(ND) – Dù đôi khi tranh cãi nhau nảy lửa khi bàn về thể chế, nhưng có một nhận định được giới nghiên cứu kinh tế phát triển thống nhất chia sẻ là đối với một nước còn ở giai đoạn phát triển thấp hoặc trung bình, yếu tố cơ bản quyết định khả năng và chất lượng phát triển chính là thể chế, cơ chế. Ngắn gọn lại, đây cũng chính là điều kiện tiên quyết để có được chiến lược, chính sách đúng đắn cho một quốc gia.
Ấy thế nhưng, một kết quả rà soát lại hệ thống văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) do Bộ Tư pháp tiến hành, vẫn cho thấy một thực tế đáng buồn, còn đó một “rừng” văn bản “có vấn đề” và rất nhiều thủ tục có thể bãi bỏ hoặc đơn giản hóa. Chỉ tính riêng trong quý IV-2015, qua kiểm tra 421 VBQPPL, Bộ Tư pháp bước đầu phát hiện 12 văn bản sai về nội dung, thẩm quyền. Còn nếu xét đến tổng số văn bản Bộ này đã kiểm tra trong cả năm 2015 là gần 2.250 văn bản; thì có tới hơn 50 văn bản được phát hiện sai về nội dung, thẩm quyền, chiếm 2,3%.
Chưa hết, kết quả thẩm định thủ tục hành chính tại dự thảo VBQPPL cũng có nhiều điều rất đáng bàn khi mà hàng trăm thủ tục không cần thiết hoặc không hợp lý cũng đã được phát hiện. Chỉ trong một quý cuối của năm vừa qua, thẩm định 32 thủ tục hành chính (TTHC) tại bảy dự thảo VBQPPL, Bộ này đã đề nghị không quy định chín thủ tục, sửa đổi 18 thủ tục không hợp lý. Với loại VBQPPL được giao tham gia ý kiến, qua xem xét trên 170 TTHC tại gần 30 dự thảo VBQPPL, Bộ đề nghị không quy định 19 thủ tục; sửa đổi 127 thủ tục không hợp lý.
Như vậy, trong cả năm 2015, Bộ này đã tiến hành thẩm định khoảng 530 TTHC tại hơn 70 dự thảo VBQPPL và đã kiến nghị không quy định hơn 110 TTHC, sửa đổi gần 400 TTHC không cần thiết, không hợp lý, chiếm 95,8% số TTHC quy định tại văn bản. Với gần 800 văn bản thuộc loại được tham gia ý kiến, Bộ đề nghị không quy định 121 TTHC, sửa đổi, bổ sung 464 TTHC, chiếm 73,5%.
Tính tổng cộng, nếu không có “tấm lưới lọc” của Bộ Tư pháp, đã có tới hàng nghìn TTHC rườm rà, không cần thiết, không hợp lý đi vào thực tiễn. Trên thực tế, những văn bản tồi đã “lọt lưới” cũng không phải là chuyện hiếm. Sẽ sớm có thí dụ khá tập trung về chuyện này: Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) mới đây vừa phát động cuộc bình chọn “Văn bản pháp luật tốt nhất/tồi nhất”.
Tuy chưa có kết quả chính thức, nhưng khi được hỏi về “những văn bản tồi nhất”, luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI cho hay, có rất nhiều ứng cử. Thậm chí trên website của công ty này còn có chuyên mục “Tuần luật”, một dạng bản tin ngắn lưu hành nội bộ về pháp luật rất thú vị. Trong đó, mục “Bình luận Luật” vừa giới thiệu, vừa “nhặt sạn” văn bản pháp luật một cách ngắn gọn, dễ hiểu và dí dỏm được đông đảo người theo dõi. Không ít văn bản, từ luật đến nghị định, thông tư các loại gây khó khăn cho người dân, doanh nghiệp, ít tính khả thi… đã được “điểm danh” ở mục này.
Nhìn một cách tích cực thì những điều còn làm chưa tốt hiện thời chính là dư địa cải cách. Tận dụng được, tạo thuận lợi cho người dân và môi trường thông thoáng cho phát triển sản xuất, kinh doanh thì kinh tế – xã hội sẽ phát triển mạnh hơn, tăng trưởng đúng tiềm năng hơn. Điều ấy xét đến cùng là hiển nhiên, nhưng để làm được lại không đơn giản. Nó tùy ở quyết tâm, có coi đây là vấn đề cần nhanh chóng được bổ khuyết không, hay cứ để những khiếm khuyết đó mãi là “dư địa chưa được tận dụng”?
Cẩm Hà
————————————————————
Nhân Dân (Thời sự – Chính trị) 08-01-2016:
http://www.nhandan.com.vn/cuoituan/thoi-su-chinh-tri/item/28474302-thay-doi-tu-duy-cach-lam.html
(127/736)