(ĐV) – Ở Việt Nam, người gửi tiền ít cũng như người gửi nhiều, bảo đảm cho cả trăm tỷ, nghìn tỷ đồng cũng như trăm triệu đồng.

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã xây dựng dự thảo Thông tư cho phép các tổ chức tín dụng (TCTD) được kiểm soát đặc biệt có thể vay tiền.

Theo dự thảo này, NHNN sẽ cho vay đặc biệt khi TCTD có nguy cơ mất khả năng chi trả, hoặc lâm vào tình trạng mất khả năng chi trả, đe dọa sự ổn định của hệ thống.

Khoản vay đặc biệt hỗ trợ thanh khoản sẽ chỉ được sử dụng vào mục đích chi trả tiền gửi cho người gửi tiền là khách hàng cá nhân. Thời hạn cho vay tối đa là 2 năm nhưng không quá thời hạn kiểm soát đặc biệt. Lãi suất khoản vay đặc biệt có thể ưu đãi đến mức 0%.

Trao đổi về chủ trương này, một số chuyên gia cho rằng, đây là một biện pháp của NHNN nhằm vừa giúp cho ngân hàng có nguy cơ mất khả năng chi trả, hoặc lâm vào tình trạng mất khả năng chi trả, đe dọa sự ổn định của hệ thống có thể kinh doanh trở lại vừa bảo vệ người gửi tiền.

Ngân hàng được kiểm soát đặc biệt sẽ được vay tiền để trả cho khách hàng gửi tiền là cá nhân

Theo PGS.TS Ngô Hướng, nguyên Hiệu trưởng Đại học Ngân hàng TP.HCM: “Đây là điều bình thường. Lâu nay ngân hàng được kiểm soát đặc biệt vẫn đảm bảo quyền lợi cho người gửi tiền, chỉ có điều bây giờ ra thêm văn bản cho rõ ràng, minh bạch.

Nó không hề mâu thuẫn với Luật bảo hiểm tiền gửi bởi bảo hiểm tiền gửi chi áp dụng khi ngân hàng tuyên bố phá sản, còn ở đây ngân hàng được kiểm soát đặc biệt, chưa rơi vào phá sản”.

Bổ sung thêm, LS Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) cho biết, dự thảo thông tư này là biện pháp hỗ trợ cho ngân hàng và người gửi tiền, còn bảo hiểm tiền gửi không phải là hỗ trợ nữa mà nguyên tắc là phải bảo đảm an toàn cho người gửi tiền và hệ thống.

“Quy định này là của Việt Nam, còn bảo hiểm tiền gửi cả thế giới đều làm, đáng lẽ làm tốt vấn đề bảo hiểm thì việc hỗ trợ nói trên sẽ giảm đi, thậm chí không phải làm. Nhưng vì bảo hiểm của Việt Nam quá ít tiền nên phải tăng trường hỗ trợ để bù vào”, ông giải thích.

LS Trương Thanh Đức cho biết, theo quy định của dự thảo, khi ngân hàng được kiểm soát đặc biệt, cá nhân sẽ được hoàn trả tiền gửi tiết kiệm, còn pháp nhân, các tổ chức khác không thuộc diện ưu tiên, nếu ngân hàng còn tiền thì được hoàn trả, có thể phải chịu mất nếu ngân hàng phá sản. 

“Tuy nhiên, điều không rạch ròi, không rõ ràng, không sòng phẳng và không công bằng ở Việt Nam là người gửi tiền ít cũng như người gửi nhiều, không có sự phân biệt.

Đáng lẽ phải xem lại bảo vệ bảo vệ số đông hay số ít người gửi tiết kiệm mà gửi nhiều, không thể nào bảo đảm cho cả trăm tỷ, nghìn tỷ đồng cũng như người gửi trăm triệu đồng”, vị chuyên gia nhận xét.

Theo dự thảo thông tư, TCTD không được sử dụng khoản vay đặc biệt tại NHNN để chi trả cho người có liên quan của TCTD; người điều hành, cổ đông sáng lập; người có liên quan của người quản lý, người điều hành, cổ đông lớn, cổ đông sáng lập.

Trước băn khoăn quy định như vậy có giải quyết tận gốc được nguy cơ những nhóm lợi ích trục lợi từ chính sách này hay không, đặc biệt khi sở hữu chéo được nhận diện là một ma trận, tới giờ vẫn chưa xử lý xong?, LS Trương Thanh Đức cho rằng vấn đề này không liên quan đến chuyện trục lợi. 

Theo ông, đương nhiên những đối tượng trên không được ưu tiên vì họ biết được thông tin, là người trong cuộc và là những người cuối cùng được bảo vệ.

Những người này có thể cũng gửi tiền vào ngân hàng đó và sòng phẳng ra cũng phải bảo đảm như nhau, nhưng vì cơ hội những người khác được ít nên Nhà nước dành cho các đối tượng trên thứ tự ở sau. Nếu tiền của những người nói trên đem gửi ngân hàng khác thì đương nhiên họ sẽ lại được ưu tiên.

PGS.TS Ngô Hướng nói thêm, về nguyên tắc, người nào rút tiền thì ngân hàng trả cho người đó. Những người gửi tiền ở ngân hàng là bình đẳng như nhau, người nào rút trước thì ngân hàng chi trả trước cho người đó.

“Những đối tượng không được ngân hàng được kiểm soát đặc biệt sử dụng khoản vay đặc biệt để chi trả mà dự thảo thông tư đề cập không gọi là thân hữu, mà đây là các đối tượng không thuộc diện ưu tiên, cho dù họ cũng là người gửi tiền tại ngân hàng. Bộ phận kiểm soát phải kiểm soát được cái này.

Việc kiểm soát xem ngân hàng có chi trả cho các đối tượng nói trên hay thân hữu hay không không hề khó. Khi chi trả cho ai, thông tin về khách hàng đã có sẵn trong hệ thống máy tính của ngân hàng, muốn kiểm tra thì sẽ kiểm tra được ngay.

Vấn đề ở chỗ những người kiểm soát, họ có thể rút đi phần báo cáo bởi hàng ngày, bộ phận kiểm soát của ngân hàng phải kiểm soát để biết việc chi trả có bị nhầm lẫn hay không”, vị nguyên Hiệu trưởng Đại học Ngân hàng TP.HCM nói.

Đặt câu hỏi: Việt Nam đang tiến lên chuẩn mực Basel II, tuy nhiên, nếu ngân hàng cứ làm hỏng và vẫn được cứu như hiện nay, liệu Việt Nam có thể tiến tới mục tiêu này?, LS Trương Thanh Đức cho rằng đây là hai vấn đề khác nhau, thậm chí càng như thế Việt Nam càng tiến được đến mục tiêu trên vì nó an toàn, tiêu chuẩn. Trong trường hợp Việt Nam không đạt được tiêu chuẩn Basel II thì hệ thống ngân hàng cũng không đổ vỡ, người gửi tiền vẫn có thể yên tâm.

“Chỉ có điều đây không phải là bài toán của kinh tế thị trường. Cách làm của Việt Nam vẫn nửa vời, bảo hiểm nửa vời, phá sản nửa vời…”, vị chuyên gia nhận xét.

Thành Luân

—————–

Đất Việt (Kinh tế) 07-12-2017:

http://baodatviet.vn/kinh-te/tai-chinh/ngan-hang-gap-kho-duoc-vay-dac-biet-bao-hiem-nua-voi-3348514/

(566/1.181)