(ANVI) – Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI, Trọng tài viên VIAC, trình bày tại Hội thảo doVCCI tổ chức.
1.1. Sau nhiều năm có quy định của Hiến pháp, Luật Đầu tư, Bộ luật Dân sự, Luật Quy hoạch,… với sự đốc thúc, nhắc nhở liên tục & kiên quyết của Chính phủ, với sự lên tiếng mạnh mẽ của báo chí & chuyên gia, với số lượng văn bản ít hơn hẳn các năm trước, mà kết quả tổng hợp vẫn thấy nhiều quy định rõ ràng bất hợp lý, từ Thông tư đến nghị định, từ dự thảo đến đã ban hành. Như thế là hơi phổ biến, là khá trì trệ, là rất trầm trọng, là quá thất vọng.
1.2. Quan sát thực tế cho thấy càng ban hành, càng hoàn thiện pháp luật thì càng xung đột, mâu thuẫn, chồng chéo. Ví dụ, qua kết quả rà soát, sửa đổi khá nhiều danh mục ngành nghề cấm & hạn chế đầu tư kinh doanh trong mấy năm qua trong khi bối cảnh không thay đổi, đã cho thấy việc làm luật rất thiếu triết lý, thiếu hợp lý & thiếu pháp lý.
1.3. Luật, nghị định, thông tư đều đặt ra điều kiện kinh doanh vô lý. Quốc hội thì chẳng đình chỉ nghị định. Chính phủ thì chẳng đình chỉ thông tư. Điều kiện kinh doanh cứ ký đẩy lên, phụt ra; chỉ có hô hạ xuống, hãm lại.
1.4. Vì vậy, về lâu dài cần có cách tiếp cận khác để xử lý, thì mới hữu hiệu, chặn gốc thay vì tỉa cành, ngắt lá rừng rậm nhiệt đới, như đã tự do kinh doanh thì phải bỏ tội kinh doanh trái phép vào năm 2015.
- Đề xuất giải pháp:
2.1. Thay vì cắt bỏ, đôi co về điều kiện đầu tư, kinh doanh, thì cần có giải pháp mạnh mẽ, triệt để để ngăn chặn từ gốc. Chẳng hạn như:
- Để bảo vệ được quyền tự do kinh doanh, thì cần cho phép người dân và doanh nghiệp khởi kiện hủy bỏ quy định vi hiến, trái luật cùng với việc thiết lập cơ chế dân chủ, xã hội dân sự, để gây sức ép, như tái lập hoạt động bình chọn 10 quy định tồi nhất hằng năm;
- Để loại bỏ điều kiện với người đại diện theo pháp luật, thì cần bỏ quy định về người đại diện theo pháp luật như lâu nay là người đứng đầu doanh nghiệp, mà thay bằng cơ chế đại diện pháp lý. Việc này sẽ tránh được quy định về việc chủ tịch, giám đốc là người đại diện theo pháp luật phải có trình độ, bằng cấp, chứng chỉ này nọ. Nếu không thì sẽ vẫn không giải quyết được mâu thuẫn, lẫn lộn giữa quản lý với nghề nghiệp, giữa thương mại với chuyên môn;
- Để tránh việc đánh đố doanh nghiệp, thì cần thay đổi nguyên tắc áp dụng pháp luật cho công dân và doanh nghiệp là: Được phép áp dụng theo quy định nào có lợi nhất, mà không phải phụ thuộc vào thẩm quyền & thời điểm ban hành như các cơ quan nhà nước. Như vậy, tức khắc sẽ chặn đứng tư duy cũng như cách làm đi ngược lại tinh thần & mục tiêu cải cách;
- Để ngăn chặn Thông tư vẽ rắn thêm chân như mê hồn trận, thì phải cấm ban hành Thông tư, hay ít ra là phải cấp phép ban hành thông tư. Lý vì gốc là Hiến pháp, cây là luật thì cành lá là nghị định. Nên nhớ rằng, nhiều năm trước đây, gần như không có luật & rất ít nghị định, thì thông tư mới là bố tướng, thậm chí có một thời kỳ bộ trưởng ban hành nghị định.
2.2. Đã qua giai đoạn thành tích xây dựng pháp luật tính bằng số lượng ăn bản & điều khoản. Giờ cần đi vào chất lượng, khó khăn hơn nhiều, quan trọng hơn nhiều.
Hà Nội 26-12-2019
—————————–
(697/697)