(ANVI) – Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI, Trọng tài viên VIAC, Hội thảo Tài chính tiêu dùng: Kênh dẫn vốn hiệu quả với người yếu thế, do NHNN và Hiệp hội Ngân hàng tổ chức tại 25 Lý Thường Kiệt, Hà Nội ngày 18-10-2022.
Điển hình trắng trợn là hồi tháng 6-2022, vụ án Tổng giám đốc “Công ty CP tài chính HSBC Việt Nam” mạo danh Ngân hàng HSBC, đã bị khởi tố vì tội lừa đảo: 99% bị nhầm vì cái tên này. Hay điển hình rất tội nghiệp là ngay tại thời điểm này, xảy ra 1 vụ án cho vay lãi nặng tại Lào Cai, mà chủ công ty cho vay thì đã trốn về Trung Quốc, còn lại các cháu gọi điện nhắc nợ bị khởi tố chịu tội thay: 99% các cháu làm công ăn lương không thể biết rằng mình phạm tội.
| TT | Vấn đề | Công ty tài chính | Công ty khác | Ghi chú |
| 1. | Số lượng công ty | Chỉ có 16 công ty, luôn được ghi rõ trên trang web NHNN. | Hàng ngàn (cầm đồ, ngang hàng, ứng dụng & khác). | Ngang hàng chưa có quy định. |
| 2. | Giấy phép hoạt động | NHNN + ĐKKD. | Không phải NHNN (nếu cầm đồ thì có yêu cầu về an ninh trật tự). | Kể cả không ĐKKD |
| 3. | Tên gọi doanh nghiệp | Công ty tài chính. | Không được sử dụng từ “tài chính”[1]. | Thực tế sai nhiều. |
| 4. | Luật hoạt động | Luật Các TCTD 2010 TT 43/2016/TT-NHNN. | Các Luật khác (Dân sự, doanh nghiệp,..). | |
| 5. | Số tiền cho vay | Tổng dư nợ cho vay tiêu dùng đối với 1 khách hàng tại 1 công ty tài chính <100 triệu đồng (trừ mua ôtô)[2]. | Không bị giới hạn. | |
| 6. | Mục đích sử dụng vốn vay | Đảm bảo sử dụng vốn vay đúng mục đích[3]. | Không có quy định (không cần quan tâm đến mục đích). | |
| 7. | Lãi suất cho vay | Theo thoả thuận. | Không quá 20%/năm[4]. | Bộ luật Dân sự, Luật Các TCTD. |
| 8. | Phí cho vay | Chỉ được thu phí trả nợ trước hạn & phí khác nếu có quy định của pháp luật. | Không có quy định (muốn thu gì thì thu). | |
| 9. | Bảo đảm tiền vay | Có & không có tài sản và các biện pháp bảo đảm tiền vay. | Cầm đồ chỉ được cầm cố; không được tín chấp & thế chấp, bảo lãnh. | |
| 10. | Đòi nợ |
| Không có quy định cụ thể. | Đều cấm dịch vụ đòi nợ. |
| 11. | Thu giữ tài sản bảo đảm | Được thu giữ tài sản bảo đảm (với 5 điều kiện)[6]. | Không được thu giữ trong mọi trường hợp. | |
| 12. | Yêu cầu khác về cho vay |
=> Nhin chung là công khai, minh bạch[11]. | Không có quy định. | |
| 13. | Yêu cầu khác về bảo đảm an toàn |
| Không phải thực hiện. | Thông tư 11/2021/TT-NHNN |
[1] Luật Các tổ chức tín dụng năm 2010 quy định như sau:
“Điều 5. Sử dụng thuật ngữ liên quan đến hoạt động ngân hàng
Tổ chức không phải là tổ chức tín dụng không được phép sử dụng cụm từ hoặc thuật ngữ “tổ chức tín dụng”, “ngân hàng”, “công ty tài chính”, “công ty cho thuê tài chính” hoặc các cụm từ, thuật ngữ khác trong tên của tổ chức, chức danh hoặc trong các phần phụ thêm của tên, chức danh hoặc trong giấy tờ giao dịch hoặc quảng cáo của mình nếu việc sử dụng cụm từ, thuật ngữ đó có thể gây nhầm lẫn cho khách hàng về việc tổ chức của mình là một tổ chức tín dụng”.
[2] Điều 5.3, TT 43/2016/TT-NHNN.
[3] Điều 3.1, TT 43/2016/TT-NHNN.
[4] Điều 468.1, BLDS 2015.
[5] Điều 7.2.đ, TT 43/2016/TT-NHNN.
[6] Nghị quyết 42/2017/QH14.
[7] Điều 7.2.e, TT 43/2016/TT-NHNN.
[8] Điều 7.2.g, TT 43/2016/TT-NHNN.
[9] Điều 8, TT 43/2016/TT-NHNN.
[10] Điều 10.1, TT 43/2016/TT-NHNN.
[11] Điều 10a, TT 43/2016/TT-NHNN.