Quản lý hoạt động kinh doanh vàng cần thực hiện những quy định nào?
(TT) – Từ ngày 10/10/2025, Nghị định 232/2025/NĐ-CP có hiệu lực là một bước tiến chiến lược trong quản lý thị trường vàng tại Việt Nam. Bãi bỏ độc quyền, thay đổi hướng cấp phép, áp dụng các điều kiện chặt chẽ với doanh nghiệp và ngân hàng sản xuất vàng miếng, cùng với quy định thanh toán bắt buộc qua tài khoản khi giao dịch từ 20 triệu đồng trở lên, không chỉ tăng cường minh bạch mà còn hướng đến sự công bằng, hiệu quả và an toàn trong hoạt động kinh doanh vàng.
Các kiểu dáng vàng trang sức, mỹ nghệ. Ảnh: Kim Thành
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cùng các bộ, ngành liên quan, doanh nghiệp và người tiêu dùng cần nắm rõ và tuân thủ nghiêm các quy định mới, để thị trường vàng phát triển lành mạnh, ổn định, và minh bạch, phù hợp với mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô và phòng, chống rủi ro tài chính.
Bãi bỏ cơ chế độc quyền – Mở rộng cấp phép hoạt động
Theo NHNN, ngày 26/8/2025, Chính phủ chính thức ban hành Nghị định 232/2025/NĐ-CP, sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, là dấu mốc quan trọng, mở ra hướng điều chỉnh thị trường vàng theo hướng minh bạch, công bằng và hiệu quả hơn, có hiệu lực từ ngày 10/10/2025.
Theo Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI, cho rằng: Một trong những thay đổi đáng chú ý nhất là việc bãi bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền trong sản xuất vàng miếng, xuất nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng. Thay vào đó, hoạt động sản xuất vàng miếng trở thành hoạt động kinh doanh có điều kiện, chỉ được tiến hành khi có giấy phép do NHNN cấp.
Đồng thời, phạm vi điều chỉnh của Nghị định cũng được mở rộng, bao gồm tất cả khía cạnh liên quan đến hoạt động kinh doanh vàng, từ sản xuất, gia công, mua bán, xuất nhập khẩu vàng miếng, vàng trang sức, đến các giao dịch phái sinh và giao dịch vàng trên tài khoản. Bên cạnh đó, khái niệm “vàng miếng” được làm rõ là sản phẩm vàng được dập thành miếng, ghi rõ khối lượng, chất lượng, ký mã hiệu của đơn vị sản xuất được NHNN cho phép; cũng thừa nhận vàng miếng do NHNN tổ chức sản xuất trong từng thời kỳ.
Việc chỉnh sửa cụm từ “tổ chức tín dụng” thành “ngân hàng thương mại” nhằm phù hợp với các quy định của Luật Các tổ chức tín dụng, đồng thời chỉ định rõ ngân hàng thương mại mới được phép thực hiện các hoạt động như sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng đây là điều kiện tốt cho các đơn vị được tham gia sản xuất, xuất nhập khẩu vàng.
Hiện tại giá vàng đang giao dịch rất cao doanh nghiệp mong muốn, khi Nghị định 232/2025 có hiệu lực giá vàng giao dịch trên thị trường sẽ giảm xuống gần giá vàng quốc tế, không còn tình trạng giá vàng giao dịch chênh lệch hàng triệu đồng mỗi lượng so với giá vàng quốc tế, thị trường vàng trong nước phát triển lành mạnh.
Điều kiện cấp phép sản xuất vàng miếng
Nghị định 232/2025 quy định rõ điều kiện để một tổ chức được xem xét cấp phép sản xuất vàng miếng.
Đối với doanh nghiệp: Phải có giấy phép kinh doanh mua bán vàng miếng, vốn điều lệ từ 1.000 tỷ đồng trở lên, không đang chịu xử phạt hành chính liên quan đến kinh doanh vàng (hoặc đã hoàn tất biện pháp khắc phục), có quy định nội bộ đầy đủ về quy trình nhập nguyên liệu, sản xuất, giám sát và kiểm soát chất lượng.
Ngân hàng thương mại: Yêu cầu tương tự, nhưng vốn điều lệ tối thiểu là 50.000 tỷ đồng. Theo đó, Thống đốc NHNN sẽ quy định chi tiết hồ sơ và quy trình cấp phép.
Thanh toán qua tài khoản với giao dịch giá trị cao
Một biện pháp quan trọng nhằm tăng cường minh bạch là quy định mọi giao dịch mua, bán vàng có giá trị từ 20 triệu đồng trong ngày trở lên của một khách hàng phải được thực hiện qua tài khoản thanh toán, cả của khách hàng và doanh nghiệp kinh doanh vàng mở tại ngân hàng thương mại hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
Mục tiêu của quy định này là xác thực thông tin khách hàng, không tạo thêm nghĩa vụ vì xác thực đã thực hiện khi mở tài khoản, đồng thời tăng cường công khai, minh bạch trong giao dịch vàng.
Tăng trách nhiệm với doanh nghiệp vàng trang sức và sản xuất vàng miếng
Theo Chuyên gia, Tiến sĩ Nguyễn Đức Độ, Viện Tài chính, Bộ Tài Chính cho rằng: Nghị định cũng đưa ra trách nhiệm bổ sung cho các đơn vị liên quan: Doanh nghiệp sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ khi bán vàng nguyên liệu phải lập hóa đơn điện tử, lưu trữ chính xác dữ liệu, và kết nối dữ liệu giao dịch với NHNN.
Đối với sản xuất vàng miếng: Các tổ chức phải công bố tiêu chuẩn chất lượng, chịu trách nhiệm bảo hành, lưu trữ dữ liệu sản xuất (nguyên liệu đầu vào, thời gian, sản phẩm), xây dựng hệ thống lưu trữ xử lý thông tin, kết nối dữ liệu với NHNN.
Đối với kinh doanh mua, bán vàng miếng: Phải niêm yết công khai giá mua – bán tại địa điểm giao dịch hoặc trên website, không được sử dụng đại lý ủy nhiệm, đảm bảo an toàn kho quỹ, xây dựng quy định nội bộ giao dịch, lưu trữ dữ liệu khách hàng và giao dịch, đồng thời kết nối dữ liệu với NHNN.
Một số quy định khác đáng chú ý: Khi NHNN cấp hạn mức hàng năm và giấy phép theo từng lần cho các doanh nghiệp, ngân hàng để xuất, nhập khẩu vàng miếng và nguyên liệu, căn cứ vào tình hình cung – cầu và chính sách tiền tệ; doanh nghiệp có quyền nhập nguyên liệu tái xuất với điều kiện cụ thể.
NHNN thực hiện cấp, sửa đổi, thu hồi các loại giấy phép: Sản xuất, mua bán vàng miếng, xuất nhập khẩu vàng, mang vàng cao hơn quy định khi xuất, nhập cảnh, các hoạt động kinh doanh vàng khác sau khi Thủ tướng cho phép.
NHNN cũng sẽ thường xuyên kiểm tra, thanh tra hoạt động sản xuất, kinh doanh vàng miếng, trang sức, xuất nhập khẩu, các hoạt động phái sinh vàng và công khai giá mua bán vàng miếng từ các tổ chức được cấp phép trên trang điện tử của NHNN.
Kim Thành
————-
Thanh tra (Pháp luật) ngày 05–9-2025:
(79/1.186)