xét, chỉ một công văn của ngành thuế mà hàng trăm doanh nghiệp ngành sắn, với 1,2 triệu lao động đang sống dở chết dở. Chẳng là – ông Đức giải thích – Tổng cục Thuế có Công văn 632/TCT-TTKT ngày 7/3/2022 yêu cầu các chi cục thuế dừng hoàn thuế và truy thu thuế giá trị gia tăng (VAT) với các doanh nghiệp xuất khẩu sắn. Nguyên nhân là do theo kết quả xác minh từ phía Trung Quốc, nhiều doanh nghiệp nước này không hoạt động, không nhập khẩu các sản phẩm từ sắn của Việt Nam.

Vấn đề là, theo Luật Thuế giá trị gia tăng hiện hành, ba điều kiện để doanh nghiệp xuất khẩu được khấu trừ thuế là có hợp đồng xuất khẩu, có chứng từ xác nhận hải quan và chứng từ thanh toán qua ngân hàng. “Như thế là đủ chặt chẽ để khẳng định doanh nghiệp Việt Nam thật sự đã xuất khẩu sản phẩm của mình. Còn nếu doanh nghiệp Trung Quốc nào đó có vi phạm, có gian dối, thì họ phải chịu trách nhiệm với pháp luật Trung Quốc chứ!”, Luật sư Đức đặt vấn đề. Quan trọng hơn, nếu cơ quan quản lý nhà nước dựa trên sự nghi ngờ một vài doanh nghiệp mà ban hành công văn “siết” cả ngành, thậm chí quy định cả những điều vốn không có trong Luật, thì thật sự bất hợp lý.

Tin vui cho các doanh nghiệp ngành sắn, Bộ Tài chính đã tiếp nhận thông tin phản hồi và đang xem xét.

Nghị định mọc cành, thông tư đẻ nhánh

Trong khi Chính phủ thúc đẩy hoạt động cải cách, cắt giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp thông qua đơn giản hóa, cắt bỏ điều kiện kinh doanh, thủ tục hành chính thì một số chính sách đề xuất soạn thảo mới trong năm 2021 lại có xu hướng gia tăng điều kiện kinh doanh.

Một trong những thí dụ mới nhất có thể kể đến là dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 113/2017/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hóa chất. Khoản 24, Điều 1 dự thảo Nghị định sửa đổi như sau: “Bộ Công thương có trách nhiệm tổ chức thẩm định và cấp, cấp lại, điều chỉnh Giấy phép sản xuất, kinh doanh hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp. Bộ Công thương quy định thời hạn của Giấy phép sản xuất, kinh doanh hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp”. Như vậy, so với điểm a khoản 7 Nghị định số 113/2017/NĐ-CP (hiện hành), dự thảo Nghị định sửa đổi đã bổ sung yêu cầu về thời hạn của giấy phép.

Chỉ vài từ thêm vào đó thôi, nhưng thực chất là tăng điều kiện kinh doanh, tạo rào cản cho doanh nghiệp. Trong khi đó, khoản 3 Điều 9 Nghị định số 113/2017/NĐ-CP nêu rõ: “Tổ chức, cá nhân chỉ được sản xuất, kinh doanh hóa chất sản xuất, kinh doanh có điều kiện trong lĩnh vực công nghiệp sau khi được cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện và có trách nhiệm duy trì đủ điều kiện quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều này trong suốt quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh”. Trường hợp tổ chức, cá nhân không còn đáp ứng đủ điều kiện sẽ bị thu hồi Giấy chứng nhận theo quy định.

Dự thảo sửa đổi giữ nguyên quy định này, đồng nghĩa với việc doanh nghiệp phải bảo đảm duy trì đủ điều kiện trong suốt quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh, vậy quy định về “thời hạn của giấy phép” trong dự thảo Nghị định sửa đổi có thật sự cần thiết? Điều rất đáng lưu ý là Bộ Tư pháp và Bộ Công an đều đã góp ý cân nhắc nội dung này, nhưng cơ quan soạn thảo không tiếp thu hoặc giải trình một cách thấu tình đạt lý.

Hoặc, như Bộ Tài chính cho biết, Nghị định 44/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 quy định cá nhân hành nghề tư vấn xác định giá cần có một trong các điều kiện: “có thẻ thẩm định viên về giá được cấp theo quy định của pháp luật về giá hoặc có chứng chỉ định giá bất động sản được cấp theo quy định của pháp luật về kinh doanh bất động sản hoặc chứng chỉ định giá đất”. Không có vướng mắc gì trong thực tiễn, song Nghị định số 136/2018/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 5/10/2018 lại quy định thêm người đã có chứng chỉ định giá bất động sản vẫn phải có “giấy chứng nhận đã hoàn thành khóa học nghiệp vụ về định giá đất theo chương trình bồi dưỡng về định giá đất do Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành”.

Lập pháp liêm chính

Nhận diện rõ nguy cơ ký gửi những lợi ích không chính đáng vào các văn bản quy phạm pháp luật, ngay từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhiều lần khẳng định, việc xây dựng một hệ thống pháp luật minh bạch, bảo đảm hài hòa lợi ích cho tất cả các bên là tiền đề quan trọng tạo đà cho sự phát triển kinh tế-xã hội, cải thiện cuộc sống của nhân dân. “Chúng ta yêu cầu Chính phủ liêm chính, hành động, phục vụ người dân và doanh nghiệp thì bản thân công tác lập pháp của Quốc hội cũng phải liêm chính”, đồng chí Vương Đình Huệ nhấn mạnh.

Tất nhiên, xây dựng pháp luật không chỉ là trách nhiệm của Quốc hội. Không khó để lý giải tại sao các “cành nhánh” lại thường mọc ra trong các văn bản cấp dưới, đặc biệt là thông tư và công văn. Đây là những văn bản chỉ đạo, ít khi được rà soát, thẩm định, thẩm tra một cách kỹ càng, qua nhiều tầng nấc như các đạo luật, pháp lệnh. Nhưng “quan xa, bản nha thì gần”, trên thực tế, việc thực thi pháp luật nhiều khi chỉ căn cứ vào các văn bản cụ thể, sát sườn này.

Việc tồn tại những “hạt sạn” trong các văn bản hướng dẫn là thực tế của môi trường kinh doanh Việt Nam nhiều năm qua. Chính vì thế mà Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã cho phát hành báo cáo thường niên “Dòng chảy pháp luật trong kinh doanh”. Có thể coi đây là một kênh giám sát xây dựng pháp luật với rất nhiều phát hiện hữu ích. Các chuyên gia của VCCI đề xuất phải minh bạch hóa quy trình xây dựng văn bản hướng dẫn, đặc biệt ở các khâu lấy ý kiến, giải trình tiếp thu trước khi chính thức ban hành và đưa vào thực thi.

Cũng phải nói thêm rằng, từ phát hiện cho đến sửa sai là cả một chặng đường dài. Lúc này, vai trò của tòa án hành chính là hết sức quan trọng. Đó là công cụ đủ sức mạnh, đủ thẩm quyền để bảo vệ lợi ích chính đáng cho doanh nghiệp, người dân; phân xử, giải tỏa những vướng mắc phát sinh trong quá trình thực thi pháp luật.

CẨM HÀ

———–

Nhân Dân cuối tuần (Góc nhìn kinh tế) 06-5-2022:

https://nhandan.vn/goc-nhin-kinh-te/dung-de-nghi-dinh-thong-tu-cai-luat-696043/

(266/1.392) #hiephoisan #thue

Bài viết

312. Khát vọng hùng cường: Thể chế là chìa khoá...

Khát vọng hùng cường: Thể chế là chìa khoá mở ra Kỷ nguyên mới. (BĐS) - Chúng ta đang ở trong những thời khắc lịch sử rất quan trọng của đất nước. Sau mấy chục năm đổi mới và cải cách, chúng ta lại bắt đầu bước vào kỷ nguyên mới bằng việc thay đổi mạnh mẽ, đặc biệt là cải cách thế chế.Lời tòa soạn:Cải cách thể chế và tôn trọng thị trường được xem là hai yếu tố then chốt, mở ra con đường phát triển bền vững cho mỗi quốc gia. Bài học từ những nền kinh tế thành công trên thế giới đã cho thấy, một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, cùng với sự tôn trọng các quy luật của thị trường, sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho sự sáng tạo và tăng trưởng.Vậy, thực trạng cải cách thể chế và sự vận hành của thị trường tại Việt Nam hiện nay ra sao? Những giải pháp nào cần được triển khai để khai phá tiềm năng phát triển của đất nước? Reatimes xin trân trọng giới thiệu chùm bài viết: Khát vọng hùng cường: Cải cách thể chế và tôn trọng thị trường là chìa khóa phát triển của Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI, Trọng tài viên VIAC, một chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực pháp lý và kinh tế, về câu chuyện này. Sau khoảng thời gian dài đổi mới, bứt phá, chúng ta lại đang bị chậm chân và tụt hậu. Rất may là hiện chúng ta có rất nhiều cơ hội và lợi thế, trong đó có ba lợi thế dành cho tất cả mọi người, không loại trừ một ai. Đó là kinh doanh, tiêu dùng và hội nhập. Tôi cho rằng, thế giới nếu có, cùng lắm cũng chỉ một hay hai chứ không có được đồng thời ba lợi thế như chúng ta.Thứ nhất, doanh nhân và người dân đất nước ta chấp nhận rủi ro rất cao. Họ sẵn sàng đầu tư, sẵn sàng kinh doanh rất mạnh mẽ, kể cả trong nhiều lĩnh vực mạo hiểm.Thứ hai, doanh nghiệp và người dân chấp nhận hội nhập rất mạnh mẽ với hàng loạt các hiệp định, hiệp ước chúng ta tham gia và trên thực tế đã được biến thành hành động và cho kết quả rõ nét. Chúng ta sẵn sàng tham gia chuỗi cung ứng tiêu thụ toàn cầu. Chúng ta đã bắt nhanh và tận dụng được lợi thế của công nghệ, của trí tuệ nhân tạo, của những thành quả đổi mới. Ở nhiều nước khác, người ta phát triển, tăng tốc, đổi mới trong những giai đoạn chưa có những lợi thế này.Thứ ba, người tiêu dùng Việt Nam chi tiêu rất mạnh tay. Có thể nói, chúng ta chưa giầu nhưng rất "chịu chơi" và chịu chi, tức khả năng tiêu thụ rất mạnh hàng hóa, dịch vụ từ bình dân cho đến cao cấp.Thị trường 100 triệu dân chấp nhận rủi ro lớn, chấp nhận hội nhập cao và chấp nhận tiêu thụ mạnh là thị trường quá hấp dẫn và có rất nhiều cơ hội phát triển.Đấy là những cơ sở để chúng ta bứt phá trong sản xuất, kinh doanh và cạnh tranh toàn cầu. Nhưng đẩy mạnh sản xuất, phát triển thương mại, dịch vụ hay gia tăng tiêu thụ thì cũng đều phụ thuộc rất nhiều vào thể chế.Cải cách thể chế - yếu tố then chốt để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Ảnh: Chinhphu.vn.Chúng ta đã từng tiến rất nhanh, rất mạnh, rất tốt, như một giấc mơ và hơn cả giấc mơ mà thế giới cũng phải ghi nhận. Nhưng đó mới chỉ là so sánh với chính chúng ta, với mặt bằng khởi đầu rất thấp. Đã chấp nhận nền kinh tế thị trường và hội nhập sâu, rộng toàn cầu mà chỉ so với chính mình thì không mấy ý nghĩa, thậm chí là vô nghĩa, là ru ngủ, là trì trệ, tụt hậu. Nếu như sắp tới không vượt qua chính mình thì chúng ta cũng vẫn cứ đi lên, vẫn cứ tiến bộ, vẫn cứ tăng trưởng vì là xu thế tất yếu. Tuy nhiên, tiến lên kiểu nhờ nước nổi, bèo nổi thì không khác nào kiểu tư tưởng lội nước đi sau, bình chân như vại, được chăng hay chớ, theo đóm ăn tàn và sẽ chỉ quanh quẩn ở cuối, đi sau thiên hạ.Thách thức của chúng ta là buộc phải chạy đua với các nước trong lúc họ cũng rất nhanh, rất cởi mở, rất tạo điều kiện phát triển. Do đó, muốn bước vào kỷ nguyên mới thành công thì đừng ngủ mê trên thành tích.Chúng ta đã từng rất khốn khổ, nghèo đói vì chính sách phát triển không phù hợp quy luật thị trường, khiến kinh tế bị kìm hãm, lạc hậu. Nhưng chúng ra đã kịp nhận ra để thay đổi và phát triển với chính sách đúng đắn, rộng mở. Công cuộc đổi mới, cải cách đã được mở ra với những chính sách mạnh dạn phá rào để tháo gỡ điểm nghẽn dòng chảy lưu thông của hàng hoá nói chung và lương thực nói riêng trong cơ chế ngăn sông, cấm chợ, bóp nghẹt thị trường lúc đó.Đáng tiếc là những năm gần đây, nền kinh tế lại đang đối mặt trở lại với nguy cơ bị thắt chặt, trói buộc. Nhiều việc lớn, việc khó không được tháo gỡ, tạo điều kiện, mà chỉ muốn ngăn chặn, cấm đoán, có lẽ là do sợ chịu trách nhiệm và để "giữ an toàn". Những cái thông thường nhất, đơn giản nhất, dễ nhất thì nhiều khi cũng gây khó dễ, vòi vĩnh. Tiếp xúc với doanh nghiệp, người dân qua những câu chuyện hằng ngày mới thấy rằng, để đứng vững và phát triển, doanh nghiệp phải trả giá bằng muôn vàn bức xúc, chi phí không chính thức và những điều đáng buồn.Sau một thời gian xoá bỏ "giấy phép con", lại nảy sinh điều rất lo ngại vì nó bị biến thành "giấy phép cha" và "giấy phép vô hình". Với con số ước tính lên đến 16.000 điều kiện kinh doanh tại thời điểm này thì môi trường kinh doanh đã xấu đi quá nhanh, trắc trở khó ngờ. Đó là một vạn sáu nghìn sợi dây trói buộc doanh nghiệp, níu kéo doanh nhân, kìm hãm thị trường. Rất nhiều tiền bạc, công sức, nguồn lực xã hội bị hao hụt, tiêu tán, thui chột khi hoạt động giao thương rơi vào vô số sợi dây pháp lý hay phải vượt qua từng đó cái cửa lớn, nhỏ với những ổ khóa học búa.Doanh nghiệp muốn được thật sự tự do kinh doanh theo đúng tinh thần của Hiến pháp, muốn được giải thoát khỏi những thứ trói buộc vô lý để chớp lấy cơ hội, tả xung hữu đột, tự tin chiến đấu và chiến thắng trên thương trường. Nhưng nểu chỉ tháo gỡ bằng kiểu "cò kè bớt một thêm hai" điều kiện kinh doanh, thì chúng sẽ vẫn cứ luẩn quẩn trong mê hồn trận của điều kiện pháp lý, sẽ không thể thành công khi bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Thật vô cùng thấm thía và vui mừng trước nhận định rất chuẩn xác của Tổng Bí thư Tô Lâm: Thể chế là điểm nghẽn của điểm nghẽn. Vì vậy, cải cách thể chế chính là chìa khoá mở ra kỷ nguyên mới và bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Bài 2: Giảm thiểu can thiệp vào thị trường là tăng cường cơ hội Kính mời quý độc giả đón đọc! -----------------Bất động sản (Chính sách & Cuộc sống) 28-02-2025:https://reatimes.vn/khat-vong-hung-cuong-the-che-la-chia-khoa-mo-ra-ky-nguyen-moi-202250227184302946.htm?(1.219/1.339).