(ANVI) – Hội thảo CIEM – TANDTC – USAID                                                          Hà Nội 01-10-2015    

BÌNH LUẬN DỰ THẢO BỘ LUẬT TỐ TỤNG DÂN SỰ Năm 2015[1]

1. Điều kiện khởi kiện:

• Về nguyên tắc, người dân gửi bất kỳ đơn từ, kiến nghị, khiếu nại, tố cáo nào đến cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thì cũng phải tiếp nhận.
• Vì vậy, cần quy định rõ, thụ lý ngay tại thời điểm nộp đơn, không phụ thuộc vào việc nộp án phí, mà chỉ nộp phí thụ lý, giống như phí nhận đơn yêu cầu tuyên bố phá sản, khác với phí phá sản. Sau đó không nộp đúng hạn hoặc không được miễn án phí thì đình chỉ. Giống như cứ kháng cáo là phải xử phúc thẩm. Chỉ như vậy thì mới không vô hiệu hoá quyên khởi kiện của đương sự.
• Quy định nộp đơn khởi kiện qua bưu điện không có gì mới, mà đã có từ 2004. Trên thực tế, nội dung khởi kiện, đã ra ngô ra khoai rồi mới thụ lý, chứng cứ, địa chỉ, pháp nhân,… Ví dụ, khởi kiện DN, lại phải chứng minh chắc chắc địa chỉ của bị đơn, phải cung cấp Giấy chứng nhận đăng ký DN công chứng thì Toà mới thụ lý. Khi ký HĐ có luật nào quy định phải có bản sao công chứng Giấy CNĐK DN không?
• Quyền khởi kiện bị vi phạm trầm trọng nhất, bước cản lớn nhất trong thủ tục tố tụng. Chỉ là thủ tục mở màn đã thế rồi, thì trăm nghìn thứ nội dung rắc rối bên trong còn kinh khủng như thế nào?
• Quy định hiện nay không khác nào Toà đang cấp phép khởi kiện.

2. Luật sư tham gia tố tụng:

• Điều 72.4 của Dự thảo Bộ luật TTDS: “Tòa án có trách nhiệm cấp giấy chứng nhận người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu của những người quy định tại khoản 2 Điều này. Trường hợp từ chối cấp giấy chứng nhận thì Tòa án phải nêu rõ lý do”.
• Đó là điểm mới, trước không có. Chẳng khác nào hình sự, đang yêu cầu bỏ. Chúng tôi đang có 1 vụ hình sự 11 tháng, sắp hết hạn điều tra cuối cùng sau 2 lần gia hạn rồi, mà vẫn không cho Luật sư vào. Dân sự sẽ có thể tương tự.
• Cấp giấy chứng nhận bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho nguyên đơn, bị đơn dân sự trong vụ án hình sự chính là một thứ Giấy phép con và sắp biến thành Giấy phép cha trong Bộ luật Tố tụng dân sự.
• Lý do đẻ ra quy định phải cấp Giấy chứng nhận bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho đương sự thật là nực cười: Dự thảo Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 thống nhất với Luật Luật sư 2012. Còn Luật Luật sư 2012 thì thống nhất với Bộ luật Tố tụng hình sự 2003. Thế là luật càng thống nhất cao, càng tụt hậu dài. Ngay Dự thảo Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 cũng dự kiến bỏ hoặc chuyển thành giấy đăng ký.
• Đây là quy định trói Luật sư, hạn chế quyền của đương sự trái Hiến pháp.

3. Bản án sơ thẩm (Điều 262)

• Cần quy định rõ phải ghi nhận ý kiến của Luật sư trong Bản án.
• Bản án chia thành phần “Nhận thấy” và “Xét thấy” là không hợp lý, không có phân biệt rõ ràng giữa 2 từ này.

4. Kỹ thuật soạn thảo:

• Tham gia tố tụng chỉ là cá nhân và pháp nhân, chứ không thể là tổ chức.
• Điều 164: Chi phí cho luật sư do đương sự thoả thuận với Văn phòng Luật sư, như vậy Công ty Luật không được thu phí?

5. Nhìn chung:

• Luật không tệ lắm, nhưng thực thế thì rất tồi tệ.
• Ông Tưởng Duy Lượng, nguyên Phó Chánh án TAND TC: Toà chúng ta huỷ búa xua phán quyết trọng tài nước ngoài, nguy hiểm quá. Tôi đã đọc nhiều bản án huỷ sai, thẩm phán hiểu rất sai.

—————————–

Trương Thanh Đức

ĐC: Công ty Luật ANVI, tầng 4, Tòa nhà Savina, số 1 Đinh Lễ, phố Tràng Tiền, quận Hoàn Kiếm, HN

FB: Trương Thanh Đức (www.facebook.com/LSTruongThanhDuc)

E-mail: duc.tt @anvilaw.com

Web: www.anvilaw.com

ĐT: 090.345.9070

[1] Chuẩn bị trong Hội thảo.