(ANVI) – Khoản 1, Điều 138 về “Quy định chung về hợp đồng xây dựng”, Luật Xây dựng năm 2014 quy định “1. Hợp đồng xây dựng là hợp đồng dân sự được thỏa thuận bằng văn bản giữa bên giao thầu và bên nhận thầu để thực hiện một phần hay toàn bộ công việc trong hoạt động đầu tư xây dựng”.
Chốt “hợp đồng xây dựng” chỉ là “hợp đồng dân sự”, ly khai hẳn “hợp đồng thương mại” là sai. Quyết định Giám đốc thẩm số 12/2019/KDTM-GĐT ngày 24-9-2019 của Hội đồng Thẩm phán Toà án nhân dân tối cao cũng chẳng dám kết thế.
Cái này được lý giải qua theo dõi tận lõi quá trình xây dựng 7 đạo văn luật về dân sự, thương mại & xây dựng như sau:
1991: Pháp lệnh Hợp đồng dân sự, quả thật “hợp đồng dân sự” đúng là “hợp đồng dân sự”.
1995: Bộ luật Dân sự không lý giải “quan hệ dân sự” là những gì mà chỉ nhắc đến 36 lượt “hợp đồng dân sự”. Nhưng từ ấy giở đi, cả 3 Bộ luật Dân sự 1995, 2005 & 2015 đều giải thích “hợp đồng” = “hợp đồng dân sự” & giống hệt nhau, đó là “sự thoả thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự” (Điều 394, 388 & 385).
2003: Luật Xây dựng không xác định hợp đồng trong hoạt động xây dựng là loại hợp đồng gì, vì nó có thể là “hợp đồng dân sự” theo Bộ luật Dân sự 1995 hoặc “kinh doanh thương mại” theo Luật Thương mại năm 1997.
2005: Bộ luật Dân sự đã thay đổi quan điểm lớn, khi quy định “quan hệ dân sự” là chung cho mọi loại dân sự và kinh doanh, thương mại (Điều 1), nhưng vẫn gây tranh cãi vì viết tới 69 lần cụm tử “hợp đồng dân sự”, mà chưa cắt bỏ được cái đuôi sai trái thừa thãi “dân sự”, dù khi đó họ rất là muốn.
2014: Luật Xây dựng quy định “hợp đồng xây dựng là hợp đồng dân sự” (Điều 138.1) là nhái chữ theo Bộ luật Dân sự 2005, nhưng phải hiểu bản chất là gồm cả thương mại.
2015: Bộ luật Dân sự mới xoá bỏ sạch được 2 chữ “dân sự” sau từ “hợp đồng”. Đây là cái gốc “hợp đồng” để thiên hạ có thể thêm cái đuôi gi gỉ gì gì, cái gì cũng được. Tức nôm na là cụm từ “hợp đồng dân sự” trong Luật Xây dựng phải được “phiên dịch” thành “hợp đồng” không “dân sự” trong Bộ luật Dân sự.
2021: Chứ chả có lẽ xây lắp đường sắt Cát Linh (như hình) cũng là “hợp đồng dân sự” & cứ đốt tiền dân?
Nỗi đau đầu & sượng sống của hệ thống pháp luật.
Hà Nội ngày 24-10-2022
Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI, Trọng tài viên VIAC.
(500)