Lách luật để huy động tiền gửi nhưng SSI vẫn khẳng định chỉ là “hỗ trợ” nhà đầu tư
(LĐ) – Trước phản ánh về sự mập mờ trong sản phẩm tiền gửi, trao đổi với Báo Lao Động, Chứng khoán SSI cho biết đây chỉ là nghiệp vụ “hỗ trợ” cho nhà đầu tư. Trong khi đó, các chuyên gia tài chính khẳng định đây không phải là nghiệp vụ của công ty chứng khoán theo quy định tại Luật Chứng khoán.
Ảnh: Minh Ánh.
SSI nói gì về sự mập mờ trong sản phẩm tiền gửi của mình?
Như Lao Động đã đưa tin, thời gian qua, Chứng khoán SSI đã có sự mập mờ trong việc nhận tiền gửi của khách hàng và trả lãi như ngân hàng. Thậm chí, việc quản lý tiền của khách hàng không tách bạch theo quy định tại Thông tư 121/2022 của Bộ Tài chính.
Phản ánh tới Báo Lao Động, một nguồn tin cho biết, SSI vẫn nhận tiền gửi từ khách hàng và trả lãi suất như ngân hàng sau chỉ đạo của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK).
Ngày 2.2, trao đổi với phóng viên, đại diện pháp chế của SSI cho biết sản phẩm S-savings của SSI chỉ là “sản phẩm hỗ trợ khách hàng có khoản tiền nhàn rỗi”.
Theo đại diện đơn vị này, SSI là đơn vị đầu tiên ra thông báo dừng nhận ký mới Thỏa thuận quản lý tiền gửi/Đề nghị quản lý tiền gửi (dành cho khách hàng tổ chức), phạm vi áp dụng là sản phẩm S-Savings, S-ON, S- notes.
Tuy nhiên, đại diện đơn vị này thừa nhận SSI có “hỗ trợ” lãi suất cho nhà đầu tư, nhưng lại khẳng định SSI không sai hay không vi phạm pháp luật.
“Vì SSI là công ty đầu tàu, gương mẫu nên đã dừng mọi hoạt động hỗ trợ nhà đầu tư, hỗ trợ lãi suất ngay sau thông báo của UBCK” – vị này nói.
Theo đại diện pháp chế của SSI, đơn vị đã gửi văn bản báo cáo cho UBCK theo đúng yêu cầu. “Những khoản hỗ trợ nhà đầu tư vẫn còn hiệu lực mà chưa hết hạn khi đến thời điểm tất toán thì sẽ được tất toán hợp đồng và không gia hạn thêm. Ngoài ra, SSI cũng sẽ không nhận mới.
Những khoản hỗ trợ đã cam kết với nhà đầu tư có thời hạn kéo dài sau ngày 30.6.2024 theo thoả thuận trước đây thì sẽ tự động chấm dứt tại ngày 30.6.2024” – đại diện SSI chia sẻ.
Giải thích thêm về hoạt động này với phóng viên, đại diện pháp chế của SSI liên tục cho rằng vì sản phẩm có chữ “S-savings” nên khiến nhà đầu tư nhầm lẫn đây là sản phẩm huy động tiền gửi, nhưng đơn vị khẳng định đây chỉ là nghiệp vụ, hoạt động hỗ trợ nhà đầu tư.
“Nhà đầu tư có tiền nhàn rỗi ở trên tài khoản thì phải tối ưu hoá khoản tiền đấy. Tôi biết chức năng của mỗi công ty chứng khoán. Việc huy động vốn của SSI không phải huy động vốn theo kiểu đi nhận gửi tiền mà là tối ưu hóa khoản tiền của nhà đầu tư trên tài khoản trong lúc nhà đầu tư đang chờ tìm cơ hội đầu tư” – người này nói.
Đáng nói, tại phần mô tả sản phẩm gửi đến nhà đầu tư, SSI đã đề rõ “SSI nhận tiền gửi của khách hàng theo kỳ hạn mà khách hàng lựa chọn tương ứng với biểu lãi suất đại trà hoặc lãi suất được duyệt riêng”.
Tuy nhiên sau phản ánh của Lao Động, đơn vị này đã gỡ phần mời chào sản phẩm tiền gửi có kỳ hạn (file PDF) trên web.
Phần dịch vụ mời chào nhà đầu tư gửi tiền tại SSI đã bị gỡ sau phản ánh của Lao Động. Ảnh chụp màn hình.
Không có câu chuyện “hỗ trợ” nhà đầu tư, bản chất là lách luật
Trao đổi với Lao Động về vấn đề này, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh – Học viện Tài chính – khẳng định đây là hoạt động lách luật chứ không phải hỗ trợ nhà đầu tư.
“Khi CTCK huy động tiền và có trả lãi theo các kỳ hạn thì đó là huy động tiền gửi rồi. Bởi xét về bản chất đây là kinh doanh tiền. Trong khi đó, chỉ có các tổ chức tín dụng được Ngân hàng Nhà nước cho phép bằng văn bản mới được quyền huy động và trả lãi vay”.
Đồng quan điểm, Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI cho biết, theo quy định, các công ty chứng khoán không được huy động tiền gửi và trả lãi.
“Bản thân chức năng hoạt động của CTCK đã được luật quy định rõ, chỉ làm những nghiệp vụ mà Luật và UBCK cho phép” – Luật sư Đức nói, đồng thời cho biết trường hợp này là lách luật để huy động vốn chứ không phải nghiệp vụ hay hỗ trợ.
Theo tìm hiểu, căn cứ quy định tại khoản 13 Điều 4 Luật Các tổ chức tín dụng 2010, nhận tiền gửi là hoạt động nhận tiền của tổ chức, cá nhân dưới hình thức tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi có kỳ hạn, tiền gửi tiết kiệm, phát hành chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu và các hình thức nhận tiền gửi khác theo nguyên tắc có hoàn trả đầy đủ tiền gốc, lãi cho người gửi tiền theo thỏa thuận.
Còn tại Điều 98 của luật này quy định về hoạt động ngân hàng của ngân hàng thương mại gồm: “Nhận tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi có kỳ hạn, tiền gửi tiết kiệm và các loại tiền gửi khác”.
Trong khi đó, tại Điều 2 Thông tư 48/2018/TT-NHNN quy định về tiền gửi tiết kiệm do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ban hành: “Tổ chức tín dụng nhận tiền gửi tiết kiệm quy định tại Thông tư này là tổ chức tín dụng được thành lập và hoạt động theo quy định của Luật Các tổ chức tín dụng, bao gồm:
- Ngân hàng thương mại.
- Ngân hàng hợp tác xã.
- Tổ chức tài chính vi mô.
- Quỹ tín dụng nhân dân.
- Chi nhánh ngân hàng nước ngoài”.
Trong khi đó, theo khoản 1 Điều 2 Thông tư 121/2020/ TT-BTC, công ty chứng khoán là doanh nghiệp được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp phép thực hiện một số nghiệp vụ theo quy định tại khoản 1 Điều 72, các khoản 1, 2, 3, 4, 5 Điều 86 Luật Chứng khoán 2019.
Theo đó, công ty chứng khoán có các nghiệp vụ kinh doanh bao gồm: môi giới chứng khoán, tự doanh chứng khoán, bảo lãnh phát hành chứng khoán, tư vấn đầu tư chứng khoán.
Như vậy chỉ có ngân hàng được nhận tiền gửi từ cá nhân và tổ chức.
Nghiệp vụ quản lý tiền của khách hàng tại CTCK theo Điều 17 Thông tư 121/2020/TT-BTC quy định, CTCK phải xây dựng hệ thống quản lý tách bạch tiền của khách hàng.
Khách hàng mở tài khoản trực tiếp tại ngân hàng thương mại do CTCK lựa chọn để quản lý tiền giao dịch chứng khoán.
Ngoài ra, các CTCK vẫn được bổ sung phương thức mở tài khoản chuyên dụng tại ngân hàng để quản lý tiền gửi giao dịch chứng khoán của khách hàng.
Quy định này nhằm hạn chế rủi ro cho nhà đầu tư, không bị lạm dụng vốn
Minh Ánh
—————
Lao động (Kinh doanh) 03-02-2024:
(86/1.304)